Mãng cầu xiêm, còn được biết đến với tên gọi mãng cầu gai hoặc na xiêm, có nguồn gốc từ khu vực Trung Mỹ và hiện được trồng phổ biến ở nhiều quốc gia Đông Nam Á, bao gồm Việt Nam. Loại quả này dễ nhận diện nhờ lớp vỏ có nhiều gai mềm, phần thịt màu trắng, vị ngọt pha lẫn chút chua nhẹ, cùng hương thơm đặc trưng.
Không chỉ được tiêu thụ dưới dạng quả tươi, mãng cầu xiêm còn được chế biến thành trà, sinh tố, kẹo, kem và nhiều món ăn, thức uống khác. Những người yêu thích trái cây có vị chua thường rất ưa chuộng mãng cầu xiêm. "Mình đặc biệt thích loại quả này vì vị chua thanh mát kết hợp cùng độ ngọt dịu, rất hợp để làm sinh tố hoặc kem. Khi vào mùa, mãng cầu xiêm được bày bán nhiều trên chợ mạng và các cửa hàng trái cây với mức giá dao động từ 35.000 đến 70.000 đồng/kg, tùy vào kích thước và chất lượng quả", chị Ngọc, một khách hàng tại quận Cầu Giấy, Hà Nội, chia sẻ.
Để chọn được quả mãng cầu xiêm ngon, nên ưu tiên những quả có vỏ hơi mềm, các múi nở đều và căng mọng, vì đây là dấu hiệu cho thấy quả đã đạt độ chín thích hợp. Ngược lại, những quả còn xanh, vỏ cứng thường chưa chín và có vị nhạt khi ăn. Đối với những quả được vận chuyển xa, nhà vườn thường hái khi còn xanh để tránh bị dập nát trong quá trình vận chuyển, tuy nhiên, điều này có thể ảnh hưởng đến hương vị khi chín.
Để chọn được quả mãng cầu xiêm ngon, nên ưu tiên những quả có vỏ hơi mềm, các múi nở đều và căng mọng, vì đây là dấu hiệu cho thấy quả đã đạt độ chín thích hợp
Theo tìm hiểu, mãng cầu xiêm có hai vụ chính trong năm. Vụ đầu tiên kéo dài từ tháng 4 đến hết tháng 5, trong khi vụ còn lại diễn ra vào khoảng tháng 10 đến tháng 11. Cây có thể trồng quanh năm, nhưng thời điểm tốt nhất để gieo trồng là đầu mùa mưa (từ tháng 4 đến tháng 5 dương lịch) nhằm tận dụng lượng nước tưới tự nhiên. Để có giống tốt, nên chọn hạt từ những cây mẹ sai quả, múi to, thịt dày và thơm. Hạt giống được lấy từ những quả chín già để đảm bảo chất lượng nảy mầm cao.
Dinh dưỡng trong 100g mãng cầu xiêm bao gồm 81,16g nước, 276 kJ năng lượng, 1g protein, 3,3g chất xơ, cùng nhiều khoáng chất thiết yếu như canxi (14mg), sắt (0,6mg), magiê (21mg), kali (278mg), phospho (27mg), kẽm (0,1mg). Bên cạnh đó, loại quả này còn chứa 20,6mg vitamin C và 14mcg folate, góp phần quan trọng trong việc tăng cường sức khỏe tổng thể.
Những lợi ích sức khỏe của mãng cầu xiêm:
Cung cấp năng lượng tự nhiên
Mãng cầu xiêm chứa fructose – một loại đường tự nhiên giúp cung cấp năng lượng nhanh chóng cho cơ thể. Nhờ có sự kết hợp giữa vitamin và khoáng chất, loại quả này còn giúp cải thiện tuần hoàn máu, tăng cường cung cấp oxy đến các tế bào, hỗ trợ quá trình trao đổi chất, giúp duy trì thể lực và tinh thần minh mẫn.
Mãng cầu xiêm chứa fructose – một loại đường tự nhiên giúp cung cấp năng lượng nhanh chóng cho cơ thể
Hỗ trợ xương chắc khỏe
Các khoáng chất quan trọng như canxi, phospho và magiê có trong mãng cầu xiêm giúp củng cố hệ xương, ngăn ngừa loãng xương, đặc biệt có lợi cho trẻ em đang trong giai đoạn phát triển cũng như người lớn tuổi có nguy cơ suy giảm mật độ xương.
Hỗ trợ phòng ngừa ung thư
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, mãng cầu xiêm có chứa các hợp chất acetogenin, được biết đến với khả năng ức chế sự phát triển của tế bào ung thư. Chúng có thể tác động tích cực đến nhiều loại ung thư, bao gồm ung thư vú, đại trực tràng, tuyến tiền liệt, thận, phổi, tụy và buồng trứng.
Giúp kiểm soát huyết áp
Mãng cầu xiêm có tác dụng hỗ trợ giảm huyết áp nhờ hàm lượng kali cao và lượng natri thấp, giúp cân bằng dịch trong cơ thể và duy trì áp lực máu ổn định, từ đó giảm nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch.
Mãng cầu xiêm có tác dụng hỗ trợ giảm huyết áp nhờ hàm lượng kali cao và lượng natri thấp, giúp cân bằng dịch trong cơ thể và duy trì áp lực máu ổn định, từ đó giảm nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch
Giảm viêm hiệu quả
Nghiên cứu trên động vật đã cho thấy chiết xuất từ mãng cầu xiêm có thể giúp giảm viêm đáng kể. Khi thử nghiệm trên chuột, vết thương được điều trị bằng chiết xuất từ quả này đã giảm sưng và viêm lên đến 37%. Điều này mở ra tiềm năng trong việc hỗ trợ điều trị các bệnh viêm mãn tính như viêm khớp.
Cải thiện hệ tiêu hóa
Hàm lượng chất xơ dồi dào trong mãng cầu xiêm giúp kích thích hoạt động của hệ tiêu hóa, hỗ trợ đào thải chất cặn bã hiệu quả, ngăn ngừa táo bón. Ngoài ra, loại quả này còn có tác dụng như một prebiotic tự nhiên, giúp cân bằng hệ vi khuẩn đường ruột, từ đó tăng cường sức khỏe tiêu hóa.
Nhờ vào những lợi ích vượt trội, mãng cầu xiêm không chỉ là một loại trái cây thơm ngon mà còn mang lại giá trị dinh dưỡng và sức khỏe đáng kể, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của con người.
