Trong cuộc sống hiện đại, sự tiện lợi luôn được ưu tiên, đặc biệt là trong vấn đề ăn uống. Tuy nhiên, một nghiên cứu mới đây đăng trên Tạp chí Environmental Science & Technology đã chỉ ra rằng, thói quen hâm nóng thức ăn bằng hộp nhựa trong lò vi sóng có thể tiềm ẩn nhiều nguy cơ nghiêm trọng đối với sức khỏe con người. Cụ thể, chỉ sau 3 phút, các hộp nhựa có thể giải phóng hàng triệu hạt vi nhựa và hàng tỷ hạt nano nhựa vào thực phẩm, gây lo ngại về mức độ an toàn khi sử dụng.
Hạt vi nhựa và nano nhựa – Mối nguy vô hình
Vi nhựa là các mảnh nhựa có kích thước nhỏ hơn 5mm, trong khi nano nhựa còn nhỏ hơn nữa, thường chỉ tính bằng micromet. Do kích thước siêu nhỏ, chúng dễ dàng xâm nhập vào thực phẩm và theo đó đi vào cơ thể con người. Khi tích tụ trong các cơ quan như não, gan, thận, hoặc máu, vi nhựa có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe, bao gồm rối loạn nội tiết, viêm nhiễm và suy giảm chức năng miễn dịch.
Lò vi sóng – "Thủ phạm" chính trong việc giải phóng vi nhựa
Theo nghiên cứu, khi hộp nhựa tiếp xúc với nhiệt độ cao trong lò vi sóng, các phân tử nhựa bị phân hủy và giải phóng lượng lớn hạt vi nhựa vào thức ăn. Quá trình này diễn ra càng mạnh mẽ khi nhựa cũ, trầy xước hoặc làm từ những vật liệu có chất lượng kém. Một số loại nhựa có thể chứa các chất hóa học như bisphenol A (BPA) hoặc phthalates – những hợp chất có thể gây rối loạn hormone và ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản.
Tiến sĩ Trương Gia Minh, chuyên gia về môi trường, cảnh báo: "Mọi người thường cho rằng nhựa an toàn khi dùng trong lò vi sóng, nhưng thực tế không phải vậy. Càng tiếp xúc với nhiệt, hộp nhựa càng dễ phân hủy và tạo ra lượng vi nhựa khổng lồ mà mắt thường không thể nhìn thấy."
Bên cạnh đó, theo thống kê, đa số hộp đựng thức ăn sẵn trên thị trường được làm từ nhựa PP (polypropylene), một loại nhựa có ký hiệu số 5. Dù có thể chịu nhiệt từ 100℃ đến 167℃, nhưng khi tiếp xúc với nhiệt độ cao trong lò vi sóng, chúng vẫn có nguy cơ phân hủy và giải phóng các hạt vi nhựa vào thực phẩm. Tiến sĩ Trương cho biết thêm: "Hạt vi nhựa là những mảnh nhựa siêu nhỏ hình thành do quá trình phân hủy. Khi vào cơ thể qua thực phẩm, chúng có thể tích tụ trong nhiều cơ quan. Nhiệt độ lò vi sóng càng cao, lượng vi nhựa thải ra càng lớn."
Làm thế nào để giảm thiểu vi nhựa trong thực phẩm?
Mặc dù vi nhựa hiện diện ở khắp nơi, chúng ta vẫn có thể thực hiện một số biện pháp để hạn chế nguy cơ tiếp xúc. Trước tiên, cần hạn chế sử dụng hộp nhựa trong lò vi sóng và thay thế bằng hộp thủy tinh hoặc gốm sứ để hâm nóng thực phẩm. Những vật liệu này không chỉ an toàn hơn mà còn không giải phóng vi nhựa khi tiếp xúc với nhiệt độ cao.
Bên cạnh đó, thay vì dùng thớt nhựa, hãy chọn thớt gỗ để chế biến thực phẩm. Thớt gỗ có độ bền cao và ít bị bong tróc hơn so với nhựa, giúp hạn chế nguy cơ vi nhựa lẫn vào thức ăn. Đối với những người thích uống trà, hãy ưu tiên sử dụng trà túi lọc bằng giấy hoặc lá trà tươi, tránh các loại túi trà có chứa nhựa.
Để giảm thiểu sự phát tán vi nhựa từ quần áo, nên giặt quần áo sợi tổng hợp bằng túi lọc chuyên dụng. Điều này giúp ngăn chặn vi nhựa thoát ra ngoài môi trường nước và hạn chế tình trạng ô nhiễm nguồn nước sinh hoạt.
Kết luận
Sự tiện lợi của nhựa trong cuộc sống là điều không thể phủ nhận. Tuy nhiên, việc sử dụng chúng một cách thiếu kiểm soát có thể gây ra những tác động tiêu cực đối với sức khỏe và môi trường. Việc nhận thức rõ nguy cơ từ vi nhựa và thay đổi thói quen sinh hoạt hàng ngày là chìa khóa để bảo vệ bản thân khỏi những nguy cơ tiềm ẩn mà chúng mang lại. Vì một tương lai khỏe mạnh, hãy bắt đầu từ những điều nhỏ nhất như thay đổi cách sử dụng hộp nhựa trong cuộc sống hàng ngày.
Quỳnh Trâm
