Đau đầu mất ngủ là gì?
Đau đầu mất ngủ thường xảy ra vào ban đêm, khi người bệnh đã ngủ được khoảng 1 giờ, kéo dài từ vài chục phút đến nhiều giờ, gây khó khăn cho việc ngủ lại. Cơn đau có thể là đau toàn bộ đầu hoặc đau nửa đầu từng cơn.
Nếu chỉ xuất hiện trong thời gian ngắn, tình trạng này thường không quá đáng lo. Tuy nhiên, khi kéo dài, nó có thể dẫn đến mệt mỏi, suy nhược thần kinh, giảm khả năng tập trung và làm việc.
Mối liên hệ giữa đau đầu và mất ngủ
Nghiên cứu y khoa cho thấy đau đầu và mất ngủ có mối quan hệ hai chiều:
- Mất ngủ khiến hệ thần kinh không được nghỉ ngơi, dẫn đến căng thẳng và gây đau đầu.
- Đau đầu lại làm giảm chất lượng giấc ngủ, khiến bệnh nhân khó ngủ hoặc ngủ chập chờn.
Đặc biệt, thiếu ngủ làm cơ thể tăng sản sinh một số protein gây giảm ngưỡng chịu đau, khiến cơn đau đầu nặng hơn. Ngoài ra, mất ngủ sâu (đặc biệt là giai đoạn REM) sẽ làm giảm khả năng tái tạo năng lượng và dễ dẫn đến đau đầu mạn tính.
Nguyên nhân gây đau đầu mất ngủ thường gặp
- Căng thẳng, stress: Là nguyên nhân hàng đầu gây đau đầu dạng căng cơ và rối loạn giấc ngủ.
- Tuổi tác: Hormone melatonin giảm dần theo tuổi khiến giấc ngủ ngắn và chập chờn hơn.
- Thời tiết thay đổi: Sự biến động nhiệt độ, độ ẩm và áp suất không khí có thể kích thích thần kinh, gây đau đầu kèm mất ngủ.
- Mất cân bằng dinh dưỡng: Thiếu máu, thiếu sắt, thiếu vitamin nhóm B hoặc magie có thể cản trở tuần hoàn máu lên não.
- Thói quen sinh hoạt thiếu khoa học: Thức khuya, ăn uống thất thường, lạm dụng rượu bia, chất kích thích.
- Ô nhiễm tiếng ồn: Môi trường sống ồn ào làm hệ thần kinh căng thẳng, khó vào giấc ngủ.
- Tác dụng phụ của thuốc: Một số loại thuốc cảm, chống dị ứng có thể gây đau đầu, khó ngủ.
- Bệnh lý tiềm ẩn: Thiếu máu não, viêm xoang, rối loạn tiền đình, tiểu đường, lupus ban đỏ, thậm chí u não.
Nguy cơ sức khỏe tiềm ẩn
- Bệnh mãn tính: Tiểu đường, bệnh tim mạch, suy nhược thần kinh… thường có triệu chứng đau đầu.
- Viêm xoang: Khoảng 90% người bị viêm xoang có kèm đau nửa đầu và mất ngủ.
- Khối u não: Đau đầu kéo dài trên 1 tháng kèm rối loạn giấc ngủ, buồn nôn hoặc giảm thị lực cần được kiểm tra ngay.
- Thiếu dinh dưỡng: Dẫn đến suy giảm chức năng thần kinh và giảm chất lượng giấc ngủ.
Cách khắc phục chứng đau đầu mất ngủ
1. Xác định nguyên nhân gốc
Nếu mất ngủ là nguyên nhân chính, cần điều chỉnh thói quen ngủ và kiểm soát căng thẳng. Nếu đau đầu xuất phát từ bệnh lý, cần điều trị nguyên nhân trước.
2. Thay đổi lối sống và thói quen ngủ
- Ngủ và thức dậy vào khung giờ cố định.
- Giữ phòng ngủ tối, yên tĩnh, mát mẻ.
- Tránh sử dụng thiết bị điện tử 1 giờ trước khi ngủ.
- Không uống cà phê, rượu, hút thuốc trước giờ ngủ 4–6 tiếng.
- Vận động thể chất ít nhất 15–30 phút/ngày.
3. Bổ sung dinh dưỡng hỗ trợ
Nên tăng cường thực phẩm giàu canxi, magie, vitamin B6, melatonin như: cá hồi, hạnh nhân, óc chó, chuối, bơ, trứng, yến mạch, trà hoa cúc, sữa ấm. Đây là nhóm thực phẩm giúp thư giãn thần kinh, dễ ngủ và giảm tần suất đau đầu.
4. Rèn luyện tinh thần thư giãn
Thiền, yoga, hít thở sâu hoặc đọc sách nhẹ nhàng trước khi ngủ giúp giảm căng thẳng, cải thiện giấc ngủ.
5. Lưu ý về thời lượng ngủ
Theo khuyến cáo, người trưởng thành nên ngủ 7–9 tiếng mỗi đêm; người cao tuổi từ 7–8 tiếng. Ngủ quá ít hoặc quá nhiều đều ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và hệ thần kinh.
Khi nào cần đi khám bác sĩ?
- Bạn nên đến cơ sở y tế khi:
- Đau đầu mất ngủ kéo dài trên 2 tuần.
- Cơn đau kèm theo chóng mặt, buồn nôn, mờ mắt.
- Xuất hiện các dấu hiệu yếu liệt, rối loạn ngôn ngữ, trí nhớ.
