Trong chuyện đi chợ, chọn thực phẩm cũng vậy, ông bà ta dặn: “Mua thịt đừng mua thịt cổ, mua cá chớ chọn cá diếc.” Câu nói tưởng chừng đơn giản, nhưng phải sau nhiều năm tôi mới thực sự hiểu hết hàm ý sâu xa đằng sau lời khuyên ấy.
Vì sao người xưa khuyên: “Không nên mua thịt cổ lợn”?
Theo kinh nghiệm dân gian, phần thịt ở cổ lợn không phải là lựa chọn tốt để mua về chế biến món ăn. Nguyên nhân là vì khu vực này chứa nhiều mô mỡ và hệ thống hạch bạch huyết – nơi có chức năng lọc vi khuẩn, virus và độc tố. Việc ăn thịt cổ thường xuyên không chỉ làm tăng lượng chất béo nạp vào cơ thể mà còn tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch và thần kinh.
Ngoài ra, quá trình giết mổ khiến tiết dồn về cổ nhiều hơn, làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn nếu không được xử lý kỹ. Việc chế biến thịt cổ cũng khó đảm bảo vệ sinh tuyệt đối vì không thể loại bỏ toàn bộ các hạch nhỏ. Do đó, người xưa mới có câu: “Thịt lợn không mua thịt cổ” – vừa là lời cảnh báo, vừa là bài học về sự lựa chọn thực phẩm an toàn.
Còn với cá, vì sao không nên mua cá diếc?
Cá diếc là loài cá nước ngọt phổ biến, thịt ngọt và mềm, thường được dùng để nấu canh. Tuy nhiên, loại cá này có đặc điểm là nhiều xương dăm, gây nguy hiểm cho trẻ nhỏ hoặc người già khi ăn. Vì vậy, cha ông ta mới truyền lại lời khuyên: “Mua cá không mua cá diếc” – không phải vì cá không ngon, mà vì yếu tố an toàn khi ăn.
Trong thời xưa, khi điều kiện sống còn hạn chế, người dân thường ưu tiên chọn cá nhiều thịt, ít xương để tiết kiệm và dễ chế biến. Ngày nay, với cách nấu kỹ như hầm canh lâu, cá diếc lại trở thành món ăn bổ dưỡng – được cho là có tác dụng bổ thận, dưỡng âm. Tuy nhiên, khi chọn cá diếc, vẫn cần chế biến cẩn thận để tránh rủi ro khi ăn.
