Người xưa bảo: 'Sợ nhất là ngày Rằm tháng 5 âm', vì sao phải sợ?

Trong dân gian Việt Nam, có câu truyền miệng rằng: “Sợ nhất là ngày Rằm tháng 5 âm lịch”. Đây không chỉ là lời nhắc nhở đơn thuần, mà ẩn chứa nhiều tầng ý nghĩa về phong tục, tín ngưỡng và những điều kiêng kỵ được truyền qua bao thế hệ.

 Vậy vì sao người xưa lại đặc biệt e ngại ngày Rằm tháng 5? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

1. Ngày Rằm tháng 5 – thời điểm âm khí cực vượng

Theo quan niệm dân gian và phong thủy, tháng 5 âm lịch là thời điểm dương khí bắt đầu suy giảm, âm khí tăng cao. Đặc biệt là vào ngày Rằm – khi trăng tròn và âm – dương giao thoa mạnh mẽ, là lúc ma quỷ, tà khí dễ hoành hành, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, tài lộc và tinh thần của con người.

Nhiều người tin rằng đây là thời điểm dễ bị “ám” hoặc gặp chuyện không may nếu không cẩn trọng trong lời ăn tiếng nói, cách hành xử hoặc bỏ qua các điều kiêng kỵ.

Người xưa quan niệm rằng ngày này cần giữ gìn, tránh những điều không may mắn để cầu mong bình an, may mắn.
Người xưa quan niệm rằng ngày này cần giữ gìn, tránh những điều không may mắn để cầu mong bình an, may mắn.

2. Rằm tháng 5 – gắn với các tai ương tự nhiên và bệnh tật

Tháng 5 là thời điểm giao mùa, nắng nóng cực độ, dịch bệnh dễ bùng phát. Trong quá khứ, người dân hay gặp các vấn đề như ngộ độc thực phẩm, cảm nóng, rôm sảy, sốt xuất huyết… Chính vì vậy, Rằm tháng 5 thường được xem là “điểm báo” nhắc nhở mọi người giữ gìn sức khỏe, ăn uống điều độ và cẩn trọng trong sinh hoạt.

Không phải ngẫu nhiên mà trong dân gian có thêm câu nói: "Tháng 5 chưa nằm đã sáng, chưa tối đã phải chong đèn", hàm ý chỉ thời tiết khắc nghiệt, nhịp sống đảo lộn, dễ gây mệt mỏi, mất ngủ, căng thẳng.

3. Lễ Đoan Ngọ – ngày “diệt sâu bọ”, trừ tà khí

Rằm tháng 5 cũng nằm sát với ngày mồng 5 tháng 5 âm lịch – tức Tết Đoan Ngọ, là thời điểm được gọi là “giữa năm”. Người Việt tin rằng đây là lúc cần làm lễ trừ tà, diệt trùng độc, thanh lọc cơ thể và xua đi điềm gở nửa cuối năm.

Vào dịp này, nhiều gia đình làm lễ cúng Rằm long trọng, dâng lễ vật như rượu nếp, trái cây chua (mận, vải, xoài…), bánh tro, bánh ú… nhằm mong cầu bình an, khỏe mạnh, tránh khỏi tai ương, vận hạn.

4. Những điều kiêng kỵ trong ngày Rằm tháng 5

Để tránh rước xui xẻo trong ngày Rằm tháng 5 âm lịch, dân gian thường lưu truyền một số điều nên tránh như:

  • Không cãi vã, tranh chấp trong nhà kẻo rước họa vào thân.

  • Không đi chơi đêm, tránh đến nơi âm u như nghĩa trang, cây cổ thụ lâu năm, ao hồ vắng vẻ.

  • Không làm việc đại sự như khai trương, cưới hỏi, nhập trạch nếu không chọn được ngày giờ tốt.

  • Hạn chế sát sinh, nên ăn chay, niệm Phật để giữ tâm thanh tịnh, tránh sát khí.

  • Không để hương tàn mới cúng, nên thắp hương trước khi mặt trời lặn để tránh gọi vong xấu.

5. Ngày Rằm tháng 5 – không chỉ là nỗi lo, còn là lời nhắc nhở sống an yên

Dù bị xem là "ngày đáng sợ", nhưng Rằm tháng 5 âm lịch còn là dịp để con người điều chỉnh lại tâm tính, sống hướng thiện, chăm lo cho gia đình và sức khỏe bản thân. Nó như một lời nhắc rằng: giữa dòng đời vội vã, đừng quên quay về với cội nguồn tâm linh, giữ gìn đạo đức, và sống thuận với tự nhiên.

Câu nói “Sợ nhất là ngày Rằm tháng 5 âm” không mang ý nghĩa mê tín mà phản ánh sự cẩn trọng, thấu hiểu thiên thời – địa lợi – nhân hòa của người xưa. Dù thời đại thay đổi, nhưng việc sống trọn đạo lý, giữ lòng ngay thẳng, hành xử cẩn trọng vẫn luôn là điều đáng quý – không chỉ trong Rằm tháng 5 mà cho cả cuộc đời.