Khi nghe câu hỏi: "Có ai sẵn sàng cho đi tất cả mà không cần nhận lại gì không?", nhiều người sẽ phản xạ rằng: không ai ngốc nghếch đến thế. Nhưng nếu bạn nghĩ vậy, thì bạn đã sai. Người ấy thực sự tồn tại, và luôn ở gần bên bạn – đó chính là cha mẹ. Tình yêu cha mẹ dành cho con cái là vô điều kiện. Chỉ cần con cái hạnh phúc, họ sẵn sàng hy sinh tất cả.
Tuy nhiên, dù tình yêu đó sâu đậm đến đâu, cha mẹ không thể mãi dành trọn cuộc sống cho con cái. Khi con trưởng thành, có sự nghiệp và gia đình riêng, cha mẹ cần giữ khoảng cách vừa đủ để duy trì sự gắn kết mà không làm gánh nặng cho bản thân.
Nếu cứ tiếp tục đáp ứng mọi mong muốn của con mà không có ranh giới, cuộc sống tuổi già của cha mẹ sẽ trở nên áp lực và mệt mỏi. Bởi vậy, có những lúc cha mẹ buộc phải học cách nói "không", nhất là với ba điều sau đây.
1. Con cái xin tiền – Cha mẹ cần học cách từ chối đúng lúc
Trong xã hội hiện đại, áp lực tài chính ngày càng lớn khiến nhiều người trẻ rơi vào tình trạng thu nhập thấp, chi tiêu nhiều, không đủ trang trải cuộc sống.
Vì vậy, việc con cái tìm đến cha mẹ để xin tiền đã trở nên khá phổ biến. Họ có thể nói rằng "vay tạm", "sẽ gửi lại sau", nhưng thực tế, phần lớn những khoản tiền ấy đều không được hoàn trả. Đáng nói là nhiều bậc cha mẹ vẫn sẵn sàng rút lương hưu, tiền tiết kiệm thậm chí là bán tài sản để giúp đỡ con, với mong muốn con đỡ khổ.
Thế nhưng, điều đáng buồn là sự giúp đỡ này đôi khi lại khiến con cái càng thêm ỷ lại, không có động lực vươn lên. Còn người làm cha mẹ lại rơi vào cảnh túng thiếu khi về già – khi chính họ mới là người cần được nghỉ ngơi, chăm sóc và được đảm bảo tài chính để an hưởng tuổi già.
Đừng để tình yêu thương mù quáng trở thành con dao hai lưỡi. Cha mẹ hoàn toàn có thể hỗ trợ con cái trong giới hạn cho phép, nhưng cũng cần học cách nói "không" khi thấy mình bị lợi dụng hoặc khi sự giúp đỡ ấy không mang lại giá trị thực sự. Đừng để những đồng tiền cuối cùng bị rút cạn, rồi khi đau ốm, cần chi phí điều trị, lại không còn ai bên cạnh gánh đỡ. Việc từ chối cho tiền không phải là vô tâm, mà là một cách dạy con trưởng thành, tự lập và có trách nhiệm với chính cuộc sống của mình.
2. Con cái thay đồ dùng thông minh khiến cha mẹ bất tiện – Hãy đặt sự phù hợp lên hàng đầu
Thế giới ngày nay phát triển nhanh chóng với hàng loạt thiết bị thông minh hiện đại ra đời. Nhiều người trẻ, trong mong muốn nâng cao chất lượng sống cho cha mẹ, đã chủ động thay mới các thiết bị trong nhà như tivi, điều hòa, bếp điện, đèn cảm biến, máy lọc không khí… bằng những loại đời mới, điều khiển qua điện thoại, cảm ứng hoặc giọng nói. Tuy nhiên, họ lại quên mất một điều quan trọng: không phải ai cũng thích nghi nhanh với công nghệ – nhất là người già.
Với người lớn tuổi, những vật dụng đơn giản, quen thuộc lại là sự lựa chọn an toàn và thoải mái nhất. Việc chuyển sang sử dụng thiết bị hiện đại đôi khi khiến cha mẹ loay hoay, lúng túng, thậm chí cảm thấy mình trở nên “vô dụng” khi phải luôn cần con hỗ trợ. Nhiều người trong số họ không dám nói ra nỗi khó chịu, chỉ vì sợ con buồn hoặc nghĩ mình lạc hậu. Nhưng sự miễn cưỡng chấp nhận này thực chất lại làm giảm chất lượng sống của chính họ.
Vì vậy, thay vì ép cha mẹ theo “cuộc chơi công nghệ”, con cái nên tôn trọng sự lựa chọn của họ. Nếu muốn thay đổi, cần hỏi ý kiến cha mẹ, hướng dẫn kỹ càng và chỉ sử dụng khi thực sự cần thiết. Cha mẹ cũng nên cứng rắn từ chối khi thấy những thiết bị mới làm mình bất tiện, không cần thiết phải chịu đựng vì "ngại con buồn". Sự thoải mái, dễ sử dụng trong sinh hoạt hằng ngày mới là điều quan trọng nhất, chứ không phải vẻ ngoài hiện đại.
3. Gánh nặng nuôi dạy cháu – Cha mẹ không nên “gồng mình” thay con
Trong cuộc sống hiện đại đầy áp lực, việc cả hai vợ chồng đều phải đi làm để trang trải cuộc sống là điều không còn xa lạ. Nhiều gia đình trẻ, sau khi sinh con, vì không đủ điều kiện thuê người giúp việc hay gửi trẻ, đã nhờ đến sự hỗ trợ từ ông bà. Và thế là, trách nhiệm chăm sóc cháu – từ việc cho ăn, thay tã, ru ngủ, đến nấu ăn, giặt giũ – vô tình được "chuyển giao" cho người già.
Bề ngoài, điều này có vẻ như là sự giúp đỡ tự nguyện, thậm chí nhiều ông bà cũng cảm thấy vui khi được gần cháu. Nhưng thực chất, đây là một nhiệm vụ nặng nề, đòi hỏi sức lực và sự kiên nhẫn – điều mà không phải ai ở tuổi xế chiều cũng có thể đảm đương nổi. Việc phải thức khuya để pha sữa, dỗ ngủ; phải luôn tay luôn chân dọn dẹp, chăm nom từng bữa ăn giấc ngủ cho cháu, khiến người cao tuổi gần như không có thời gian nghỉ ngơi thực sự.
Không ít người già chia sẻ rằng: họ từng nghĩ chỉ hỗ trợ một thời gian ngắn, nhưng rồi lại bị "cuốn vào" trách nhiệm chăm cháu suốt nhiều năm. Sức khỏe bắt đầu suy giảm rõ rệt – đau lưng, mỏi gối, huyết áp tăng, stress kéo dài, tâm trạng dễ cáu gắt – nhưng vì tình thương và nỗi lo cho con cháu, họ vẫn cắn răng chịu đựng.
Tuy nhiên, sự hy sinh thầm lặng ấy lại tiềm ẩn nhiều nguy cơ. Khi người lớn tuổi mệt mỏi cả thể chất lẫn tinh thần, họ không còn đủ minh mẫn và kiên nhẫn để chăm sóc cháu chu đáo. Chưa kể, những mâu thuẫn trong cách nuôi dạy giữa hai thế hệ có thể gây ra áp lực tâm lý cho cả ông bà lẫn cha mẹ trẻ. Trẻ nhỏ cũng có thể chịu ảnh hưởng nếu không được nuôi dạy một cách nhất quán.
Vì thế, các bậc phụ huynh trẻ cần hiểu rằng, chăm sóc và nuôi dạy con là trách nhiệm trực tiếp của mình. Ông bà có thể hỗ trợ trong chừng mực, nhưng không nên trở thành người "gánh vác toàn phần". Hãy để cha mẹ già được nghỉ ngơi, được sống cuộc đời riêng của họ sau bao năm vất vả. Đó là cách thể hiện sự biết ơn và trưởng thành thực sự của người làm con.
Người lớn tuổi cũng cần dũng cảm nói lời từ chối khi cảm thấy quá sức. Tình yêu dành cho con cháu không đồng nghĩa với việc hy sinh bản thân đến cạn kiệt. Hãy nhớ rằng, một người bà, người ông khỏe mạnh, vui vẻ sẽ là tài sản quý giá lâu dài hơn bất cứ sự giúp đỡ tạm thời nào.
