Xúc xích, thịt xông khói, giăm bông, thịt hộp hay thịt bò khô vốn là món ăn ưa thích của nhiều người nhờ sự tiện lợi, dễ chế biến và hương vị hấp dẫn. Không ít gia đình còn sử dụng thường xuyên trong bữa ăn hằng ngày. Thế nhưng, ẩn sau sự ngon miệng ấy là nguy cơ gây ung thư nếu tiêu thụ quá mức – điều đã được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) lên tiếng cảnh báo.
Vì sao thịt chế biến sẵn làm tăng nguy cơ ung thư?
Thịt chế biến sẵn là loại thịt được xử lý bằng cách ướp muối, lên men, hun khói hoặc bổ sung chất bảo quản nhằm kéo dài thời hạn sử dụng và tăng hương vị. Theo Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC) thuộc WHO, nhóm thực phẩm này đã được xếp vào Nhóm 1 – các tác nhân gây ung thư ở người.
Healthline cho biết, chính quá trình chế biến là nguyên nhân tạo ra nhiều hợp chất có hại. Chẳng hạn, khi ướp thịt bằng nitrit, có thể hình thành hợp chất N-nitroso – tác nhân gây đột biến gen. Các nghiên cứu đã chứng minh rằng chế độ ăn giàu N-nitroso làm tăng nguy cơ ung thư, đặc biệt ở đường tiêu hóa.
Cụ thể, nghiên cứu EPIC-Norfolk (thuộc dự án điều tra về ung thư tại châu Âu) cho thấy tiêu thụ N-nitroso ở mức cao làm tăng nguy cơ ung thư đường tiêu hóa 1,13 lần, riêng ung thư trực tràng tăng tới 1,46 lần.
Không chỉ chứa nitrit, thịt chế biến sẵn còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ khác. Hàm lượng muối cao trong loại thực phẩm này được xem là yếu tố làm tăng rủi ro ung thư dạ dày. Ăn mặn lâu ngày có thể gây tổn thương niêm mạc dạ dày, thúc đẩy quá trình hình thành hợp chất N-nitroso nội sinh. Hợp chất này khi kết hợp với các tác nhân gây ung thư khác sẽ tạo điều kiện để vi khuẩn Helicobacter pylori phát triển, từ đó làm gia tăng khả năng mắc ung thư dạ dày.
Ngoài ra, quá trình hun khói còn tạo ra hydrocacbon thơm đa vòng (PAHs) – những chất đã được chứng minh có khả năng gây ung thư. Theo Bệnh viện K, việc tiêu thụ quá nhiều thịt chế biến sẵn không chỉ làm tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng và dạ dày mà còn liên quan đến ung thư thực quản, vú và phổi.
Bên cạnh nguy cơ ung thư, thịt chế biến sẵn còn gây hại cho sức khỏe tim mạch và hô hấp. Các nghiên cứu chỉ ra rằng, người ăn nhiều loại thực phẩm này dễ mắc tăng huyết áp, bệnh tim mạch và bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD).
Dịch vụ Y tế Quốc gia Anh khuyến cáo, lượng thịt chế biến sẵn không nên vượt quá 70g/ngày. Quỹ Nghiên cứu Ung thư Thế giới cũng nhấn mạnh cần hạn chế tối đa nhóm thực phẩm này và thay thế bằng nguồn protein lành mạnh hơn như thịt gà, cá, trứng, các loại hạt, đậu và đậu phụ.
