Tháng 7 âm lịch theo dân gian là tháng Diêm vương mở cửa mả nên các linh hồn có thể về dương gian. Thế nên đây là tháng âm khí nặng nề, cô hồn khắp nơi. Người ta cho rằng cô hồn quấy phá nên tháng này là tháng hao tài.
Tục cúng cô hồn trong dân gian thể hiện tinh thần từ bi nhưng cũng phần nào thể hiện sự sợ hãi tâm linh của con người.
Thế nên bên cạnh việc cúng gia tiên thì nhiều gia đình cúng cô hồn chúng sinh lang thang vất vưởng, để cầu mong được gia tiên phù hộ cô hồn không phá quấy.

Theo một số quan niệm xưa, sau 12 giờ trưa ngày 15/7 âm lịch, cửa ngục sẽ đóng lại, cô hồn trở về âm phủ. Do đó, việc cúng rằm và cúng cô hồn thường được thực hiện trước 12 giờ trưa, thường vào tối ngày 14 âm lịch. Thời gian cụ thể có thể linh hoạt tùy theo sắp xếp của từng gia đình, nhưng ngày 13-15 âm lịch được coi là lý tưởng để cô hồn nhận lễ và không vướng bận gia chủ.
Bắt đầu từ ngày 2/7 âm, các gia đình có thể làm lế cúng cô hồn. Nhưng thường sẽ cúng từ ngày 8-14/7 âm lịch. Khung giờ cúng thường diễn ra vào sáng từ 7-9 giờ hoặc chiều 17-19 giờ. Việc cúng cô hồn sẽ thực hiện ngoài trời không phải tại ban thờ gia tiên.
3 việc cần nhớ sau khi cúng cô hồn xong để tránh rước xui xẻo
1. Vãi muối và gạo ngoài sân
Trong mâm cúng cô hồn dịp rằm tháng 7, muối và gạo là vật phẩm không thể thiếu khi cúng cô hồn. Sau khi hoàn tất lễ cúng:
Vãi muối và gạo ra ngoài sân, trước cửa nhà hoặc hàng rào, để cô hồn thu hưởng.
Không mang đồ cúng cô hồn vào nhà, vì dân gian quan niệm như vậy là “tranh đồ” với cô hồn, dễ dẫn đến xui xẻo, cô hồn đeo bám.
Rắc muối xung quanh nhà còn giúp trừ tà, chặn âm khí, bảo vệ gia chủ sau lễ cúng.

2. Đốt lửa trước nhà và bước qua
Lửa trong văn hóa tâm linh có sức mạnh xua đuổi tà khí. Sau khi cúng cô hồn:
- Đốt một đống lửa nhỏ trước cửa nhà, ngăn cô hồn vào nhà.
- Gia chủ hoặc người làm lễ bước qua lửa, giúp trừ tà khí trên cơ thể và cải thiện vận may, mang ý nghĩa đổi mới, may mắn.
3. Thay quần áo và tắm rửa sau lễ cúng cô hồn
Sau khi cúng xong, người làm lễ nên:
Thay quần áo sạch và tắm rửa, nhằm tránh cô hồn đeo bám.
Đây cũng là cách lột bỏ vận xui, tống tiễn cô hồn và âm khí ra khỏi gia đình.
Theo dân gian, sau ngày rằm, cửa ngục sẽ đóng lại, các cô hồn phải trở về âm phủ từ trước đó tuy nhiên sẽ còn những cô hồn chấp niệm chưa chịu về âm phủ. Thế nên những nghi thức trên giúp xua đuổi tà khí, bảo vệ gia chủ và đảm bảo an yên cho cả nhà.
* Thông tin trong bài mang tính tham khảo, chiêm nghiệm trong tín ngưỡng dân gian.