Ban đầu, số lượng cầu thủ thay người được điều chỉnh vào năm 2020 như một biện pháp khẩn cấp để đối phó với lịch thi đấu dày đặc sau đại dịch. Nhưng như một điều có thể dự đoán trước, sự thay đổi tạm thời này đã nhanh chóng trở thành quy định lâu dài. Các HLV rõ ràng rất thích việc có thêm quyền thay đổi, nhưng liệu nó có thực sự tốt cho bóng đá nói chung?
Tác dụng ngược: Càng thay nhiều, càng chấn thương nhiều?
Mục đích ban đầu của luật 5 quyền thay người là để giảm bớt gánh nặng thể chất cho các cầu thủ, bảo vệ họ khỏi chấn thương và kiệt sức. Nhưng thật đáng nghi ngờ liệu nó có mang lại bất kỳ tác động tích cực nào không, hay thậm chí còn khiến mọi thứ trở nên tồi tệ hơn. Mùa giải trước, số lượng chấn thương dường như cao hơn bao giờ hết. Ví dụ, Tottenham hiện đang có 10 cầu thủ phải ngồi ngoài, trong đó có những trụ cột khó có thay thế như Solanke, James Maddison, Kulusevski,...
Tất nhiên, đây không phải là một bài kiểm tra hoàn toàn công bằng. Trong kỷ nguyên 5 quyền thay người, các cầu thủ hàng đầu cũng phải chơi nhiều trận đấu hơn, do sự mở rộng của Champions League và sự ra đời của Club World Cup.
Nhưng bóng đá đã hoàn toàn bỏ qua tác động không mong muốn của việc tăng số lần thay người: Tăng nhịp độ của trận đấu và tăng yêu cầu thể chất đối với những người không bị thay ra.
Phương trình này khá đơn giản, nếu không được phép thay người, trận đấu sẽ phải được chơi ở một nhịp độ mà các cầu thủ có thể duy trì trong 90 phút. Ở thái cực khác, nếu được phép thay toàn bộ 11 người, mọi cầu thủ có thể phải thi đấu đến kiệt sức vì biết rằng mình sắp bị thay thế.
Bóng đá đã dừng lại ở con số 5, một trạm dừng giữa chừng. Điều này có nghĩa là, trong giai đoạn cuối trận, chúng ta thường xuyên thấy 10 cầu thủ sung sức ở cả 2 đội chơi bóng với 10 cầu thủ đã chơi trọn vẹn cả trận, nhưng vẫn phải cố gắng chạy nước rút ở cường độ tương đương với những người mới vào sân.
Cái chết của các số 10 và sự trỗi dậy của các CLB giàu có
Cường độ tăng lên cũng ảnh hưởng đến chiến thuật. Nhiều người hài lòng khi thấy bóng đá được chơi ở nhịp độ cao hơn, điên cuồng hơn.
Tuy nhiên, mối nguy hiểm là trận đấu trở nên quá hỗn loạn, đến mức những cầu thủ kỹ thuật tài hoa bị tước đi nửa giây quý giá để xử lý bóng, hay vài mét không gian để sáng tạo. Mùa giải Ngoại hạng Anh năm nay đã chứng kiến một sự sa sút đáng báo động về chất lượng bóng đá, khi các đội dường như phải tìm kiếm sự sáng tạo từ những tình huống cố định, trong khi các nhạc trưởng (playmaker) đang gặp khó khăn trong việc tạo ra đột biến.
Và dĩ nhiên, có một vấn đề không thể tránh khỏi: sự bất bình đẳng. Nhiều quyền thay người hơn chắc chắn sẽ mang lại lợi ích cho các CLB giàu có hơn.
Họ có thể tung ra 5 cầu thủ dự bị đẳng cấp thế giới, thay vì chỉ 3, để hoàn toàn áp đảo các đối thủ yếu hơn. Sẽ rất khó để nói rằng Arsenal, Liverpool hay Man City với ngân sách khổng lồ, không được hưởng lợi nhiều hơn Burnley từ luật này. Không phải ngẫu nhiên mà đề xuất tăng lên 6 quyền thay người lại được đưa ra bởi chính các CLB lớn.
Hơn nữa, điều này còn khuyến khích các CLB lớn tích trữ thêm cầu thủ. Khi một HLV có thể sử dụng 16 cầu thủ mỗi trận thay vì 14, và điền tên 20 cầu thủ vào danh sách thi đấu thay vì 18, họ có thể giữ cho nhiều cầu thủ cảm thấy được tham gia. Pep Guardiola thậm chí còn muốn có một băng ghế dự bị không giới hạn. Nhưng sẽ tốt hơn cho bóng đá nếu những cầu thủ dự bị đó chuyển đến các CLB mà họ có thể đá chính hàng tuần.
Cái giá của sự thích nghi
Kỷ nguyên 5 quyền thay người có thể đã khiến các đội mới thăng hạng gặp khó khăn hơn trong việc trụ lại. 6 CLB đội mới thăng hạng gần nhất đều đã phải xuống hạng ngay lập tức. Mùa trước, Ipswich Town, nếu chỉ tính kết quả hiệp một, sẽ đứng thứ 17. Nhưng nếu chỉ tính kết quả hiệp hai, họ lại đứng thứ 20. Phải chăng các HLV đối thủ đã bắt bài được họ, hay đơn giản là họ không thể đối phó được với chiều sâu đội hình của các CLB đã thành danh trong hiệp hai?
Cũng có một lập luận mang tính truyền thống rằng, ở một mức độ nào đó, bóng đá phải là một bài kiểm tra về sức chịu đựng và khả năng thích ứng của cá nhân. 5 quyền thay người có lẽ là quá nhiều, và nó đã gây ra một tác động hoàn toàn ngược lại với những gì được dự định. Như một giải pháp cho vấn đề mệt mỏi, việc thêm quyền thay người giống như "ném một cốc nước vào một chảo dầu đang cháy". Nó chỉ làm cho ngọn lửa thể chất bùng lên dữ dội hơn.
