Bộ Nội vụ vừa công bố dự thảo Danh mục vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, làm căn cứ xác định những trường hợp đủ điều kiện nghỉ hưu trước tuổi trong điều kiện lao động bình thường.
Theo dự thảo, danh mục này dự kiến gồm khoảng 360 xã cùng một số đặc khu và đảo được xếp vào nhóm “vùng đặc biệt khó khăn”. Trong đó, nhiều địa phương có số lượng xã lớn nằm trong danh mục như Tuyên Quang, Lào Cai, Lâm Đồng, Cao Bằng, Điện Biên, Lai Châu, Quảng Ngãi, Sơn La, Nghệ An và TP. Đà Nẵng.
Dự thảo hướng tới người lao động và người sử dụng lao động theo quy định của Bộ luật Lao động, cùng các cơ quan, tổ chức liên quan đến bảo hiểm xã hội. Có hai mốc thời gian đáng chú ý:
-
Người lao động làm việc trước ngày 1/1/2021 tại nơi có phụ cấp khu vực hệ số từ 0,7 trở lên hoặc mức phụ cấp 25% trở lên sẽ được tính thời gian công tác tại vùng đặc biệt khó khăn.
-
Người làm việc từ 1/1/2021 đến trước 1/7/2025 sẽ được áp dụng theo danh mục mới nếu dự thảo này được ban hành.
Về cơ sở pháp lý, chính sách nghỉ hưu sớm hiện được quy định tại Nghị định 135/2020/NĐ-CP và các văn bản sửa đổi, bổ sung gần đây như Nghị định 178/2024/NĐ-CP. Dự thảo Thông tư của Bộ Nội vụ lần này nhằm cụ thể hóa danh mục vùng đặc biệt khó khăn, giúp cơ quan bảo hiểm xã hội và đơn vị sử dụng lao động có căn cứ xác định thời gian công tác, mức hưởng và điều kiện nghỉ hưu trước tuổi cho người lao động.
Nếu danh mục này được phê duyệt, hàng chục nghìn lao động tại vùng sâu, vùng xa, hải đảo và các đặc khu sẽ có cơ hội được nghỉ hưu sớm hơn so với quy định hiện hành. Chính sách không chỉ giúp giảm bớt gánh nặng cho những người làm việc trong môi trường khắc nghiệt, mà còn mở rộng cơ hội an sinh sớm cho nhóm lao động yếu thế.
Tuy nhiên, việc mở rộng đối tượng thụ hưởng cũng đặt ra thách thức về cân đối quỹ bảo hiểm xã hội, đồng thời đòi hỏi quá trình rà soát và cập nhật dữ liệu lao động phải được thực hiện kỹ lưỡng. Cơ quan bảo hiểm và chính quyền địa phương cần có phương án triển khai chặt chẽ, đảm bảo chi đúng, chi đủ, và ngăn ngừa tình trạng trục lợi chính sách.
