Từ 1/7/2025, theo quy định tại Bảo hiểm Xã hội Việt Nam (BHXH) — cụ thể tại Điều 75 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 — có ba nhóm đối tượng đang hưởng lương hưu hoặc trợ cấp BHXH hàng tháng sẽ bị tạm dừng chi trả nếu rơi vào một trong các trường hợp sau:
1. Xuất cảnh trái phép
Người đang hưởng lương hưu nếu rời khỏi Việt Nam mà không tuân thủ quy định về xuất nhập cảnh — tức xuất cảnh “trái phép” — sẽ bị tạm dừng chi trả lương hưu.
Quy định này nhằm đảm bảo rằng trợ cấp, lương hưu chỉ được chi trả cho những người cư trú hợp pháp. Nếu sau đó người này quay về Việt Nam, sinh sống ổn định và làm thủ tục theo quy định, khoản chi trả sẽ được khôi phục, kể cả phần trợ cấp của thời gian vừa qua chưa nhận.
2. Bị Tòa án tuyên bố mất tích
Trường hợp người nhận lương hưu bị tòa án tuyên bố mất tích — tức không có tin tức, không xác định được nơi cư trú — sẽ bị tạm dừng chi trả lương hưu.
Nếu sau đó tòa án ra quyết định hủy bỏ tuyên bố mất tích — nghĩa là người được xác định đang sống — quyền lợi lương hưu sẽ được tiếp tục chi trả, bao gồm cả phần trợ cấp của thời gian gián đoạn.
3. Không xác minh được thông tin thụ hưởng
Nếu cơ quan BHXH không thể xác minh thông tin của người thụ hưởng — theo yêu cầu tại điểm c, khoản 2, Điều 11 của Luật — thì lương hưu, trợ cấp sẽ bị tạm dừng.
Người hưởng cần phối hợp với BHXH (hoặc tổ chức dịch vụ được ủy quyền) để bổ sung, xác minh lại dữ liệu cá nhân, tài khoản ngân hàng, giấy tờ tùy thân... Khi thông tin được xác minh đầy đủ, quyền lợi sẽ được khôi phục, và phần lương hưu — trợ cấp bị gián đoạn sẽ được chi trả bù.
Vì sao luật sửa đổi để áp dụng tạm dừng chi trả?
Việc bổ sung quy định tạm dừng chi trả lương hưu trong ba trường hợp trên là nhằm:
Ngăn chặn trục lợi và bảo đảm công bằng: Việc xuất cảnh trái phép, mất tích, hoặc không xác minh được thông tin có thể tạo kẽ hở để một số người lợi dụng hưởng lương hưu mà không sống tại Việt Nam, hoặc không còn đủ điều kiện thực nhận.
Minh bạch, đảm bảo quỹ BHXH an toàn: Bảo đảm rằng các khoản lương hưu, trợ cấp chỉ được chi đúng cho người thụ hưởng thực sự đủ điều kiện, cư trú hợp pháp, có thông tin rõ ràng.
Cho phép kiểm soát, xác minh lại để tránh sai sót: Trường hợp thông tin không rõ, mất tích, xuất cảnh — cơ quan BHXH có điều kiện rà soát, xác minh để bảo vệ quyền lợi chung.
Có thể khôi phục chi trả không? Khi nào?
Điều 75 của Luật cũng quy định rõ về việc khôi phục chi trả khi điều kiện được đáp ứng trở lại:
- Với người xuất cảnh trái phép: nếu quay trở lại Việt Nam và có giấy tờ hợp pháp, đóng cư trú đúng quy định.
- Với người bị tuyên bố mất tích: nếu tòa án hủy bỏ quyết định mất tích.
- Với người bị tạm dừng vì thông tin không xác minh được: khi hoàn tất xác minh theo quy định tại Điều 11 Luật.
- Khi khôi phục, khoản lương hưu, trợ cấp bị gián đoạn vẫn sẽ được xét chi trả — tức người thụ hưởng không bị mất quyền lợi của thời gian tạm dừng.
Những lưu ý với người đang hưởng lương hưu
Nếu có ý định ra nước ngoài, cần xuất cảnh hợp pháp — theo quy định pháp luật về xuất nhập cảnh — để không bị gián đoạn quyền lợi.
Thường xuyên giữ thông tin cá nhân, địa chỉ cư trú, thông tin tài khoản ngân hàng rõ ràng, cập nhật với cơ quan BHXH để tránh bị tạm dừng do “không xác minh được thông tin”.
Trường hợp tạm dừng — nếu bạn đã thuộc diện bị khôi phục — cần nhanh chóng hoàn thiện thủ tục, giấy tờ để được nhận lại lương hưu.
Gia đình, thân nhân nên lưu ý: nếu người được hưởng lương hưu mất tích hoặc xuất cảnh mà không hợp pháp — khả năng trợ cấp gián đoạn; thời gian bị tạm dừng, nếu sau đó được khôi phục, vẫn được chi trả bù.
