Nhãn có nguồn gốc ở Đông Nam Á. Hiện nay, loại quả này được trồng nhiều tại các quốc gia như Việt Nam, Thái Lan, Trung Quốc. Mùa ra quả chính của cây nhãn là mùa hè. Quả nhãn hình tròn, các quả thường mọc thành chùm. Có thể ăn trực tiếp quả nhãn, đem nấu chè, làm bánh. Nhẫn cũng có thể được đem đi sấy khô để kéo dài thời gian bảo quản. Nhãn khô được sử dụng nhiều trong nấu ăn, pha trà hoặc làm một nguyên liệu trong các bài thuốc cổ truyền.
Giá trị dinh dưỡng của quả nhãn
Theo y học cổ truyền, cùi nhãn có vị ngọt, tình bình, tác dụng an thần, ích trí, bổ tỳ. Sử dụng cùi nhãn có tác dụng trị thần kinh suy nhược, mất ngủ, thiếu máu...
Nghiên cứu của khoa học hiện đại chỉ ra rằng 100 gram nhãn có thể cung cấp 60 calo, 15,14 gram carbs, 1,1 gram chất xơ, 1,31 gram chất đạm, 0,1 gram chất béo. Quả nhãn chứa nhiều vitamin C, 100 gram nhãn có thể cung cấp 84mg loại vitamin này (tương đương với 140% giá trị dinh dưỡng hằng ngày mà cơ thể cần - DV). Ngoài ra, 100 gram nhãn còn có thể cung cấp 266mg kali ((2,1% DV), 0,17mg đồng (8,5% DV), 0,05mg mangan (2,6% DV), 0,13mg sắt.
Nhãn khô sẽ có lượng calo và carb cao hơn nhãn tươi. Khoảng 28 gram nhãn khô cung cấp đến 80 calo và 21 gram carbs.
Lợi ích của nhãn đối với sức khỏe
Tốt cho hệ thần kinh
Quả nhãn có tác dụng tốt đối với hệ thần kinh. Các dưỡng chất trong loại quả này có tác dụng giúp tăng cường chức năng hoạt động của thần kinh cũng như giúp thư giãn, an thần, cải thiện tình trạng khó ngủ, mất ngủ.
Uống nước long nhãn có tác dụng chống tình trạng suy nhược thần kinh do kiệt sức, mệt mỏi, ốm yếu.
Cải thiện trí nhớ
Nghiên cứu cho thấy ăn nhãn giúp cải thiện chức năng của não bộ vì loại quả này chứa các chất có tác động lên phần cấu trúc não bộ giúp xử lý ký ức. Nhờ đó, loại quả này có tiềm năng trong việc giảm nguy cơ mắc bệnh Alzheimer - một chứng suy giảm trí nhớ thường gặp ở người cao tuổi.
Tốt cho làn da
Nhãn chứa nhiều vitamin C, có tác dụng bảo vệ làn da khỏi các gốc tự do, làm chậm lão hóa, giúp ngăn ngừa nếp nhăn, cải thiện sắc tố da. Ngoài ra, đây còn là thành quần quan trọng góp phần tái tạo collagen trên da.
Tăng cường miễn dịch
Quả nhãn chứa nhiều vitamin và khoáng chất có tác dụng củng cố hệ miễn dịch của con người. Đặc biệt, vitamin C trong nhãn là một chất chống oxy hóa, có tác dụng làm giảm hoạt động của các gốc tự do, giúp bảo vệ tế bào của cơ thể.
Bổ sung năng lượng
Phần cùi nhãn có thể cung cấp năng lượng tức thì cho cơ thể. Ngoài ra, nhãn có chứa một loại đường trái cây tốt, có thể tăng cường năng lượng một cách nhanh chóng.
Người không nên ăn nhãn
Theo Vietnamnet, Lương y Bùi Đắc Sáng - Hội Đông y Hà Nội cho biết là nhãn là loại quả quen thuộc nhưng không phải ai cũng có thể ăn được.
Dưới đây là một số người không nên ăn nhãn:
Người bị gan nhiễm mỡ, người bị tiểu đường
Nhãn là loại trái cây có vị ngọt đậm, chứa hàng lượng đường cao. Nó cung cấp nhiều năng lượng, đồng thời làm lượng đường trong máu gia tăng nhanh chóng. Do đó, người bị tiểu đường ăn nhãn không có lợi mà chỉ khiến đường huyết tăng nhanh hơn, tiềm ẩn nguy cơ bị các biến chứng.
Người bị gan nhiễm mỡ cũng cần hạn chế ăn các loại trái cây có nhiều đường như nhãn.
Người bị huyết áp cao
Người bị huyết áp cao không nên ăn các loại quả như nhãn, xoài, mít vì chúng có tính nhiệt cao. Ăn những quả này sẽ gây áp lực cho tim mạch, dễ dẫn tới tăng huyết áp, không có lợi cho sức khỏe.
Người thừa cân, béo phì
Nhãn là loại quả có hàm lượng đường cao, rất dễ gây tăng cân nếu ăn nhiều. Vì vậy, người thừa cân, béo phì cần phải lưu ý khi ăn loại quả này, chỉ nên ăn với lượng nhỏ để kiểm soát cân nặng.
Người bị mụn nhọt
Ăn nhiều nhãn có thể gây ra mụn nhọt, mẩn ngứa. Nguyên nhân là do loại quả này có lượng đường cao, có thể làm tăng đường huyết và ảnh hưởng đến da nếu ăn nhiều. Người bị nóng trong, nổi mụn nhọt nên chú ý bổ sung thêm nước (một ngày uống 2-2,5 lít) và ăn thêm rau xanh (một ngày ăn khoảng 200-300 gram) khi ăn nhãn.
Phụ nữ có thai
Theo Đông y, nhãn có vị thơm ngọt, tính ôn nhiệt, tác dụng ích khí, bổ tâm tỳ, dưỡng huyết, an tầm, nhuận ngũ tạng, sinh tân dịch. Tuy nhiên, đối với người đờm hỏa bên trong, người bị nóng trong người, đây không phải là loại trái cây nên ăn nhiều.
Phụ nữ có thai đa số gặp tình trạng âm hỏa hư, nóng trong người, khô lưỡi, miệng đắng, họng rát, táo bón cần thanh nhiệt, an thai. Trong giai đoạn này, ăn nhãn có thể khiến người nóng hơn, không tốt cho thai nhi.
Nên ăn bao nhiêu nhãn để không ảnh hưởng xấu tới sức khỏe?
Theo báo Giáo dục & Thời đại, PGS.TS Trần Đình Toán (Viện trưởng Viện Dinh dưỡng lâm sàng) đưa ra khuyến nghị người khỏe mạnh mỗi ngày cũng chỉ nên ăn 200-300 gram nhãn. Đây là lượng nhãn phù hợp để cung cấp các dưỡng chất cần thiết cho cơ thể. Ngoài ra, với lượng trái cây này, cơ thể cũng có thể hấp thu dinh dưỡng một cách hiệu quả. Ăn nhãn nhiều cũng không tốt, gây ra nóng trong, nổi mụn, rôm sảy.
