Theo chia sẻ của bà, đến tháng 2/2025, thời gian đóng BHXH bắt buộc của bà đã đạt 29 năm 4 tháng. Nếu nghỉ việc trong năm nay, tổng thời gian đóng BHXH sẽ tròn 30 năm. Tuy nhiên, vướng mắc lớn nhất là bà vẫn còn hơn 10 năm nữa mới chạm tới độ tuổi nghỉ hưu theo quy định hiện hành. Điều này khiến bà băn khoăn liệu có thể nhận lương hưu sớm nhờ đã đủ số năm đóng BHXH, hay vẫn phải đợi đến năm 60 tuổi mới đủ điều kiện?
Điều kiện để nhận lương hưu theo luật định
Trao đổi với phóng viên, Luật sư Nguyễn Trọng Dần (Đoàn Luật sư TP.HCM) cho biết, việc người lao động có được nhận lương hưu khi nghỉ việc sớm phụ thuộc vào hai điều kiện bắt buộc, quy định tại Điều 73 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014, được sửa đổi bởi khoản 1, Điều 219 Bộ luật Lao động năm 2019:
- Đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định của pháp luật.
- Có thời gian đóng BHXH tối thiểu là 20 năm.
Cụ thể, tuổi nghỉ hưu được quy định tại khoản 2, Điều 169 Bộ luật Lao động năm 2019. Từ năm 2021, tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường được điều chỉnh tăng theo lộ trình: nam nghỉ hưu ở tuổi 60 và 3 tháng, nữ nghỉ ở tuổi 55 và 4 tháng. Mỗi năm tiếp theo, độ tuổi này tăng thêm lần lượt 3 tháng (nam) và 4 tháng (nữ) cho đến khi đạt mức tối đa: nam 62 tuổi vào năm 2028 và nữ 60 tuổi vào năm 2035.
Trường hợp cụ thể: Người lao động nữ 49 tuổi
Với trường hợp người lao động sinh tháng 11/1976, tức tròn 49 tuổi vào tháng 11/2025, Luật sư Dần phân tích: nếu nghỉ việc trong năm nay, bà sẽ chưa đủ điều kiện về tuổi nghỉ hưu theo quy định hiện hành. Dù đã đóng đủ 30 năm BHXH – vượt xa mức tối thiểu 20 năm – bà vẫn không thể nhận lương hưu ngay thời điểm nghỉ việc, vì chưa đủ tuổi theo lộ trình nghỉ hưu.
Thay vào đó, bà sẽ phải chờ đến khi đạt đủ độ tuổi nghỉ hưu theo luật mới – 60 tuổi, tính theo Phụ lục I ban hành kèm theo Nghị định 135/2020/NĐ-CP về tuổi nghỉ hưu theo năm sinh và giới tính. Dự kiến, bà sẽ được hưởng lương hưu vào năm 2036, sau khi đủ 60 tuổi.
Vậy nghỉ việc sớm thì được gì?
Trường hợp nghỉ việc ở tuổi 49 và ngưng đóng BHXH bắt buộc, bà vẫn có thể giữ nguyên thời gian đã đóng và đợi đến khi đủ tuổi để nhận lương hưu. Ngoài ra, nếu muốn tiếp tục tham gia BHXH nhằm nâng cao mức lương hưu hoặc bảo toàn quyền lợi, bà có thể đăng ký đóng BHXH tự nguyện.
BHXH tự nguyện là hình thức đóng bảo hiểm do người lao động tự đóng, nhà nước không chi trả phần đóng của người sử dụng lao động. Tuy nhiên, người tham gia vẫn được tính cộng dồn với thời gian đã đóng BHXH bắt buộc, được hưởng chế độ lương hưu, bảo hiểm y tế và các quyền lợi khác khi đủ điều kiện nghỉ hưu.
Những lưu ý quan trọng cho người lao động muốn nghỉ sớm
Không được rút lương hưu sớm: Theo luật hiện hành, không có chính sách chi trả lương hưu cho người chưa đủ tuổi nghỉ hưu, dù đã đóng BHXH đủ số năm.
Không nên rút BHXH một lần vội vàng: Việc rút BHXH một lần có thể làm mất quyền được hưởng lương hưu và bảo hiểm y tế suốt đời về sau. Do đó, cần cân nhắc kỹ trước khi quyết định.
Có thể chờ để nhận lương hưu sau: Nếu không tiếp tục đóng BHXH, người lao động có thể "bảo lưu thời gian đóng", tức là giữ nguyên thời gian BHXH đã đóng và đợi đến khi đủ tuổi nghỉ hưu để làm thủ tục hưởng lương hưu.
Người lao động nghỉ việc ở tuổi 49, dù đã đủ 30 năm đóng bảo hiểm xã hội, vẫn chưa đủ điều kiện nhận lương hưu nếu chưa đạt độ tuổi nghỉ hưu theo quy định. Trong trường hợp này, lựa chọn bảo lưu thời gian đóng BHXH hoặc tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện là phương án hợp lý để bảo đảm quyền lợi khi đủ tuổi nghỉ hưu.
