Vì sao “lấy vợ xem mẹ”?
Trong quan niệm truyền thống, người mẹ được xem là “người giữ lửa” trong gia đình. Tính cách, lối sống và cách cư xử của mẹ có ảnh hưởng sâu sắc đến sự hình thành nhân cách của con gái.
Một người mẹ hiền hòa, khéo vun vén, giàu lòng cảm thông thường nuôi dưỡng ở con gái sự chu đáo, biết sẻ chia trong hôn nhân. Ngược lại, nếu mẹ hay nóng nảy, than vãn hoặc thiếu trách nhiệm, những thói quen tiêu cực ấy dễ in dấu trong tính cách của con.
“Lấy vợ xem mẹ, gả chồng xem cha” không phải lời áp đặt, mà là lời nhắc nhở hãy quan sát môi trường nuôi dưỡng và hình thành nhân cách của người bạn đời. Bởi không chỉ tính cách, mà cả nếp sinh hoạt – từ bữa cơm gia đình, cách đối đãi với họ hàng cho đến việc phân chia công việc nhà – đều trở thành “chuẩn mực ngầm” mà con gái dễ mang theo khi bước vào mái ấm mới.
Vì sao “gả chồng xem cha”?
Tương tự, người cha chính là tấm gương lớn để con trai học cách làm chồng, làm cha. Một người cha biết yêu thương, tôn trọng vợ, gánh vác trách nhiệm và sống nguyên tắc sẽ giúp con trai hình thành ý thức trách nhiệm và sự trưởng thành trong cách cư xử.
Trái lại, nếu người cha bạo lực, thờ ơ hoặc coi thường gia đình, con trai có nguy cơ lặp lại hành vi ấy trong đời sống hôn nhân. Các nghiên cứu tâm lý hiện đại cũng chỉ ra rằng: mối quan hệ cha - con trai ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng quản lý cảm xúc và cách ứng xử trong mâu thuẫn gia đình.
Câu nói xưa không mang tính định mệnh, nhưng phản ánh một thực tế có cơ sở: con cái thường mang theo thói quen, lối sống và giá trị từ gia đình gốc. Vì thế, hôn nhân không chỉ là chọn một người, mà còn là lựa chọn cả nền nếp, môi trường và mối quan hệ từ phía gia đình họ.
Ứng dụng trong hôn nhân hiện đại
Để vận dụng trí tuệ cổ nhân vào đời sống ngày nay, các chuyên gia đưa ra một số gợi ý thiết thực:
Tìm hiểu gia đình đối phương: Quan sát không khí sinh hoạt, cách họ ứng xử và giải quyết vấn đề.Trao đổi thẳng thắn: Lắng nghe người yêu chia sẻ về cha mẹ, nếp nhà để hiểu thêm nền tảng gia đình.Quan sát chi tiết nhỏ: Từ ánh mắt cha mẹ dành cho nhau đến việc phân công công việc trong gia đình.Tham khảo góc nhìn bên ngoài: Nhờ bạn bè, người thân chia sẻ ý kiến để có đánh giá khách quan hơn.Tự soi chiếu bản thân: Đặt câu hỏi liệu mình có thể hòa nhập và gắn bó lâu dài với môi trường ấy.Nghĩ đến tương lai: Hình dung cuộc sống khi cùng nhau xây dựng gia đình dựa trên nền nếp đó.
Câu dạy của cổ nhân “Lấy vợ xem mẹ, gả chồng xem cha” không phải sự ràng buộc, mà là lời nhắc nhở hãy nhìn vào môi trường hình thành nhân cách của bạn đời. Bởi gia đình gốc chính là “ngôi trường đầu tiên”, nơi mỗi người học cách yêu thương, gánh vác trách nhiệm.
Trong xã hội hiện đại, lời dạy ấy vẫn còn nguyên giá trị, giúp người trẻ giữ cái nhìn tỉnh táo, thực tế và có sự chuẩn bị kỹ lưỡng trước khi bước vào hành trình hôn nhân – một chặng đường dài cả đời người.
