Nồi cơm điện đã gắn bó với chúng ta hàng chục năm nay, nhưng liệu nó có thể gây hại cho sức khỏe? Lớp chống dính bên trong lòng nồi thường được phủ PTFE, hay còn gọi là Teflon – một vật liệu có khả năng chống bám dính hiệu quả.
Thành phần chống dính trong dụng cụ nấu ăn có làm tăng nguy cơ ung thư hay không?
Tuy nhiên, dù đã được sử dụng phổ biến từ lâu, Teflon vẫn khiến nhiều người lo ngại về những rủi ro tiềm ẩn. Câu hỏi được quan tâm nhất hiện nay là: việc sử dụng nồi cơm điện khi lớp chống dính bị bong tróc có làm tăng nguy cơ ung thư hay không?
Teflon là tên thương mại của polytetrafluoroethylene (PTFE) – một hóa chất tổng hợp có khả năng chống thấm nước và giảm ma sát. Từ những năm 1940, Teflon đã được ứng dụng rộng rãi trong công nghiệp, y tế, ô tô và đặc biệt quen thuộc với người tiêu dùng nhờ vai trò là lớp chống dính trên nồi, chảo, giúp nấu nướng và vệ sinh dễ dàng hơn.
Lo ngại về nguy cơ ung thư từ dụng cụ nấu ăn chống dính thực chất không xuất phát từ Teflon mà từ axit perfluorooctanoic (PFOA) – một hóa chất từng được dùng trong quá trình sản xuất Teflon. Từ năm 2013, các sản phẩm mang nhãn hiệu Teflon đã không còn chứa PFOA. Một số nghiên cứu cho thấy PFOA có thể liên quan đến các loại ung thư như bàng quang, thận, buồng trứng, tuyến tiền liệt và tinh hoàn. Tuy nhiên, mối liên hệ trực tiếp giữa Teflon và ung thư chưa được chứng minh.
Ngoài nguy cơ ung thư, việc đun nồi, chảo chống dính ở nhiệt độ quá cao có thể tạo khói gây các triệu chứng giống cúm (nhức đầu, ớn lạnh, sốt) nhưng thường nhẹ và tự hết trong 12–48 giờ. Các nghiên cứu cũng chỉ ra PFAS (trong đó có PFOA) có thể liên quan đến tăng cholesterol, rối loạn men gan, giảm hiệu quả vắc xin ở trẻ em hoặc biến chứng thai kỳ, nhưng Teflon hiện tại không còn chứa chất này.
So với các chất liệu khác, dụng cụ bằng nhôm, đồng, gang hay thép không gỉ cũng có những rủi ro nhất định, song nhìn chung nồi, chảo phủ Teflon hiện nay được đánh giá là an toàn nếu sử dụng đúng cách và không để lớp chống dính bong tróc, hư hại.
Mẹo dùng nồi, chảo phủ Teflon an toàn
Theo tiến sĩ Zhou Yuhao (ĐH Công nghệ Hóa học Bắc Kinh, Viện nghiên cứu công nghiệp hóa chất Bắc Kinh – Sinopec), người dùng cần lưu ý 3 nguyên tắc sau:
-
Không dùng quá lâu: Tuổi thọ trung bình của lòng nồi chỉ khoảng 1–2 năm. Sau đó lớp phủ dễ bong tróc, khiến nhôm lẫn vào thức ăn.
-
Vệ sinh nhẹ nhàng: Tránh cọ rửa bằng búi sắt hoặc vật cứng, và không rửa ngay khi nồi còn nóng để giữ lớp chống dính bền hơn.
-
Hạn chế món nhiều axit: Thực phẩm chua có thể phản ứng với kim loại nếu lớp phủ bị hở, làm nhôm tan ra và lẫn vào thức ăn.
