Nhiều gia đình trồng cây đinh lăng làm cây cảnh, mua củ đinh lăng làm dược liệu ngâm thuốc. Cây đinh lăng không chỉ dễ trồng, dễ chăm sóc mà còn mang lại nhiều giá trị thiết thực về mặt y học cổ truyền, phong thủy lẫn ẩm thực.
Cây đinh lăng dược liệu quý như nhân sâm của người nghèo
Cây đinh lăng rất phổ biến với người Việt. Đinh lăng được xem là “nhân sâm của người nghèo” vì chúng có giá thành rẻ, dễ tìm nhưng chứa nhiều dược tính quý giá, tương tự như nhân sâm Hàn Quốc.
Theo Từ điển Cây thuốc Việt Nam, rễ đinh lăng có vị ngọt, tính bình, giúp bổ ngũ tạng, bồi bổ khí huyết, tăng cường sữa cho sản phụ, giải độc, tiêu viêm, chữa suy nhược cơ thể và hỗ trợ tiêu hóa. Chính vì vậy, rễ và củ đinh lăng được sử dụng rộng rãi để ngâm rượu, sắc thuốc hay chế biến thành các sản phẩm bổ dưỡng.
Trồng cây đinh lăng trong nhà có tốt không?
Cây đinh lăng là một cây tốt nên trồng trước nhà. Cây đinh lăng không chỉ để làm cảnh, thanh lọc không khí mà còn mang lại nhiều giá trị phong thủy và sức khỏe:
- Về phong thủy: Cây đinh lăng được tin rằng có khả năng xua đuổi tà khí, hút năng lượng xấu, mang lại may mắn và bình an cho gia chủ. Cây đinh lăng trồng lâu năm sẽ càng thu hút vượng khí, được nhiều người yêu thích vì mang biểu tượng trường thọ, sung túc.
- Về sức khỏe: Lá đinh lăng có thể dùng làm trà, ăn sống như rau gia vị, kết hợp trong món kho cá, nem cuốn, gỏi… Lá còn có tác dụng hỗ trợ giấc ngủ, cải thiện trí nhớ và tăng cường đề kháng.
- Về dược liệu: Rễ cây hay còn gọi là củ đinh lăng – bộ phận quý giá nhất. Dùng đúng thời điểm sẽ cho hiệu quả chữa bệnh tốt, đặc biệt là trong các bài thuốc dân gian và rượu ngâm.
Trồng cây đinh lăng có phải càng lâu càng tốt, củ đinh lăng bao nhiêu tuổi thì có giá trị?
Giá trị dược tính của củ đinh lăng phụ thuộc rất nhiều vào độ tuổi cây:
- Cây dưới 3 năm tuổi: Dược tính chưa cao, rễ còn nhỏ, chất lượng thấp, không nên dùng để ngâm rượu hay sắc thuốc.
- Cây từ 3 – 5 năm tuổi: Bắt đầu phát triển tốt, củ có dưỡng chất nhưng chưa đạt đỉnh.
- Cây từ 5 – 10 năm tuổi: Đây là giai đoạn củ đạt giá trị cao nhất. Dược tính mạnh, rễ to, thơm, chứa nhiều hoạt chất có lợi.
- Cây quá 10 năm: Rễ già cỗi, hóa gỗ, giảm tác dụng y học. Tuy nhiên, những củ to, xù xì vẫn được ưa chuộng để trưng bày, làm kiểng hoặc điêu khắc vì hình dáng độc đáo, hiếm có.
Do đó, nếu bạn mua củ đinh lăng để ngâm rượu, nên chọn loại trong khoảng từ 5 đến 8 tuổi là hợp lý nhất – vừa có chất lượng cao, vừa dễ sơ chế và bảo quản. Trồng cây đinh lăng nếu làm cảnh thì khi cây 2 tuổi có thể có dáng đẹp. Còn để lấy củ làm dược liệu thì nên tham khảo số năm trồng nhu trên.
Cách chọn củ đinh lăng tốt, dược tính cao
Để chọn được củ đinh lăng chất lượng, bạn có thể dựa vào các yếu tố sau:
- Chọn đúng giống cây: Củ tốt thường từ cây đinh lăng lá nhỏ (hay còn gọi là đinh lăng nếp). Loại này cho rễ thơm, đậm vị, dược tính cao hơn so với loại đinh lăng lá to. Khi mua, hãy quan sát phần lá còn sót lại để phân biệt.
- Quan sát màu sắc và kết cấu rễ: Rễ già có màu vàng rơm, bề mặt xù xì. Khi cắt ra thấy lõi trắng, mùi thơm đặc trưng, không bị khô hoặc nứt nẻ là loại củ ngon. Phần rễ chính, gần gốc thân là nơi chứa nhiều tinh chất nhất.
- Kích thước và hình dáng: Củ đinh lăng đẹp là củ to, nhiều rễ phụ dài, hình dáng độc đáo, có thể dùng ngâm nguyên củ hoặc cắt lát.
- Độ tuổi cây: Như đã nói, chọn củ trong độ tuổi từ 5 – 8 năm là tối ưu. Củ trên 10 năm tuy hiếm và có giá cao nhưng đôi khi chất lượng lại không bằng loại đúng tuổi.
Một số lưu ý khi sử dụng đinh lăng
Mặc dù cây, củ, rễ lá, đinh lăng là dược liệu quý, nhưng không nên sử dụng quá liều hoặc quá thường xuyên:
- Không dùng quá nhiều lá hoặc rễ trong một ngày. Đặc biệt là rễ vì chứa hoạt chất mạnh, nếu dùng sai liều lượng có thể gây hại.
- Phụ nữ có thai, người đang dùng thuốc điều trị bệnh cần hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
- Không lạm dụng rượu đinh lăng nếu không có sự chỉ dẫn từ người có chuyên môn.
Tóm lại trồng cây đinh lăng trong nhà không chỉ mang lại giá trị thẩm mỹ, phong thủy mà còn giúp bạn có sẵn một vị thuốc quý trong vườn nhà. Tuy nhiên, để sử dụng đinh lăng một cách hiệu quả, bạn cần hiểu rõ độ tuổi thích hợp, cách chọn củ chất lượng và liều lượng an toàn. Nếu biết cách chăm sóc và khai thác đúng lúc, cây đinh lăng sẽ trở thành “kho báu sức khỏe” ngay trong không gian sống của bạn.
*Thông tin tham khảo chiêm nghiệm
