Năm 2025 của làng MMA thế giới chứng kiến những thất bại ê chề như giải đấu GFL, vấn nạn trọng tài và nghi án dàn xếp tỷ số của Isaac Dulgarian. Tuy nhiên, vẫn có những điểm sáng đáng ghi nhận như sự trở lại ngoạn mục của Merab Dvalishvili và hy vọng về một nền tảng phát sóng tốt hơn cho UFC.
Nhân dịp Lễ Tạ Ơn ở phương Tây, một thời điểm để nhìn lại và suy ngẫm, giới chuyên môn cũng đã cùng nhau điểm lại những câu chuyện đáng chú ý nhất của làng võ thuật tổng hợp trong năm qua. Đâu là những nỗi thất vọng lớn nhất, và đâu là điều khiến chúng ta cảm thấy trân trọng?
Những "nỗi thất vọng" lớn nhất năm
Damon Martin: Giải đấu Global Fight League (GFL)
Chris Weidman đối đầu Luke Rockhold lần 2! Dillon Danis chạm trán Tony Ferguson! Paige VanZant trở lại võ đài MMA! Hẳn nhiều người vẫn còn nhớ những dòng tít gây sốc này hồi đầu năm. Đó đều là những công bố hoành tráng của Global Fight League (GFL) trước thềm ra mắt. Nhưng rồi, như một kịch bản được đoán trước, mọi thứ đã sụp đổ một cách khó tin.
Sau khi công bố giải đấu WFL vào năm 2021 rồi biến mất như một cơn gió thoảng, Darren Owen, cựu giám đốc của World Series of Fighting, bất ngờ tái xuất với kế hoạch ra mắt GFL trong năm 2025. Bằng một cách nào đó, rất nhiều người đã tin vào ý tưởng của GFL: một giải đấu theo thể thức đồng đội, quy tụ gần như mọi võ sĩ kỳ cựu hết hợp đồng với UFC hay Bellator.
Họ thậm chí đã tổ chức một buổi tuyển chọn có lẽ là kỳ quặc nhất lịch sử thể thao, công bố hai sự kiện ra mắt và xin được giấy phép tổ chức ở California. Tất cả những điều này diễn ra mà không hề có một hợp đồng phát sóng nào. Và rồi, quả bong bóng vỡ tan. Cả hai sự kiện đều bị hủy, Owen đổ lỗi cho các nhà đầu tư rút vốn và buộc phải trì hoãn ngày ra mắt.
Trớ trêu thay, vào tháng 10 vừa rồi, GFL còn cả gan đăng một dòng trạng thái trên Twitter, kêu gọi mọi người hãy "chờ xem" kế hoạch cho năm 2026. Lời khuyên chân thành là: đừng nín thở chờ đợi làm gì!
Các võ sĩ luôn cần những lựa chọn mới, bởi không phải ai cũng có thể thi đấu ở UFC, PFL hay ONE Championship. Nhiều cựu binh ký hợp đồng với GFL đã hồ hởi khoe về những khoản tiền kếch xù mà họ được hứa hẹn. Nhưng cuối cùng, tất cả chỉ là lời hứa suông. Owen đã thất bại hai lần trong việc thành lập một giải đấu. Hy vọng rằng các võ sĩ sẽ không cho ông ta cơ hội thứ ba.
Mike Heck: Giới trọng tài
Trong vài năm trở lại đây, các trọng tài liên tục mắc sai lầm, nhưng năm 2025 thực sự là đỉnh điểm của sự tồi tệ. Điều đáng nói là thay đổi duy nhất dường như chỉ là yêu cầu các trọng tài tuân thủ những quy tắc vốn đã có sẵn. Thật không thể hiểu nổi chúng ta đang làm gì nữa.
Thật nực cười khi tôi phải nói với các võ sĩ và huấn luyện viên rằng cách thông minh nhất để thi đấu bây giờ là... gian lận. Võ sĩ có thể chọc vào mắt đối thủ, đá vào hạ bộ, túm hàng rào để tránh bị quật ngã, và tất cả những gì họ nhận lại chỉ là một loạt lời cảnh cáo ngày càng nghiêm khắc hơn. Thật bực bội khi chứng kiến phần lớn trọng tài không dám đưa ra quyết định vì sợ bị đổ lỗi trong khi đó chính là công việc của họ. Dan Miragliotta vẫn tiếp tục được điều hành những trận đấu quan trọng, và tôi không tài nào hiểu nổi tại sao.
Sau sự cố trong trận Aspinall-Gane tại UFC 321, trọng tài kỳ cựu Herb Dean tiết lộ rằng đã có một cuộc họp giữa các quan chức để thảo luận về luật chọc mắt. Nguyên văn lời ông nói trên chương trình Believe You Me là:
"Chúng tôi đã đưa ra một quy tắc, đó là một lỗi khi duỗi ngón tay về phía mắt đối thủ. Quy tắc đó đã có sẵn rồi. Nó đã ở đó, nhưng chúng tôi đã không thực thi nó. Vì vậy, chúng tôi sẽ bắt đầu thực thi nó."
CÁI GÌ CƠ? Một quy tắc đã tồn tại nhưng không được áp dụng? Hy vọng rằng chúng ta sẽ thấy sự thay đổi trong năm 2026 và xa hơn nữa, bởi nếu năm nay là một chỉ dấu cho tương lai, chúng ta đang gặp rắc rối to.
Jed Meshew: Isaac Dulgarian
Dù GFL là một gánh xiếc và giới trọng tài có một năm đáng quên, tôi lại nghĩ đến một cái tên khác. Mặc dù cần phải nói rõ rằng, cho đến thời điểm này, Isaac Dulgarian chưa bị kết tội làm bất cứ điều gì sai trái.
Nhưng nếu bạn đã bỏ lỡ câu chuyện chấn động hồi đầu tháng này, Dulgarian chính là tâm điểm của một trận đấu có lẽ sẽ đi vào lịch sử ô nhục của MMA.
Tại sự kiện UFC Vegas 110, Dulgarian đối đầu Yadier del Valle trong một trận đấu thuộc khuôn khổ sự kiện chính. Ngay lập tức, màn trình diễn bị cho là thiếu thuyết phục của Dulgarian đã gây ra tranh cãi, đặc biệt khi nó trùng khớp với sự biến động lớn của kèo cược ngay trước trận. Giờ đây, Dulgarian có thể đang bị FBI điều tra vì những cáo buộc dàn xếp tỷ số. Vụ việc này chẳng khác nào "vết xe đổ" của Darrick Minner trước đây.
Một lần nữa, tôi tin vào nguyên tắc "vô tội cho đến khi bị chứng minh có tội". Nhưng tối thiểu, vụ việc này sẽ đeo bám anh ta trong tương lai gần, và có thể là cả phần còn lại của sự nghiệp. Và nếu bất cứ điều gì được chứng minh là sự thật? Ôi trời, đó sẽ là một thảm họa cho môn thể thao này.
Và những điều đáng để trân trọng
Damon Martin: Nền tảng Paramount+
Về mặt kỹ thuật, lợi ích này sẽ chỉ đến vào năm 2026, nhưng không thể không nhắc tới: UFC sẽ chuyển từ ESPN sang Paramount+ vào tháng 1! Tại sao đây lại là một tin vui?
Đối với phần lớn người hâm mộ, đây là một biện pháp cắt giảm chi phí. Mặc dù Paramount có kế hoạch tăng giá dịch vụ vào năm 2026, đúng thời điểm hợp đồng với UFC có hiệu lực, nhưng tất cả các sự kiện đều nằm trong gói thuê bao. Điều đó có nghĩa là không còn phải trả thêm 80 USD cho mỗi sự kiện pay-per-view, bên cạnh 11.99 USD mỗi tháng cho ESPN+.
Nhưng còn một lợi ích khác không thể bỏ qua: chất lượng phát sóng. ESPN+ đã liên tục gặp sự cố kể từ khi ra mắt. Chất lượng hình ảnh kém, đường truyền đột ngột bị ngắt là chuyện xảy ra như cơm bữa. Hiếm có sự kiện UFC nào mà ESPN+ không bị đóng băng, sập hoàn toàn hoặc giật lag đến mức bạn có thể xem chậm hơn thực tế một hoặc hai trận đấu.
Các giám đốc của UFC được cho là đã "nổi giận" vì các vấn đề kỹ thuật tại UFC 313 vào tháng 3, khi người dùng thậm chí không thể mua được sự kiện pay-per-view. Với những gì đã thể hiện, ESPN+ xứng đáng có biệt danh là nền tảng "xin lỗi vì sự bất tiện". Hy vọng Paramount+, với kinh nghiệm phát sóng trực tiếp các trận đấu NFL thu hút hơn 9 triệu người xem, sẽ làm tốt hơn. Gần như chắc chắn rằng dịch vụ này không thể tệ hơn ESPN.
Mike Heck: Merab Dvalishvili
Xin dành lời khen ngợi cho nhà vô địch hạng gà của UFC, Merab Dvalishvili. Thật đúng là một năm tạo nên sự khác biệt.
Năm ngoái, Dvalishvili chính là "chú gà tây" trong mắt tôi vì những lý do rõ ràng. Hai tháng đầu tiên trên cương vị tân vô địch của anh là một trong những thảm họa truyền thông tồi tệ nhất lịch sử. Khi cả cộng đồng MMA khao khát trận đấu giữa anh và Umar Nurmagomedov, "The Machine" lại làm mọi cách để hướng sự chú ý sang trận tái đấu với Sean O’Malley hay Petr Yan.
Cuối cùng, anh đã chấp nhận đối đầu với Umar dù chưa hoàn toàn bình phục 100%, và rồi cống hiến một trong những trận đấu hay nhất năm tại UFC 311. Sau đó, anh hủy diệt O’Malley, áp đảo Cory Sandhagen, và giờ chuẩn bị bảo vệ đai trước Yan vào tuần tới. Dvalishvili đang làm đúng những gì một nhà vô địch cần làm: đối mặt với kẻ thách thức tiếp theo. Anh chỉ còn cách danh hiệu "Võ sĩ của năm" khoảng 25 phút thi đấu nữa, và đã trở thành một người hùng trong lòng người hâm mộ.
Không bao giờ là quá muộn. Khi bạn rơi xuống đáy, chỉ cần bạn làm đúng việc cần làm, mọi thứ trong môn thể thao này có thể thay đổi trong chớp mắt. Tôi tự hào về anh, Merab.
Jed Meshew: Tất cả các bạn, những người hâm mộ
Tôi sẽ luôn biết ơn những chiến binh như Dricus du Plessis, Reinier de Ridder, Jiri Prochazka, và Justin Gaethje vì phong cách thi đấu máu lửa của họ. Nhưng nếu được nghiêm túc một chút, điều tôi trân trọng nhất trong môn thể thao điên rồ này chính là tất cả các bạn.
Không quan trọng việc một số bạn có thể ghét tôi (và thật lòng, tôi hiểu điều đó), tôi vô cùng biết ơn mỗi người trong các bạn đã ghé thăm trang tin này. Bởi nếu không có các bạn, chúng tôi không thể làm công việc này. Tôi là một trong những người may mắn nhất thế giới khi có thể kiếm sống bằng việc bình luận về MMA, một điều thật tuyệt vời. Không có các bạn, tôi sẽ không có được may mắn đó.
Vì vậy, cảm ơn các bạn vì tất cả, và chúc các bạn mọi điều tốt đẹp.
