Nhiều người có thói quen uống một cốc cà phê ngay sau giấc ngủ trưa để lấy lại tinh thần. Thế nhưng, theo các chuyên gia giấc ngủ, cách làm này chưa hẳn đã tối ưu. Nghiên cứu mới đây chỉ ra rằng, uống cà phê trước khi chợp mắt mới là “bí quyết vàng” giúp đầu óc tỉnh táo, phương pháp này được gọi là “cà phê giấc ngắn”.
Vì sao uống cà phê trước khi ngủ lại hiệu quả?
PGS.TS Chu Dịch, Trường Đại học Nông nghiệp Trung Quốc, cho biết: Khi hoạt động, cơ thể tích tụ dần một chất chuyển hóa gọi là adenosine, càng nhiều adenosine, cảm giác buồn ngủ càng rõ. Caffeine có cấu trúc tương tự adenosine, giúp “chặn” tín hiệu mệt mỏi, khiến con người tỉnh táo hơn.
Tuy nhiên, caffeine cần khoảng 20–30 phút để đi vào não và phát huy tác dụng. Chính vì thế, nếu uống cà phê rồi chợp mắt khoảng 20 phút, khi tỉnh dậy, caffeine vừa kịp “lên sóng”, đồng thời giấc ngủ đã loại bỏ bớt adenosine, hiệu quả tỉnh táo được nhân đôi.
Nghiên cứu khẳng định hiệu quả “cà phê + giấc ngắn”
Một số nghiên cứu tại Anh và Nhật Bản cho thấy, “cà phê giấc ngắn” giúp cải thiện phản xạ và sự tập trung tốt hơn hẳn so với chỉ uống cà phê hay chỉ ngủ.
Đặc biệt, nghiên cứu đăng trên Tạp chí Sinh lý thần kinh lâm sàng khẳng định: so với ngủ trưa đơn thuần, ngủ xong rửa mặt hay tiếp xúc ánh sáng mạnh, thì kết hợp cà phê trước giấc ngủ ngắn mang lại hiệu quả chống buồn ngủ rõ rệt nhất.
Gợi ý cho dân văn phòng và học sinh
Uống một cốc cà phê trước khi ngủ trưa.
Ngủ khoảng 20 phút, tránh ngủ sâu để không bị choáng váng khi tỉnh dậy.
Sau khi thức giấc, nên duỗi người, đi dạo hoặc rửa mặt bằng nước mát để tăng sự tỉnh táo.
Lưu ý khi chọn cà phê
PGS Chu Dịch lưu ý:
Không nên uống cà phê quá nhiều đường, nhiều sữa (như latte, mocha) vì dễ tạo gánh nặng và làm giảm hiệu quả tỉnh táo.
Giữ lượng caffeine ở mức 100–200mg, tương đương một cốc Americano 350ml. Quá liều có thể gây hồi hộp, lo âu hoặc mất ngủ.
Người hay mất ngủ không nên uống cà phê sau 15h chiều.
Người nhạy cảm với caffeine có thể thay thế bằng cà phê ít caffein hoặc trà xanh, trà ô long – vừa giúp tỉnh táo, vừa giảm căng thẳng.
Đối tượng cần thận trọng
Phụ nữ mang thai, đang cho con bú, người bị rối loạn nhịp tim hoặc rối loạn lo âu nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng cà phê.
Theo chuyên gia, “cà phê giấc ngắn” là mẹo đơn giản để tăng sự tỉnh táo vào buổi chiều, nhưng không thể thay thế lối sống lành mạnh. Nếu lạm dụng caffeine để duy trì tỉnh táo, giấc ngủ ban đêm sẽ bị ảnh hưởng, lâu dài gây suy giảm sức khỏe. Muốn duy trì năng lượng và sự tập trung, ngủ đủ giấc và sinh hoạt điều độ vẫn là chìa khóa quan trọng nhất.
