Quá nhiều bất ổn, vì sao chợ đầu mối thủy hải sản ở An Giang vẫn hoạt động?

Chậm chạp xử lý?

Đã có rất nhiều phản ánh, về việc chợ đầu mối thủy hải sản phường Bình Khánh xả nước thải không qua xử lý trực tiếp ra sông Hậu kéo dài nhiều tháng nay. Thậm chí, đoàn kiểm tra liên ngành của TP Long Xuyên đã tiến hành kiểm tra và phát hiện nhiều vi phạm của chợ này. Cụ thể, trong báo cáo số 294 ngày 06/5/2021 của Đoàn kiểm tra TP Long Xuyên kiểm tra công tác chấp hành pháp luật bảo vệ môi trường của chợ đầu mối thủy hải sản của Công ty TNHH Châu Việt Long, phát hiện giấy phép xả thải số 115/GP-STNMT ngày 5/4/2016 do Sở TN và MT tỉnh An Giang cấp cho Công ty TNHH Châu Việt Long đã hết hạn từ ngày 5/4/2021. 

Bà Nguyễn Hồng Hạnh, Phó Chánh Thanh tra Sở TNMT tỉnh An Giang cho biết, việc giấy phép xả thải hết hạn, Ban Giám đốc Sở cũng đã chỉ đạo cho phòng Khoáng sản – Tài nguyên nước – Biến đổi khí hậu rà soát lại. Như vậy, hiện nay, chợ coi như là xả thải không phép, do Thanh tra Sở xử lý, xử phạt. 

Giấy phép xả thải hết hạn, đồng nghĩa với việc hàng tháng trời nay, chợ đầu mối thủy hải sản của Công ty TNHH Châu Việt Long xả thải ồ ạt ra sông Hậu một cách vô tư, công khai, không phép. Và càng lạ hơn, sai phạm nghiêm trọng như thế, rõ ràng như thế, không có giấy phép xả thải như thế nhưng hiện nay chợ đầu mối thủy hải sản này vẫn hoạt động mua bán kinh doanh tấp nập từ nửa đêm về sáng, không bị đình chỉ hoạt động theo quy định của pháp luật? 

Ông Đỗ Văn Chuyển, Phó Giám đốc Công ty TNHH Châu Việt Long, Trưởng Ban quản lý chợ đầu mối thủy hải sản, giải thích: “Khi bị sạt lở đường cống thì có báo cho chính quyền địa phương, rồi họ xuống lập biên bản, yêu cầu khắc phục, vậy là cứ tiến hành làm. Còn về đơn xin cải tạo sửa chữa và giấy phép gia hạn thì công ty tính là sau khi sửa chữa xong mới làm!”. 

Trả lời vấn đề này, ông Huỳnh Lê Phong, Trưởng Phòng TN và MT TP Long Xuyên nói rằng: “Tôi không biết chợ có đơn xin cải tạo hay không, chứ theo đúng quy định, chợ bị sự cố thì phải ngưng hoạt động để sửa chữa, chứ không thể vẫn hoạt động như thế!”

Bà Bùi Thị Hoa Lài, Phó Phòng TN và MT TP Long Xuyên khẳng định, đến thời điểm này không nhận được đơn xin sửa chữa đường cống và hệ thống thu gom, xử lý nước thải của chợ đầu mối thủy hải sản. 

Ông Tô Hoàng Môn, Phó Giám đốc Sở TN và MT tỉnh An Giang cho biết, báo cáo của Phòng TN và MT TP Long Xuyên về kết quả kiểm tra công tác bảo vệ môi trường của chợ đầu mối thủy hải sản cho thấy: Rác thải tồn đọng, phát sinh hệ thống ống nhựa đường kính 114 từ khu vực nhà lồng chợ dẫn xuống bờ sông cặp chợ để xả thải trực tiếp ra sông không qua hệ thống thu gom, xử lý; hệ thống thu gom, xử lý nước thải của chợ đầu mối thủy hải sản có thay đổi so với bản xác nhận bảo vệ môi trường; hệ thống xử lý nước thải không hoạt động từ tháng 3/2021 đến nay. 

Ông Tô Hoàng Môn khẳng định, để được xác nhận kế hoạch bảo vệ môi trường và đi vào hoạt động kinh doanh của chợ đầu mối thủy hải sản, Công ty TNHH Châu Việt Long phải dự báo được các tình huống hư hỏng, sự cố có thể xảy ra và có phương án dự phòng tương ứng. “Hệ thống xử lý nước bị hư hỏng một trong những công đoạn nào thì phải có lộ trình ngắt chỗ đó, phải có hồ chứa tạm. Nước thải vẫn phải đi hết quy trình nhưng không được thải ra sông. Sau khi khắc phục xong hư hỏng thì phải lấy nước thải trở về hệ thống xử lý. Đoàn kiểm tra phải mời Giám đốc Công ty TNHH Châu Việt Long lên làm việc để xem từ tháng 3/2021 đến nay các phương án dự phòng có được áp dụng không”, ông Môn nói rõ.

Nguy cơ sạt lở đe dọa

Bên cạnh mối lo lại chợ đầu mối thủy hải sản của Công ty TNHH Châu Việt Long “bức tử” sông Hậu, xả thải ồ ạt đêm ngày ra sông hết sức ngang nhiên và công khai, nhiều người dân sống lâu năm tại khu vực đường Phan Bội Châu, phường Bình Khánh, TP Long Xuyên còn cho rằng ngay từ khi cấp phép đi vào hoạt động năm 2015 đã thấy nhiều vấn đề không phù hợp. Đặc biệt, vị trí đặt chợ nằm cặp bờ sông Hậu là khu vực sạt lở bờ sông nghiêm trọng.

Bằng chứng là cách khoảng 500m về thượng nguồn từ vị trí chợ đầu mối thủy hải sản hiện hữu, từng xảy ra sạt lở bờ sông vô cùng nghiêm trọng, khiến một nhà máy xay xát lúa gạo và nhiều nhà dân bị thiệt hại, ảnh hưởng phải di dời. Nghiêm trọng hơn, sạt lở bờ sông qua khu vực này còn diễn biến phức tạp, tiếp tục khoét sâu vào đất liền, nguy cơ ảnh hưởng đến tuyến quốc lộ 91 qua phường Bình Đức, TP Long Xuyên nên phải “nắn” một đoạn tuyến quốc lộ 91 qua khu vực này sâu vào bên trong.  

Phó Giám đốc Sở TN và MT tỉnh An Giang Tô Hoàng Môn cho biết, vị trí của chợ đầu mối thủy hải sản trước đây nằm trong khu vực đặc biệt nguy hiểm có nguy cơ sạt lở nghiêm trọng. “Hàng năm Sở TN và MT đều thực hiện quan trắc sạt lở từ khu vực cầu Cần Xây đến qua vàm rạch vào cầu Hoàng Diệu để xem diễn biến địa hình đáy sông khu vực này như thế nào. Vị trí của Chợ đầu mối thủy hải sản trước đây nằm trong khu vực đặc biệt nguy hiểm có nguy cơ sạt lở nghiêm trọng, còn hiện nay thì vẫn nằm trong khu vực cảnh báo sạt lở. Ngay kế bên chợ này, từ vàm rạch Trà Ôn ngược lên cầu Cần Xây đã được thi công công trình kè chống sạt lở”, ông Môn nói. 

Không chỉ nằm trong khu vực sạt lở, chợ đầu mối thủy hải sản do Công ty TNHH Châu Việt Long làm chủ đầu tư còn nằm trong dự án Quy hoạch chỉnh trị dòng chảy – dự án kè chống sạt lở bờ sông TP Long Xuyên, đặc biệt là Tiểu dự án 5. Trước đó, để được cấp phép đi vào hoạt động, UBND tỉnh An Giang yêu cầu Công ty TNHH Châu Việt Long phải cam kết tự tháo dỡ, di dời không bồi hoàn khi Tiểu dự án 5 đi vào triển khai thực hiện. 

Ngay trong Giấy xác nhận đăng ký kế hoạch Bảo vệ môi trường của Phòng TN và MT TP Long Xuyên do ông Nguyễn Bảo Sinh (thời điểm là Trưởng phòng TN và MT) ký ngày 11/9/2015 cũng yêu cầu Công ty TNHH Châu Việt Long thực hiện cam kết tự di dời không bồi hoàn khi “Tiểu dự án 5 thuộc Quy hoạch chỉnh trị dòng chảy” triển khai thực hiện (trích thông báo số 181/TB-VPUBND ngày 29/6/2015 của Văn phòng UBND tỉnh An Giang).