Ngủ muộn – thói quen tưởng vô hại, hậu quả không ngờ
Trong cuộc sống hiện đại, chuyện ngủ muộn đã trở thành một điều quá đỗi quen thuộc. Thế nhưng, nhiều người lại không biết rằng thời gian đi ngủ cũng quan trọng không kém gì thời lượng ngủ mỗi ngày.
Một nghiên cứu công bố trên tạp chí Health Data Science đã theo dõi hơn 88.000 người trưởng thành trong gần 7 năm và phát hiện: Những ai có thói quen đi ngủ sau 12 giờ 30 mỗi đêm có nguy cơ mắc xơ gan cao gấp 2,57 lần so với người đi ngủ trong khoảng từ 11 giờ đến 11 giờ 30. Đây là con số đáng báo động, cho thấy chỉ một thay đổi nhỏ về thời gian ngủ cũng có thể ảnh hưởng sâu rộng tới sức khỏe toàn diện, đặc biệt là gan – cơ quan thải độc chủ lực của cơ thể.
Hàng loạt bệnh lý “rình rập” người ngủ thất thường
Không chỉ là xơ gan, những người ngủ muộn còn có nguy cơ cao gặp phải nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khác. Danh sách bệnh không chỉ dài mà còn rất đa dạng: từ tim mạch, tiểu đường type 2, béo phì cho đến các rối loạn về thần kinh như Parkinson hay tuyến giáp.
Điều đáng lo là thói quen ngủ thất thường – không đi ngủ và thức dậy vào cùng một khung giờ mỗi ngày – cũng bị xếp vào nhóm “giấc ngủ kém lành mạnh”. Nghĩa là, ngay cả khi bạn ngủ đủ 7-8 tiếng nhưng đi ngủ lúc 1 giờ sáng hôm nay, 11 giờ tối ngày mai thì sức khỏe vẫn bị ảnh hưởng như thường.
Vì sao ngủ đúng giờ lại quan trọng đến vậy?
Cơ thể con người vận hành theo một chiếc “đồng hồ sinh học” tự nhiên. Mỗi cơ quan đều có một khung giờ riêng để phục hồi, thải độc và tái tạo. Gan – ví dụ điển hình – hoạt động thải độc hiệu quả nhất trong khoảng từ 11 giờ đêm đến 3 giờ sáng. Nếu bạn thức khuya hoặc ngủ muộn, quá trình này bị gián đoạn, khiến độc tố tích tụ lâu ngày và gây hại cho sức khỏe.
Ngoài ra, giấc ngủ còn chia thành nhiều giai đoạn khác nhau, trong đó giấc ngủ sâu (non-REM) là thời điểm cơ thể tự sửa chữa, hồi phục tổn thương và củng cố trí nhớ. Giấc ngủ sâu thường diễn ra vào nửa đầu đêm, tức là càng đi ngủ muộn thì bạn càng rút ngắn thời gian vàng này.
Vậy đâu là khung giờ lý tưởng để đi ngủ?
Mỗi người có đồng hồ sinh học khác nhau, tuy nhiên, phần lớn các chuyên gia đều khuyến nghị nên đi ngủ trong khoảng từ 10 đến 11 giờ tối. Đây là khoảng thời gian giúp cơ thể dễ dàng đi vào trạng thái ngủ sâu và có đủ thời gian để hoàn tất các chu kỳ ngủ trong đêm.
Quan trọng hơn, hãy cố gắng duy trì thời gian đi ngủ và thức dậy cố định mỗi ngày – kể cả cuối tuần. Việc này giúp điều chỉnh lại đồng hồ sinh học, cải thiện chất lượng giấc ngủ và giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh mạn tính.
Một vài mẹo nhỏ giúp bạn đi ngủ đúng giờ hơn
Việc điều chỉnh giờ đi ngủ không dễ, nhất là khi thói quen thức khuya đã “ăn sâu” vào lối sống hằng ngày. Tuy nhiên, bạn có thể bắt đầu từ những thay đổi đơn giản như:
- Giới hạn thời gian dùng thiết bị điện tử vào buổi tối, đặc biệt là điện thoại, máy tính bảng.
- Tạo không gian ngủ yên tĩnh, tối và mát mẻ, giúp dễ đi vào giấc ngủ hơn.
- Tránh ăn tối quá trễ hoặc uống cà phê sau 4 giờ chiều.
- Thiết lập một chuỗi hoạt động thư giãn trước giờ ngủ như tắm nước ấm, đọc sách, thiền nhẹ...
Chỉ cần ngủ sớm hơn 30 phút mỗi ngày, bạn đã đi được một chặng dài trên hành trình bảo vệ sức khỏe.
Lời kết
Giấc ngủ không chỉ đơn thuần là quãng nghỉ sau một ngày dài mà còn là “liều thuốc tự nhiên” để nuôi dưỡng cơ thể. Đừng đợi đến khi gan mệt mỏi, sức khỏe xuống dốc mới bắt đầu quan tâm đến thời gian đi ngủ. Chăm sóc bản thân đôi khi chỉ bắt đầu từ một việc nhỏ – tắt đèn, gác lại điện thoại và ngủ sớm hơn một chút. Bởi đôi khi, hạnh phúc và sức khỏe lại đến từ chính những điều giản dị như thế.
