Theo tapchivietnamhuongsac, giữa vách đá tự nhiên cao 10m ở ngoại ô Hà Nội, hàng nghìn con cua đủ sắc đỏ, vàng cam, xanh lá, xanh dương… bò lổn nhổn trong ao nuôi hình chữ nhật rộng 500m². Đây là “vương quốc” cua cảnh của anh Hà Xuân Lộc (37 tuổi) – người biến loài cua núi thành thú cưng mang lại nguồn thu hàng trăm triệu đồng mỗi tháng.
Theo anh Lộc, cua cảnh hiện có bốn gam màu chính: đỏ, vàng cam, xanh lá cây, xanh da trời, cùng khoảng 13 sắc phụ. Cá biệt, cua lai hoặc đột biến có thể mang màu bạch tạng. Những cá thể có càng cong, chân dài, mắt đỏ… càng được săn đón.
Giống cua phổ biến nhất mà anh Lộc nuôi là Hainan Potamon – một loài cua nước ngọt thuộc họ cua núi, thường sinh sống trong các hốc đá ở sông suối.
Điều thú vị là màu sắc của cua không cố định, mà thay đổi tùy thuộc vào nguồn nước và loại đất nơi chúng sinh trưởng.
Để tạo được những gam màu đẹp mắt, anh Lộc đã kỳ công lấy đất từ chính môi trường sống tự nhiên của cua, rồi xây dựng những hang nhân tạo cho chúng trú ngụ.
Nhờ vậy, cua nuôi ra có màu sắc đa dạng và rực rỡ: đất đen thường cho ra cua màu xanh biển hoặc xanh lá, trong khi đất đồi hay đất đỏ lại tạo nên những sắc đỏ, vàng nổi bật.
Ngoài ra, cua được chăm sóc bằng chế độ ăn đặc biệt gồm cám cá, tảo, tép và một số loại thức ăn chuyên biệt, giúp chúng phát triển khỏe mạnh và giữ màu sắc bền đẹp.
Việt Nam có nhiều giống cua đẹp, giá trị cao như cua dẹp vỏ tím ở Lý Sơn hay cua “xe tăng” ở Côn Đảo, song việc nhân giống rất khó khăn. Một số giống cua chân dài ở Bắc Giang, Lạng Sơn khi nuôi bể thường rụng chân, rụng càng, không thể thuần hóa.
Theo anh Lộc, cua cảnh hiện có bốn gam màu chính: đỏ, vàng cam, xanh lá cây, xanh da trời, cùng khoảng 13 sắc phụ. Cá biệt, cua lai hoặc đột biến có thể mang màu bạch tạng. Những cá thể có càng cong, chân dài, mắt đỏ… càng được săn đón.
Giống cua phổ biến nhất mà anh Lộc nuôi là Hainan Potamon – một loài cua nước ngọt thuộc họ cua núi, thường sinh sống trong các hốc đá ở sông suối. Điều thú vị là màu sắc của cua không cố định, mà thay đổi tùy thuộc vào nguồn nước và loại đất nơi chúng sinh trưởng.
Để tạo được những gam màu đẹp mắt, anh Lộc đã kỳ công lấy đất từ chính môi trường sống tự nhiên của cua, rồi xây dựng những hang nhân tạo cho chúng trú ngụ.
Nhờ vậy, cua nuôi ra có màu sắc đa dạng và rực rỡ: đất đen thường cho ra cua màu xanh biển hoặc xanh lá, trong khi đất đồi hay đất đỏ lại tạo nên những sắc đỏ, vàng nổi bật. Ngoài ra, cua được chăm sóc bằng chế độ ăn đặc biệt gồm cám cá, tảo, tép và một số loại thức ăn chuyên biệt, giúp chúng phát triển khỏe mạnh và giữ màu sắc bền đẹp.
Hiện anh Lộc có hàng trăm khách hàng tại các nước châu Á. Vào mùa cua trưởng thành (tháng 11), mỗi ngày anh bán tới 1.000 con. Thị trường châu Âu cũng tiềm năng nhưng quy định nhập khẩu động vật sống khắt khe, đòi hỏi nhiều loại giấy tờ kiểm dịch, buộc anh phải xuất qua nước trung gian, khiến lợi nhuận giảm.
“Khách nước ngoài chăm cua rất kỹ. Họ có thể bỏ vài trăm tới 1.000 USD mua cua, nhưng sẵn sàng chi tới 10.000 USD để xây bể cảnh với hòn non bộ, cát giả và nhiều nguồn nước”, anh kể. Ở Việt Nam, thú chơi cua cảnh mới ở mức đơn giản, thường nuôi chung với cá.
Bén duyên với cua cảnh năm 2016 sau một chuyến sang Thái Lan, hiện anh Lộc sở hữu trại nuôi rộng 1ha ở Hòa Bình, với khoảng 5.000 cặp cua, trong đó có nhiều giống hiếm. Mùa sinh sản vào tháng 6, mỗi cặp đẻ khoảng 10.000 cua con, giá bán cua trưởng thành dài 3cm dao động 100.000 – 500.000 đồng/con.
Thời điểm cao điểm, doanh thu của anh đạt vài trăm triệu đồng mỗi tháng. Tuy nhiên, công việc không hề nhẹ nhàng. Nhiều đơn hàng lớn lên tới vạn con buộc cả gia đình thức đêm đóng gói từng con vào hộp riêng, kèm nước và thức ăn. Trong quá trình vận chuyển, chỉ cần cua rụng chân hoặc càng là coi như mất giá trị.
Anh Lộc cho biết, mỗi khi thấy giống cua đẹp, anh sẵn sàng bỏ công sức tìm kiếm. Có lần, chỉ thoáng thấy trên tivi hình ảnh con cua lưng màu socola, chân màu cam ở biển Phú Yên, anh lập tức lái xe từ Hà Nội vào tận nơi hỏi dân địa phương. Sau nhiều ngày, anh mới biết đó là cua đá – loài hung dữ, khó nuôi cảnh.
Mỗi khi phát hiện giống mới, anh đều nhờ người dân địa phương hỗ trợ bắt. Cua chỉ dễ bắt khi mưa lớn, sản lượng mỗi lần có thể vài trăm con hoặc chỉ vài con. Dù vậy, anh vẫn trực tiếp đến nơi mang về, vì vận chuyển công cộng khó đảm bảo cua sống sót.
“Giờ tôi vừa nuôi bán, vừa lưu giữ những loài cua đẹp của Việt Nam. Khi có cơ hội, tôi sẽ giới thiệu để bạn bè quốc tế cùng chiêm ngưỡng”, anh nói.
