Mới đây, Chính phủ vừa ban hành Nghị định 282/2025, quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; và phòng, chống bạo lực gia đình.
Theo đó, Nghị định này sẽ có hiệu lực thi hành từ 15/12/2025, thay thế cho Nghị định 144/2021.
So với Nghị định 144/2021, nhiều quy định về việc cấp, quản lý và sử dụng thẻ CCCD, thẻ căn cước, căn cước điện tử hoặc giấy chứng nhận căn cước tại Điều 11 của Nghị định 282/2025 đã được điều chỉnh tăng mức phạt.
Nếu không xuất trình Căn cước khi được cơ quan chức năng yêu cầu, bị phạt tới 1 triệu đồng
Mức phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng (mức cũ là 300.000 - 500.000 đồng) sẽ được áp dụng cho các hành vi phổ biến sau:
- Không xuất trình Thẻ Căn cước/CCCD, Căn cước điện tử, hoặc Giấy chứng nhận căn cước khi cơ quan chức năng có thẩm quyền yêu cầu kiểm tra.
- Không thực hiện đúng quy định của pháp luật về việc cấp, cấp đổi, cấp lại thẻ Căn cước hoặc Căn cước điện tử.
- Không nộp lại Căn cước/CCCD cho cơ quan thi hành lệnh tạm giữ, tạm giam, thi hành án phạt tù, hoặc khi làm thủ tục cấp đổi thẻ, hủy/xác lập lại số định danh cá nhân theo quy định.
Lưu ý quan trọng: Việc "xuất trình" có thể được thực hiện bằng Thẻ Căn cước/CCCD bản cứng (vật lý) hoặc xuất trình Căn cước điện tử trên ứng dụng VNeID. Do đó, người dân khi ra đường nếu không mang theo thẻ cứng cần đảm bảo có thiết bị (như điện thoại) đã cài đặt VNeID để xuất trình khi cần thiết.
Chiếm đoạt hoặc làm hỏng thẻ căn cước, phạt tới 4 triệu đồng
Mức phạt sẽ tăng lên từ 2 - 4 triệu đồng nếu vi phạm một trong các hành vi:
- Chiếm đoạt, sử dụng trái phép thẻ CCCD, thẻ căn cước, căn cước điện tử, giấy chứng nhận căn cước... của người khác; Huỷ hoại, cố ý làm hư hỏng, tẩy xóa, sửa chữa làm sai lệch nội dung của thẻ CCCD, thẻ căn cước, giấy chứng nhận căn cước...
- Không nộp lại thẻ CCCD hoặc thẻ căn cước cho cơ quan thẩm quyền khi bị thôi quốc tịch, bị tước quốc tịch, bị hủy bỏ quyết định cho nhập quốc tịch Việt Nam…
Hiện tại (theo Nghị định 144/2021), các hành vi này chỉ bị phạt từ 1 - 2 triệu đồng.
Phạt đến 8 triệu nếu gian dối để được cấp thẻ căn cước
Các hành vi như làm giả dữ liệu, sử dụng dữ liệu giả, cung cấp thông tin hoặc tài liệu sai sự thật để được cấp thẻ căn cước, căn cước điện tử, giấy chứng nhận căn cước... sẽ bị xử phạt tiền từ 4 - 8 triệu đồng.
Mức phạt này đã tăng chính xác gấp đôi so với quy định tại Nghị định 144/2021.
Cầm cố thẻ căn cước sẽ bị phạt đến 10 triệu
Theo nghị định mới, mức phạt tiền từ 8 - 10 triệu đồng sẽ được áp dụng cho các hành vi sau đây:
- Sử dụng thẻ CCCD giả, thẻ căn cước giả, căn cước điện tử giả...; sử dụng thẻ CCCD, thẻ căn cước đã hết giá trị sử dụng để thực hiện hành vi trái pháp luật;
- Cầm cố, nhận cầm cố, hoặc thuê, cho thuê thẻ CCCD, thẻ căn cước, giấy chứng nhận căn cước...
Mức phạt hiện hành cho các vi phạm này (theo Nghị định 144/2021) đang là 4 - 6 triệu đồng.
Một điểm đáng chú ý là Nghị định 144/2021 có quy định xử phạt hành vi mua bán, cho mượn thẻ CCCD... để thực hiện hành vi trái pháp luật. Tuy nhiên, quy định này đã không còn xuất hiện trong Nghị định 282/2025.
