Người mất không để lại di chúc, có thể sang tên sổ đỏ được không?

1. Căn cứ pháp lý về thừa kế khi không có di chúc

Theo Bộ luật Dân sự 2015, nếu người mất không để lại di chúc, di sản của họ sẽ được chia theo pháp luật, cụ thể là theo hàng thừa kế được quy định tại Điều 651 như sau:

• Hàng thừa kế thứ nhất: Vợ/chồng, cha mẹ ruột, con ruột của người mất.

• Hàng thừa kế thứ hai: Ông bà nội, ông bà ngoại, anh chị em ruột của người mất; cháu ruột gọi người mất là ông/bà.

• Hàng thừa kế thứ ba: Cụ nội, cụ ngoại, bác, chú, cậu, cô, dì ruột của người mất; chắt ruột gọi người mất là cụ.

Người thuộc hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước.

2. Điều kiện để sang tên sổ đỏ khi không có di chúc

Để sang tên sổ đỏ trong trường hợp không có di chúc, những người thừa kế cần thực hiện các bước sau:

Bước 1: Xác định hàng thừa kế và lập văn bản thỏa thuận phân chia di sản

• Tất cả những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất (nếu có) phải thống nhất về việc phân chia tài sản.

• Nếu có tranh chấp, cần giải quyết tại tòa án để có quyết định phân chia di sản.

• Văn bản thỏa thuận phân chia di sản cần được công chứng hoặc chứng thực tại cơ quan có thẩm quyền.

Bước 2: Chuẩn bị hồ sơ sang tên sổ đỏ

Hồ sơ bao gồm:

• Đơn đề nghị đăng ký biến động đất đai (theo mẫu).

• Giấy chứng tử của người để lại di sản.

• Giấy tờ chứng minh quan hệ thừa kế (sổ hộ khẩu, giấy khai sinh, giấy đăng ký kết hôn...).

• Văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế hoặc bản án/quyết định của tòa án (nếu có tranh chấp).

• Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) bản gốc.

Bước 3: Nộp hồ sơ tại cơ quan có thẩm quyền

Hồ sơ được nộp tại Văn phòng đăng ký đất đai thuộc Phòng Tài nguyên và Môi trường cấp huyện nơi có thửa đất. Sau khi tiếp nhận hồ sơ, cơ quan này sẽ xem xét và giải quyết thủ tục theo quy định.

Bước 4: Đóng thuế, lệ phí và nhận sổ đỏ mới

Người thừa kế có thể phải đóng các khoản thuế, phí sau:

• Thuế thu nhập cá nhân (nếu không thuộc diện miễn giảm theo quy định).

• Lệ phí trước bạ.

• Phí thẩm định hồ sơ, phí cấp đổi sổ đỏ.

Sau khi hoàn thành nghĩa vụ tài chính, cơ quan đăng ký đất đai sẽ cấp sổ đỏ mang tên người thừa kế.

3. Một số lưu ý quan trọng

• Nếu một trong những người thừa kế không đồng ý ký vào văn bản thỏa thuận, việc phân chia di sản phải do tòa án giải quyết.

• Nếu đất có nguồn gốc chung với nhiều người khác (đồng sở hữu), cần có sự thống nhất của các đồng sở hữu trước khi sang tên.

• Nếu di sản chưa được chia nhưng đã có người sử dụng hoặc bán phần đất đó, những người thừa kế khác có quyền yêu cầu tòa án can thiệp.

Người mất không để lại di chúc vẫn có thể sang tên sổ đỏ nếu những người thừa kế thực hiện đúng quy trình pháp lý. Quan trọng nhất là cần có sự thống nhất giữa các đồng thừa kế để tránh tranh chấp, giúp việc sang tên diễn ra nhanh chóng và thuận lợi.