Người xưa có câu: "Vẽ rồng vẽ hổ khó vẽ xương, biết người biết mặt khó biết lòng." Trên đời có những người nhing thấy gương mặt nhưng chẳng thể thấy tâm tư. Có người bề ngoài thân thiện nhưng lòng đầy toan tính; ngược lại, có người thẳng thắn, khó gần nhưng lại sống tử tế, công bằng.
Nhìn thấu lòng người là việc vô cùng khó, bởi nhân phẩm thường chỉ bộc lộ rõ ràng qua những biến cố bất ngờ. Khi giàu có, êm đềm thì ai cũng vui vẻ xởi lởi. Chỉ khi hết tiền, kinh tế suy sụp hay có vấn đề phát sinh mới nhìn thấu con người họ.
Mặc dù như thế, cũng có những người tốt mà ta có thể nhìn thấy, ví dụ như: Họ giữ chữ tín, không nói xấu sau lưng, biết chia sẻ, giúp đỡ khi người khác gặp khó mà không toan tính lợi ích. Những người như vậy thường không phô trương nhưng sống có tình có nghĩa.
Hiểu người không dễ, nhưng quan sát kỹ qua hành động và cách đối nhân xử thế, bạn sẽ dần nhận ra đâu là người thật lòng.
Ứng xử với người có địa vị thấp hơn mình
Cách ứng xử với người khác sẽ thể hiện rõ phẩm chất của một con người. Người có nhân phẩm tốt sẽ không tự ti khi đối diện người có địa vị cao, nhưng cũng không coi thường hay lên mặt trước người có địa vị thấp. Họ luôn giữ thái độ tôn trọng, đúng mực, bình đẳng trong mọi mối quan hệ.
Ở đời chẳng thiếu gì những kẻ nịnh bợ, luồn cúi cấp trên nhưng lại hống hách với người dưới quyền. Đây là người phẩm chất đạo đức kém, không đáng để kết giao. Hành xử hai mặt như vậy thường chỉ phục vụ lợi ích cá nhân, thiếu chân thành và không đáng tin cậy.
Người tử tế sẽ đối đãi với mọi người bằng sự chân thành, không phân biệt sang hèn. Họ không vi quyền lực mà đánh mất nhân phẩm mình. Họ giữ vững lập trường, nói điều đúng và làm điều nên làm, bất kể đối phương là ai. Đây chính là những người vô cùng đáng quý.
Đối mặt trước lợi ích
Muốn biết nhân phẩm của một người, bạn chỉ cần nhìn vào thời điểm lúc xung đột lợi ích là đủ. Đây chính là bài học đắt giá nhất mà tỷ phú Lý Gia Thành dạy ta. Khi bạn và người khác đang đứng trước sự xung đột về lợi ích, đặc biệt là khi lợi ích bị hao tổn, phản ứng của họ sẽ thể hiện rõ nhất tính cách.
Thực ra, trong cuộc sống này, ai cũng có suy nghĩ tính toán vì lợi ích cá nhân, ai cũng muốn mình được nhiều hơn người khác. Ai cũng mong mình đạt được lợi ích lớn nhất. Đấy vốn là chuyện hiển nhiên thường tinh. Nhưng điều quan trọng là, khi đứng trước lợi ích, người nào vẫn giữ vững phẩm đức làm người, duy trì giới hạn của đạo đức, biết chia sẻ lợi ích cho người xung quanh, không cầu độc chiếm, ấy mới là người có nhân phẩm.
"Phàm là đứng trước những xung đột về lợi ích, một khi vẫn giữ được cái tâm sáng, biết suy nghĩ cho đối phương, không tính toán thiệt hơn, những người đó đi đến đâu cũng cảm nhận được sự ấm áp. Ánh sáng toát ra từ trong nhân phẩm khiến họ dù có làm việc gì cũng thuận lợi, cho dù gặp phải khó khăn tạm thời cũng sẽ có quý nhân tương trợ, việc tất sẽ thành", con trai tỷ phú Lý Gia Thành chia sẻ lại lời cha dặn trong một buổi phỏng vấn.
Ứng xử với ân nhân
Ứng xử với ân nhân là thước đo rõ ràng nhất để đánh giá nhân cách một con người. Dù người làm việc tốt sẽ chẳng cầu báo đáp. Biết ơn không chỉ là một đức tính cao đẹp, đây chính là nền tảng của việc làm người.
Việc bạn trả ơn nhiều hay ít không quan trọng. Quan trọng là thái độ của bạn đối với người đã dang tay giúp đỡ mình trước khó khăn. Người đáng quý là người luôn ghi lòng tạc dạ công ơn, không vì giàu nghèo hay sang hèn mà thay đổi thái độ. Những kiểu người này chính là có nhân phẩm tốt, cuộc sống về sau ắt vô cùng thuận lợi.
Hãy luôn ghi nhớ rằng, thà kết giao với người nghèo mà có tình, còn hơn dây dưa với kẻ giàu sang nhưng vô ơn và toan tính.
