Khi nhắc đến omega-3 – loại axit béo thiết yếu có lợi cho sức khỏe não bộ, thị lực và tim mạch – phần lớn người Việt thường nghĩ ngay đến cá hồi hay viên dầu cá nhập khẩu. Tuy nhiên, ít ai biết rằng ngay tại Việt Nam cũng có một loại cá giàu omega-3 không kém gì cá hồi, giá lại "mềm" và dễ chế biến, đó chính là cá trích.
Cá trích – Nguồn omega-3 tuyệt vời thay thế cá hồi
Một khẩu phần cá trích (khoảng 100g) chứa đến 2.150mg omega-3, ngang ngửa với hàm lượng có trong cá hồi cùng trọng lượng. Không chỉ vậy, cá trích còn cung cấp nhiều protein chất lượng cao, vitamin D, vitamin B12, selen và các khoáng chất thiết yếu như phốt pho, kali, sắt.
Điểm cộng lớn nhất của cá trích chính là giá thành rẻ. Tại các vùng biển Việt Nam, giá cá trích tươi chỉ dao động 40.000 – 50.000 đồng/kg, còn ở thành phố cũng chỉ từ 80.000 – 100.000 đồng/kg. So với cá hồi nhập khẩu (khoảng 300.000 – 500.000 đồng/kg), cá trích rẻ chỉ bằng 1/3 đến 1/5, giúp gia đình dễ dàng bổ sung omega-3 thường xuyên mà không lo về chi phí.
Ít nguy cơ nhiễm thủy ngân, an toàn cho sức khỏe
Một trong những nỗi lo khi ăn cá biển đặc biệt nhóm cá béo giàu omega-3 chính là nguy cơ nhiễm thủy ngân – kim loại nặng ảnh hưởng trực tiếp đến hệ thần kinh, đặc biệt nguy hiểm đối với trẻ nhỏ và phụ nữ mang thai. Các loại cá lớn, sống lâu như cá ngừ, cá kiếm, thậm chí cá hồi nuôi công nghiệp, có thể tích lũy lượng thủy ngân cao hơn mức an toàn.
Trong khi đó, cá trích thuộc nhóm cá nhỏ, vòng đời ngắn, nên khả năng tích tụ thủy ngân thấp hơn đáng kể, được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến nghị là một trong những loại cá biển an toàn, phù hợp sử dụng lâu dài.
Nhiều cách chế biến, phù hợp khẩu vị người Việt
Không giống như cá hồi thường được chế biến theo phong cách Âu – Nhật như sashimi, salad hay áp chảo, cá trích có thể dễ dàng "biến hóa" thành hàng loạt món ăn truyền thống Việt Nam như:
Gỏi cá trích kiểu miền Trung, ăn kèm rau sống và bánh tráng.
- Cá trích kho tiêu, kho riềng, kho mặn ngọt đưa cơm.
- Cá trích nướng muối ớt hoặc nướng giấy bạc.
- Cá trích sốt cà chua, chiên giòn chấm mắm tỏi.
- Cá trích khô chiên giòn – món nhậu "quốc dân" của nhiều gia đình.
Nhờ đó, cá trích dễ dàng xuất hiện trong bữa cơm hằng ngày, phù hợp khẩu vị của cả người lớn và trẻ nhỏ, từ vùng biển đến thành phố.
Lợi ích sức khỏe toàn diện của cá trích
Không chỉ dồi dào omega-3, cá trích còn mang đến nhiều giá trị dinh dưỡng thiết thực:
1. Tăng cường trí não và cải thiện trí nhớ: Omega-3 trong cá trích, đặc biệt là hai axit EPA và DHA, là dưỡng chất không thể thiếu cho não bộ, giúp tăng khả năng tập trung, cải thiện trí nhớ và giảm nguy cơ suy giảm nhận thức ở người lớn tuổi. Đây cũng là lý do các chuyên gia dinh dưỡng khuyến nghị cha mẹ nên cho trẻ ăn cá trích đều đặn để hỗ trợ phát triển trí tuệ.
2. Bảo vệ tim mạch: Omega-3 trong cá trích có tác dụng giảm mỡ máu, ổn định huyết áp, ngăn ngừa hình thành cục máu đông và mảng bám trong động mạch – nguyên nhân chính gây đột quỵ và nhồi máu cơ tim.
3. Tăng cường thị lực: Các nghiên cứu khoa học cho thấy omega-3 còn giúp giảm nguy cơ thoái hóa điểm vàng – bệnh lý phổ biến gây mù lòa ở người cao tuổi. Việc bổ sung cá trích thường xuyên sẽ giúp mắt sáng khỏe, giảm khô mắt và phòng bệnh về võng mạc.
4. Chống thiếu máu và tăng sức đề kháng: Cá trích là nguồn cung cấp sắt, vitamin B12 và protein chất lượng cao, hỗ trợ cơ thể sản sinh tế bào hồng cầu, phòng chống thiếu máu – đặc biệt ở phụ nữ, người già và trẻ em.
5. Chống oxy hóa, làm đẹp da, ngăn lão hóa: Trong cá trích chứa nhiều vitamin E và selen – hai chất chống oxy hóa mạnh có khả năng trung hòa gốc tự do, bảo vệ tế bào khỏi hư tổn, từ đó giúp trẻ hóa làn da, giảm nguy cơ mắc ung thư và lão hóa sớm.
6. Bổ sung canxi và bảo vệ xương khớp: Cá trích (đặc biệt là khi ăn cả xương trong món kho mềm) cung cấp canxi và vitamin D – hai dưỡng chất thiết yếu giúp xương chắc khỏe, phòng chống loãng xương ở người cao tuổi và hỗ trợ phát triển chiều cao ở trẻ nhỏ.
Cá trích – lựa chọn thông minh cho bữa cơm Việt: Trong thời điểm chi tiêu cần tối ưu, thì việc chọn cá trích thay thế hoặc bổ sung luân phiên với cá hồi là lựa chọn thông minh, vừa tiết kiệm, vừa đảm bảo dinh dưỡng cho cả gia đình.
Cá trích không phải là loại cá "sang chảnh", nhưng lại sở hữu giá trị dinh dưỡng vượt trội, phù hợp với đa số túi tiền người Việt, lại có thể chế biến đa dạng món ăn hợp khẩu vị truyền thống.
