Ngồi vắt chéo chân là tư thế quen thuộc của nhiều người, từ lúc ngồi ăn, trò chuyện cho đến khi thư giãn trên ghế. Tư thế này đem lại cảm giác thoải mái, song các chuyên gia cảnh báo: nếu duy trì quá lâu, thói quen này có thể gây ra nhiều hệ lụy cho sức khỏe.
Một nghiên cứu đăng trên BMC Sports Science, Medicine and Rehabilitation cho thấy những người thường xuyên ngồi vắt chéo chân có khả năng cảm nhận tư thế vùng lưng dưới kém hơn so với người ngồi thẳng. Điều này đồng nghĩa họ dễ rơi vào tình trạng giữ dáng sai lệch mà không hề hay biết.
Trong khi đó, một số phân tích y khoa khác cũng chỉ ra việc ngồi lâu với tư thế này làm khung chậu bị nghiêng, cột sống thay đổi đường cong tự nhiên, từ đó tạo áp lực không đều lên cơ và đĩa đệm.
Dưới đây là 6 tác hại rõ rệt khi duy trì thói quen ngồi bắt chéo chân trong thời gian dài:
1. Giảm khả năng giữ thăng bằng
Ngồi vắt chéo chân khiến cảm giác định vị cơ thể (proprioception) ở vùng lưng dưới bị suy giảm. Người ngồi lâu thường khó nhận biết lưng đang thẳng hay bị cong, dẫn đến nguy cơ hình thành tư thế xấu, lâu dần gây ảnh hưởng cột sống.
2. Khiến khung chậu nghiêng, áp lực cơ không đều
Khi trọng lượng cơ thể dồn lệch sang một bên, khung chậu mất cân bằng. Điều này khiến cơ mông chịu áp lực không đồng đều, lâu dần tạo thói quen ngồi lệch, đặc biệt nguy hiểm với người vốn có vấn đề đau lưng dưới.
3. Làm thay đổi đường cong cột sống
Tư thế vắt chéo chân khiến đoạn thắt lưng bị “phẳng” hơn bình thường. Khi mất đi độ cong tự nhiên, đĩa đệm và dây chằng phải chịu thêm sức ép, dễ phát sinh đau nhức hoặc tiến triển thành bệnh lý mạn tính.
4. Gây căng cơ hông và khung chậu
Các cơ quanh hông, đặc biệt là cơ piriformis, bị kéo căng quá mức; khớp nối giữa cột sống và khung chậu chịu lực nén cao. Tình trạng này có thể dẫn tới đau hông, đau thắt lưng và ảnh hưởng đến dáng đi.
5. Ảnh hưởng đến cơ bụng và lồng ngực
Không chỉ tác động phần dưới cơ thể, việc ngồi vắt chéo chân còn làm giảm khả năng di động của lồng ngực, đồng thời khiến một số nhóm cơ bụng hoạt động kém hiệu quả. Về lâu dài, cơ trung tâm suy yếu sẽ khiến thân người khó giữ ổn định.
6. Hạn chế tuần hoàn máu ở chân
Ngồi lâu trong tư thế này dễ gây tê chân do mạch máu và dây thần kinh bị chèn ép. Một nghiên cứu cho thấy chỉ sau 30 phút, huyết áp động mạch tại đùi đã tăng rõ rệt. Về lâu dài, người có bệnh lý mạch máu sẽ đối mặt nguy cơ cao hơn.
Làm gì để giảm thiểu tác hại?
Không ngồi quá lâu: Chỉ nên vắt chéo chân trong thời gian ngắn, sau đó đổi tư thế.
Thay đổi thường xuyên: Luân phiên đổi bên hoặc quay lại tư thế ngồi thẳng sau 15–20 phút.
Hỗ trợ lưng: Dùng ghế có tựa lưng hoặc gối nhỏ để giữ cột sống đúng dáng.
Tập giãn cơ: Các bài tập mở hông, tăng cường cơ bụng giúp khắc phục sự mất cân bằng.
Đứng dậy vận động: Sau mỗi giờ làm việc nên đi lại vài phút để thúc đẩy tuần hoàn.
