Tổ Tiên căn dặn: 'Ở đời có 4 cái ngu, phạm phải một điều cũng hối hận suốt đời', đó là cái ngu nào?

Cái ngu “Làm mai”

Theo quan niệm xưa, "làm mai" được xem là điều ngu ngốc đứng đầu trong bốn cái ngu của con người. Khác với các dịch vụ mai mối chuyên nghiệp ngày nay, "làm mai" thời trước là việc một người trong làng xóm, bạn bè hoặc người quen đứng ra làm cầu nối cho hai gia đình để đôi trẻ kết hôn. Họ thường làm điều này dựa trên mối quan hệ thân tình, đôi khi chỉ nhận chút quà cảm ơn hay tiền trà nước từ hai bên gia đình.

Tuy nhiên, việc làm mai không phải lúc nào cũng thuận lợi. Nếu đôi lứa kết duyên hạnh phúc, người làm mai có thể yên tâm. Nhưng nếu sau này gia đình xảy ra mâu thuẫn, vợ chồng không hòa hợp, thì người làm mai sẽ trở thành đối tượng bị chỉ trích. Họ có thể bị cho là đã giới thiệu sai lệch hoặc cung cấp thông tin không đầy đủ.

Thực tế, không ai có thể hiểu hết nội tình của hai gia đình để đảm bảo một cuộc hôn nhân suôn sẻ. Vì vậy, người làm mai đôi khi bị cả hai bên oán trách, thậm chí bị “ném đá” vì những rắc rối ngoài ý muốn. Chính bởi nguy cơ bị vạ lây như vậy, ông bà ta mới cho rằng làm mai là cái ngu lớn nhất trong bốn cái ngu ở đời.

Ngày nay, xã hội đã cởi mở hơn, việc tìm hiểu giữa nam nữ thường diễn ra tự nguyện trước khi kết hôn, và người làm mai chỉ giữ vai trò hỗ trợ kết nối. Dù vậy, người làm mai vẫn cần thận trọng, bởi những rắc rối không đáng có vẫn có thể xảy ra nếu mối quan hệ ấy không đi đến kết thúc tốt đẹp.

Cái ngu “Lãnh nợ”

Cái ngu thứ hai trong bốn cái ngu là “lãnh nợ”, tức là đứng ra bảo lãnh cho người khác vay mượn tiền bạc. Nếu mọi chuyện diễn ra suôn sẻ, người vay trả nợ đúng hạn, thì không có vấn đề gì. Nhưng trên thực tế, người cần vay mượn thường gặp khó khăn tài chính và khả năng trả nợ đúng hạn rất thấp.

Trong trường hợp người vay không trả được nợ, người đứng ra bảo lãnh sẽ rơi vào tình thế tiến thoái lưỡng nan. Chủ nợ sẽ thúc ép và trách móc vì bạn không hoàn thành nghĩa vụ trả nợ thay, trong khi người vay lại có thể quay sang oán trách bạn vì đã "giúp đỡ nửa vời". Điều này không chỉ khiến bạn mất lòng cả hai bên mà còn có nguy cơ làm sứt mẻ các mối quan hệ, thậm chí dẫn đến xung đột.

Hơn nữa, khi gánh trên vai món nợ không phải của mình, bạn cũng sẽ đối diện với những rủi ro tài chính, có thể ảnh hưởng đến cuộc sống cá nhân. Vì thế, ông bà ta đã dặn dò rằng, đứng ra lãnh nợ cho người khác là hành động dại dột, chẳng khác nào tự rước họa vào thân.

Cái ngu “Gác cu”

Từ xưa đến nay, “gác cu” vẫn được xem là một thú vui tao nhã, gắn liền với cuộc sống điền viên của nhiều người. Tuy chỉ là một hình thức giải trí, nhưng việc gác cu lại đòi hỏi rất nhiều thời gian, công sức và tiền bạc. Người chơi phải kỳ công chọn lựa, chăm sóc và thuần hóa một con chim cu mồi thật tốt để dụ chim rừng.

Tuy nhiên, trò chơi này tiềm ẩn không ít rủi ro. Có khi người chơi tốn cả ngày mà không bắt được con chim nào, hoặc tệ hơn là con chim mồi vốn dày công chăm sóc lại bất ngờ bay mất. Sự "bạc bẽo" và khó lường của loài chim này khiến cho người nuôi bị chê cười là “ngu ngốc” khi bỏ công sức vào một thú vui mang nhiều rủi ro. Chính vì vậy, ông bà ta xếp “gác cu” vào một trong bốn cái ngu ở đời, như một lời nhắc nhở về việc cân nhắc kỹ trước khi theo đuổi những sở thích tốn kém mà kết quả lại không chắc chắn.

Cái ngu “Cầm chầu”

“Cầm chầu” là một công việc gắn liền với nghệ thuật ca trù và hát ả đào. Người cầm chầu có vai trò quan trọng trong buổi biểu diễn, khi họ ngồi trước trống chầu, đánh nhịp sau mỗi câu hát hoặc đoạn nhạc, đồng thời đưa ra lời nhận xét về giọng hát của ca nương hay tiếng đàn của kép đàn. Họ chính là người quyết định phần nào sự thành bại của buổi trình diễn thông qua tiếng trống và lời phán xét của mình.

Tuy nhiên, công việc này lại mang đến không ít phiền toái. Bởi lẽ, những lời khen chê đôi khi vô tình đụng chạm đến lòng tự ái của nghệ sĩ hoặc khán giả. Nếu khen không đúng chỗ, sẽ bị cho là thiếu hiểu biết; chê không khéo, lại dễ gây mất lòng. Hơn nữa, việc tham gia vào các buổi hát này thường đòi hỏi sự chi tiêu hào phóng, khiến người cầm chầu có thể “hao tiền tốn của” mà chẳng được lợi ích gì.

Vì vậy, theo quan niệm dân gian, “cầm chầu” cũng được xem là một trong bốn cái ngu của đời người. Đây không chỉ là lời cảnh báo về những rắc rối tiềm ẩn trong việc can thiệp vào chuyện nghệ thuật mà còn là sự nhắc nhở về việc tránh dính vào những tình huống dễ gây mất lòng và tốn kém không cần thiết.