Tìm hiểu về cây dược liệu giảo cổ lam
Giảo cổ lam, hay còn gọi là Gynostemma pentaphyllum, là một loại cây mọc ở các vùng núi và rừng rậm châu Á. Nó còn được gọi là "nhân sâm phương Nam" hoặc "cỏ thần kỳ" nhờ vào những đặc tính dược lý đặc biệt. Mặc dù đã được sử dụng trong y học dân gian hàng thế kỷ, giảo cổ lam chỉ thực sự nổi lên trong 10 năm qua.
Loại cây này thường xuất hiện trong trà thảo mộc và các thực phẩm bổ sung. Theo Tiến sĩ Michael Aziz, chuyên gia y học tái tạo tại Mỹ, trà giảo cổ lam có khả năng chống oxy hóa mạnh mẽ, gấp tám lần trà xanh. Ông khuyên người dùng pha một đến hai thìa trà giảo cổ lam khô với 250ml nước lọc. Mặc dù trà có vị đắng nhưng lại có một chút ngọt hậu.
Vị đắng của giảo cổ lam xuất phát từ saponin, các hợp chất hữu cơ được cho là mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Với tính chất lạnh và vị đắng, giảo cổ lam đặc biệt hữu ích trong việc thanh nhiệt, giải độc, và hỗ trợ điều trị các bệnh lý như viêm gan siêu vi, viêm dạ dày ruột mãn tính, và viêm phế quản mãn tính. Vị ngọt của giảo cổ lam cũng rất tốt cho tim mạch, bảo vệ gan, hỗ trợ khí huyết và điều trị các vấn đề như tăng lipid máu, tăng huyết áp, gan nhiễm mỡ, mất ngủ và đau đầu.
Giảo cổ lam có tác dụng tốt cho sức khỏe nhờ vào gypenosides, một loại saponin có cấu trúc tương tự như ginsenosides trong nhân sâm. Gypenosides giúp kích hoạt enzyme protein kinase, đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì cân bằng năng lượng của tế bào. Chúng còn có tác dụng chống oxy hóa, cải thiện tín hiệu insulin và chức năng của ty thể, giúp làm chậm quá trình lão hóa.
Ngoài ra, giảo cổ lam còn được nghiên cứu về đặc tính chống ung thư và hỗ trợ giảm huyết áp. Tuy nhiên, phần lớn các nghiên cứu hiện tại mới chỉ giới hạn trong các thí nghiệm phòng thí nghiệm với chuột và động vật, cùng một số thử nghiệm lâm sàng nhỏ tập trung vào bệnh tiểu đường, béo phì và căng thẳng. Mặc dù có nhiều tiềm năng, vẫn cần thêm nhiều nghiên cứu trên người để xác định rõ hơn các công dụng của giảo cổ lam.
Dưới đây là một số lợi ích sức khỏe của giảo cổ lam:
Giảm căng thẳng:
Giảo cổ lam là một trong những thảo dược được cho là có tác dụng giảm căng thẳng. Một nghiên cứu ở Hàn Quốc đã khảo sát 72 người có tiền sử căng thẳng và lo âu mãn tính.
Một nửa trong số họ được cho sử dụng chiết xuất từ lá giảo cổ lam, trong khi nửa còn lại dùng giả dược. Sau 8 tuần sử dụng, những người dùng giảo cổ lam tự báo cáo mức độ căng thẳng thấp hơn, mặc dù không có sự khác biệt đáng kể về các hormone gây căng thẳng như norepinephrine và cortisol giữa hai nhóm.
Bệnh tiểu đường:
Một nghiên cứu nhỏ với 16 người mới được chẩn đoán mắc bệnh tiểu đường type 2 cho thấy khi uống 6g trà giảo cổ lam mỗi ngày trong 4 tuần, cơ thể của họ phản ứng tốt hơn với insulin. Trong một nghiên cứu khác, 25 bệnh nhân tiểu đường type 2 sử dụng thuốc hạ đường huyết kết hợp với 6g trà giảo cổ lam mỗi ngày trong 8 tuần đã cho thấy sự cải thiện rõ rệt trong việc kiểm soát lượng đường trong máu, với giảm hemoglobin A1C và glucose huyết tương lúc đói.
Béo phì:
Một nghiên cứu với 117 người bị béo phì cho thấy khi sử dụng 450mg chiết xuất giảo cổ lam mỗi ngày trong 16 tuần, nhóm này có chỉ số khối cơ thể (BMI), tổng khối lượng mỡ và tổng trọng lượng cơ thể giảm đáng kể so với nhóm dùng giả dược.
Các công dụng bổ sung:
Ngoài các lợi ích sức khỏe được đề cập, các nghiên cứu sơ bộ trên ống nghiệm hoặc mô hình động vật đã chỉ ra rằng giảo cổ lam có thể có lợi cho việc điều trị bệnh ung thư, cholesterol cao, bệnh Alzheimer, Parkinson, tổn thương gan, và quá trình lão hóa. Tuy nhiên, do thiếu nghiên cứu trên người, giảo cổ lam không được khuyến khích sử dụng cho các mục đích này.
Tác dụng phụ tiềm ẩn:
Giảo cổ lam được cho là an toàn khi sử dụng, tuy nhiên, tác dụng phụ thường gặp là buồn nôn và tiêu chảy, trong khi nôn mửa, chóng mặt, mờ mắt và ù tai ít gặp hơn. Những người đang sử dụng thuốc nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi thêm giảo cổ lam vào chế độ hàng ngày, vì chất bổ sung này có thể tương tác với một số loại thuốc. TS Aziz khuyến cáo những người bị tiểu đường nên cẩn thận, vì việc uống quá nhiều trà giảo cổ lam có thể làm giảm mức đường trong máu.
