Theo Tiến sĩ Hoàng Xuân, chuyên gia Tim mạch và Phẫu thuật lồng ngực tại Đài Loan (Trung Quốc), một nghiên cứu tại đây cho thấy chạy bộ chiếm gần 34% các trường hợp đột tử khi tham gia thể thao, cao hơn nhiều so với bóng đá (10,7%) và bóng rổ (8,6%). Điều đáng chú ý là chạy bộ lại là môn thể thao phổ biến nhất ở mọi lứa tuổi.
Tạp chí Y học New England từng công bố số liệu đáng chú ý: Trong hơn 10 triệu người tham gia marathon hoặc bán marathon tại Mỹ từ 2000 đến 2010, có 59 trường hợp ngừng tim đột ngột, trong đó 42 người đã tử vong. Độ tuổi trung bình là 42, và 86% nạn nhân là nam giới.
Vì sao chạy bộ dễ gây đột tử?
Tiến sĩ Hoàng Xuân cho biết có hai nguyên nhân chính khiến chạy bộ, đặc biệt vào mùa hè, trở thành “con dao hai lưỡi” nếu không cẩn thận:
1. Mất nước và rối loạn điện giải Khi thời tiết nóng bức, chạy bộ khiến cơ thể mất nhiều nước và điện giải qua mồ hôi. Nếu không được bù kịp thời, cơ thể có thể thiếu natri, kali, magie… dẫn đến rối loạn nhịp tim, ngưng tim và nguy cơ đột tử.
Tăng kali máu, thiếu magie hay canxi có thể khiến tim đập loạn nhịp, cơ bắp co rút, huyết áp giảm, thậm chí gây ngưng tim. Mất nước còn làm máu đặc lại, cản trở lưu thông và tăng nguy cơ hình thành huyết khối.
2. Bùng phát bệnh lý tim mạch tiềm ẩn Nhiều người mang bệnh tim bẩm sinh hoặc rối loạn điện học tim mà không biết. Khi vận động mạnh dưới trời nóng, tim và hệ thần kinh giao cảm bị kích thích quá mức, dễ dẫn đến rối loạn nhịp tim, ngưng tim và đột tử.
Ngoài ra, tích tụ axit lactic – sản phẩm chuyển hóa trong vận động cường độ cao – có thể làm chậm nhịp tim hoặc ngừng tim nếu vượt quá giới hạn chịu đựng của cơ thể.
Có 3 dấu hiệu khi chạy bộ cần dừng ngay để tránh nguy cơ đột tử
Theo Tiến sĩ Hoàng Xuân, bạn hoàn toàn có thể “tự cứu mình” nếu kịp nhận ra ba dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm trong lúc chạy bộ. Những triệu chứng này thường liên quan đến mất nước, mất cân bằng điện giải, rối loạn tim mạch – mạch máu não và tình trạng suy nhược cơ thể nghiêm trọng. Cụ thể:
Khát nước cực độ: Cảm giác khát đến mức môi khô, cổ họng nóng rát hoặc phải thè lưỡi ra để thấm ướt.
Đau đầu, chóng mặt: Đầu nặng nề, tinh thần không tỉnh táo, choáng váng, thậm chí cảm giác quay cuồng hoặc phấn chấn quá mức khi chạy.
Tim đập nhanh bất thường: Nhịp tim tăng quá mức, mất kiểm soát, cảm nhận rõ tim đập mạnh vào lồng ngực, kèm đau tức ngực hoặc khó thở.
Tiến sĩ Hoàng Xuân nhấn mạnh rằng chạy bộ là môn thể thao rất tốt cho sức khỏe, nhưng cần lưu ý các biện pháp an toàn để giảm thiểu nguy cơ đột tử. Những điều quan trọng bao gồm:
Khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt nếu có bệnh tim bẩm sinh hoặc tiền sử gia đình mắc bệnh tim, mạch – mạch máu não.
Tập luyện đúng cách, phù hợp với thể trạng và điều kiện thời tiết.
Ăn uống hợp lý, đủ chất, tránh chạy ngay sau khi ăn hoặc uống các chất kích thích như cà phê, rượu bia.
Uống đủ nước và bổ sung nước đúng cách trong suốt quá trình chạy.
Nghỉ ngơi hợp lý, dừng chạy ngay khi có bất thường và nhờ đến hỗ trợ chuyên gia nếu cần.
