Nghiên cứu của Đại học Limerick (Ireland), thực hiện trên hơn 22.000 người trưởng thành và theo dõi trong 6-28 năm, đã chỉ ra mối liên hệ rõ rệt giữa đặc điểm tính cách và nguy cơ tử vong sớm.
Kết quả nghiên cứu này được công bố trên tạp chí Journal of Psychosomatic Research, mở ra một góc nhìn mới: tính cách có thể là “chìa khóa” quan trọng giúp con người kéo dài tuổi thọ.
Nếu bạn may mắn sở hữu 1 trong 7 tính cách sau thì bạn đang nắm trong tay một “vốn liếng tính cách” có thể hỗ trợ thêm cho tuổi thọ:
1. Năng động
Nghiên cứu chỉ ra rằng người năng động có nguy cơ tử vong sớm thấp hơn tới 21%. Điều này không chỉ đến từ việc họ hay vận động thể chất, mà còn ở chỗ họ luôn chủ động tìm niềm vui và cơ hội trong cuộc sống.
Người năng động thường ít để mình rơi vào trạng thái trì trệ hoặc cô lập, từ đó giảm nguy cơ mắc bệnh trầm cảm hay các bệnh liên quan đến lối sống ít vận động.
Bạn có thể rèn sự năng động bằng cách lên kế hoạch tham gia hoạt động ngoài trời ít nhất vài lần mỗi tuần, thử các môn thể thao mới, hoặc đơn giản là đi bộ nhiều hơn thay vì ngồi quá lâu.
Hạn chế: Nếu quá “bốc đồng” theo kiểu lúc nào cũng phải hoạt động, dễ dẫn đến kiệt sức hoặc bỏ qua nhu cầu nghỉ ngơi. Năng động cần đi kèm với sự cân bằng, chứ không phải lúc nào cũng bận rộn.
2. Giàu năng lượng
Người giàu năng lượng mang đến cảm giác tích cực cho bản thân và người xung quanh. Họ thường lạc quan, ít bị stress đè nén lâu dài. Năng lượng này giúp họ duy trì nhịp sống đều đặn, gắn bó với công việc và sở thích. Chính sự duy trì đó tạo thành nền tảng giúp tăng tuổi thọ.
Để giữ “nguồn pin” lâu dài, bạn nên kết hợp thói quen ngủ đủ, ăn uống cân bằng và rèn luyện thể dục đều đặn. Ngoài ra, việc tìm đam mê trong công việc hoặc sở thích cá nhân cũng giúp nuôi dưỡng năng lượng tích cực.
Hạn chế: Có năng lượng nhiều đôi khi khiến người ta ôm đồm quá nhiều việc. Nếu không biết chọn lọc, bạn có thể bị stress ngược do quá tải. Điều quan trọng là phải học cách phân bổ năng lượng hợp lý.
3. Ngăn nắp
Người ngăn nắp không chỉ giữ cho không gian sống sạch sẽ, mà còn biết quản lý thời gian và công việc khoa học.
Điều này giảm tải căng thẳng tinh thần, giúp họ duy trì các thói quen tốt như ăn đúng giờ, ngủ đủ giấc, và đi khám sức khỏe định kỳ. Chính sự kiểm soát đó giúp cơ thể vận hành ổn định và kéo dài tuổi thọ.
Hạn chế: Ngăn nắp quá mức đôi khi biến thành cầu toàn, dễ gây áp lực khi mọi thứ không diễn ra đúng như kế hoạch. Hãy nhớ, sự ngăn nắp nên là công cụ phục vụ bạn, chứ không phải xiềng xích.
4. Có trách nhiệm
Người có trách nhiệm thường biết tự chăm sóc bản thân và không dễ buông xuôi. Họ duy trì các thói quen tốt vì cảm thấy có nghĩa vụ với chính mình và người thân. Trách nhiệm cũng giúp họ kiên trì vượt qua thử thách, không dễ rơi vào lối sống buông thả, từ đó giảm nguy cơ bệnh tật.
Bạn có thể tập xây dựng trách nhiệm bằng cách đặt ra cam kết nhỏ như “không bỏ tập thể dục quá 2 ngày liên tiếp” hoặc “tự đi khám sức khỏe mỗi năm một lần”. Khi trách nhiệm trở thành thói quen, cơ thể bạn sẽ hưởng lợi.
Hạn chế: Nếu trách nhiệm bị biến thành gánh nặng, bạn sẽ dễ bị stress. Vì vậy, cần cân bằng giữa trách nhiệm và lòng trắc ẩn với chính mình, hãy nói “không” những lúc cần thiết
5. Chăm chỉ
Chăm chỉ không chỉ ở công việc, mà còn trong việc duy trì lối sống. Người chăm chỉ thường kiên trì với chế độ tập luyện, ăn uống khoa học và các mục tiêu dài hạn. Họ ít khi buông bỏ giữa chừng, nhờ đó tích lũy được sức khỏe bền bỉ.
Đặt ra khung giờ cố định cho việc tập luyện, đọc sách hay học kỹ năng mới là cách rèn luyện sự chăm chỉ. Khi áp dụng vào đời sống, chăm chỉ sẽ giúp bạn duy trì “lối sống kỷ luật” - yếu tố quan trọng với tuổi thọ.
Hạn chế: Chăm chỉ mà thiếu nghỉ ngơi hợp lý có thể dẫn đến kiệt sức hoặc hội chứng “burn-out”. Do đó, nghỉ ngơi cũng là một phần của sự chăm chỉ đúng nghĩa.
6. Chỉn chu
Chỉn chu là sự tỉ mỉ, cẩn trọng trong từng việc. Người chỉn chu thường kiểm tra kỹ lưỡng, không bỏ sót chi tiết nhỏ. Điều này khiến họ dễ phát hiện vấn đề sớm, kể cả trong sức khỏe - ví dụ: nhận ra sự bất thường nhỏ và đi khám kịp thời.
Bạn có thể tập tính chỉn chu bằng việc kiểm tra lại thực phẩm trước khi ăn, chú ý tới hạn sử dụng, hoặc dành thêm vài phút rà soát công việc. Trong sức khỏe, điều này đồng nghĩa với việc không bỏ qua triệu chứng dù nhỏ nhất.
Hạn chế: Nếu chỉn chu quá mức, dễ rơi vào ám ảnh hoặc lo lắng quá độ. Vì vậy, hãy giữ sự kỹ lưỡng ở mức cân bằng, không biến nó thành nỗi ám ảnh.
7. Hay giúp đỡ người khác
Người hay giúp đỡ có đời sống xã hội phong phú, ít bị cô đơn, và luôn có cảm giác ý nghĩa trong cuộc sống. Kết nối xã hội là một trong những yếu tố được chứng minh giúp tăng tuổi thọ, vì nó hỗ trợ tinh thần, giảm stress và mang lại cảm giác an toàn.
Tham gia hoạt động thiện nguyện, chia sẻ kiến thức hoặc đơn giản là hỗ trợ bạn bè khi họ cần đều có thể giúp nuôi dưỡng tính cách này. Sự trao đi không chỉ làm người khác vui, mà chính bạn cũng được lợi.
Hạn chế: Nếu cho đi quá mức mà không biết cân bằng, bạn có thể bị kiệt quệ cả về thể chất lẫn tinh thần. Giúp đỡ người khác cần đi kèm với khả năng chăm sóc chính mình.
