Một nghiên cứu mang tính đột phá vừa được công bố trên tạp chí Cancer Discovery đã mở ra hy vọng mới trong việc phát hiện sớm ung thư thông qua xét nghiệm máu. Công trình này do nhóm chuyên gia tại Đại học Johns Hopkins (Mỹ) thực hiện, với sự phối hợp của nhiều tổ chức khoa học và được hỗ trợ tài chính một phần bởi Viện Y tế Quốc gia Mỹ (NIH).
ADN ung thư được phát hiện trước 3 năm
Dưới sự dẫn dắt của bác sĩ Yuxuan Wang, nhóm nghiên cứu đã phân tích dữ liệu từ chương trình ARIC – một nghiên cứu quy mô lớn của NIH nhằm theo dõi các yếu tố nguy cơ liên quan đến tim mạch và sức khỏe tổng quát. Trong số 52 mẫu huyết tương được chọn, có 26 người sau này được chẩn đoán mắc ung thư trong vòng 6 tháng, trong khi 26 người còn lại không phát hiện bệnh.
Kết quả xét nghiệm máu phát hiện ung thư đa loại (MCED) cho thấy có 8 trường hợp dương tính. Đáng chú ý, tất cả những người này đều được chẩn đoán ung thư chỉ trong vòng 4 tháng sau khi lấy mẫu máu. Điều đặc biệt hơn là có 6 người từng tham gia hiến máu từ 3,1 đến 3,5 năm trước thời điểm phát hiện bệnh. Khi nhóm nghiên cứu phân tích lại các mẫu máu cũ, họ phát hiện ADN đột biến – dấu hiệu di truyền tiềm ẩn của ung thư – đã xuất hiện trong 4 trên 6 mẫu, từ rất lâu trước khi bệnh có biểu hiện lâm sàng.
Đặt nền móng cho xét nghiệm phát hiện ung thư ở giai đoạn tiền triệu chứng
Tiến sĩ Bert Vogelstein – một trong những nhà khoa học đồng dẫn đầu nghiên cứu – nhận định rằng phát hiện này là cột mốc quan trọng, cho thấy các xét nghiệm MCED cần đạt được độ nhạy đủ cao để phát hiện ung thư từ giai đoạn tiền lâm sàng.
Giáo sư Nickolas Papadopoulos, đồng tác giả khác của nghiên cứu, cũng nhấn mạnh: “Việc phát hiện sớm các dấu hiệu di truyền của ung thư có thể mở ra hướng điều trị hiệu quả hơn. Tuy nhiên, điều này đồng nghĩa với việc phải xây dựng quy trình theo dõi y tế nghiêm ngặt sau khi có kết quả dương tính từ xét nghiệm.”
Triển vọng sàng lọc ung thư bằng xét nghiệm máu
Mặc dù nghiên cứu hiện tại chỉ mới được thực hiện trên quy mô nhỏ, kết quả lại cho thấy tiềm năng lớn của xét nghiệm máu siêu nhạy trong phát hiện ung thư ngay từ khi khối u chưa gây ra triệu chứng. Phát hiện này góp phần củng cố niềm tin vào khả năng sàng lọc ung thư sớm, đặc biệt là trong bối cảnh nhu cầu phát hiện bệnh từ giai đoạn đầu ngày càng trở nên cấp thiết.
Nếu phương pháp này được mở rộng và áp dụng đại trà trong tương lai, nó có thể tạo nên bước ngoặt lớn trong công tác phòng ngừa, chẩn đoán sớm và cải thiện khả năng sống sót cho bệnh nhân ung thư. Bằng cách phát hiện sớm các dấu hiệu di truyền bất thường, y học hiện đại có thể can thiệp kịp thời, tăng hiệu quả điều trị và giảm thiểu nguy cơ biến chứng nặng nề.
Khả năng phát hiện ung thư từ mẫu máu cách thời điểm chẩn đoán tới 3 năm là một bước tiến vượt bậc trong lĩnh vực y học dự phòng. Tuy còn cần thêm nhiều nghiên cứu để xác thực và cải tiến kỹ thuật, công trình của các nhà khoa học Đại học Johns Hopkins đã mở ra cánh cửa hy vọng về một tương lai nơi ung thư có thể được nhận diện và điều trị ngay từ giai đoạn chưa biểu hiện triệu chứng.
