Điều này khiến nhiều người lo ngại rằng khoảng cách giữa Ngoại hạng Anh và Championship đã trở nên quá lớn. Sự phân tầng ngày càng sâu trong hệ thống bóng đá Anh khiến các đội mới lên gần như không thể trụ vững, chưa nói đến việc tạo nên bất ngờ. Đây là một vòng luẩn quẩn: càng nhiều đội ở lại Ngoại hạng Anh lâu, được “nuôi béo” bởi tiền bản quyền truyền hình, thì các đội mới lên càng khó có cơ hội cạnh tranh.
Mùa này, sự kỳ vọng đặt ra là các đội thăng hạng phải thể hiện bộ mặt tốt hơn. Mùa trước, Leicester, Ipswich và Southampton chỉ giành tổng cộng 59 điểm. Nhưng chỉ sau 9 trận của mùa giải mới, Sunderland, Leeds và Burnley đã có tổng cộng 38 điểm, và không đội nào nằm trong nhóm xuống hạng. Đáng chú ý nhất là Sunderland, đội đang gây ngạc nhiên lớn khi giành 17 điểm và đứng thứ tư trên bảng xếp hạng.
Lịch thi đấu của Sunderland được xem là khá thuận lợi. Trước trận đấu cuối tuần qua, họ mới chỉ gặp một đội nằm trong nửa trên bảng xếp hạng. Trận mở màn gặp West Ham là khởi đầu nhẹ nhàng, họ chạm trán Nottingham Forest trong giai đoạn đội bóng này sa sút, và thắng Aston Villa khi đối thủ vẫn chưa ổn định. Sunderland cũng giành chiến thắng trước Brentford và Wolves trên sân nhà.
Thất bại trước Manchester United trước kỳ nghỉ quốc tế từng khiến nhiều người nghi ngờ khả năng của họ trước các đối thủ mạnh, nên trận đấu với Chelsea vào thứ Bảy vừa qua được coi là bài kiểm tra quan trọng. Liệu họ có thể thắng sân khách? Liệu họ đủ sức thách thức nhóm đầu? Và liệu chuỗi trận ấn tượng vừa qua chỉ là sản phẩm của lịch thi đấu dễ?
Khi bị dẫn 0-1 chỉ sau bốn phút, mọi dấu hiệu dường như chống lại họ. Nhưng Sunderland đã phản công mạnh mẽ, gỡ hòa giữa hiệp một và giành chiến thắng 2-1 bằng pha phản công mẫu mực ở phút bù giờ. Đó không phải là một chiến thắng may mắn - họ thậm chí có chỉ số bàn thắng kỳ vọng (xG) tốt hơn Chelsea.
Trong những trận gặp Aston Villa (khi hậu vệ Reinildo bị đuổi khỏi sân) và Manchester United (khi bị dẫn 0-2), Sunderland từng chuyển sang sơ đồ ba hậu vệ. Tại Stamford Bridge, HLV Regis Le Bris quyết định bắt đầu trận đấu với sơ đồ 5-4-1, bất chấp việc trung vệ Omar Alderete – một trong những bản hợp đồng thành công nhất từ Getafe – phải nghỉ thi đấu vì chấn thương. Hàng thủ gồm Dan Ballard, Nordi Mukiele và cầu thủ mượn Lutsharel Geertruida, người từng đá hậu vệ cánh trong đội hình vô địch Hà Lan của Arne Slot ở Feyenoord.
Hai trung vệ có khả năng chuyền bóng tốt giúp Sunderland linh hoạt chuyển đổi khi cần tăng quân số ở hàng tiền vệ. Dù chơi 5-4-1, đội bóng này không hề bị động. Khi chọn pressing, họ thực hiện với cường độ cực cao, dẫn đầu bởi Noah Sadiki, cầu thủ được ví với N’Golo Kante vì thể lực phi thường. Trong đội hình trẻ trung này, Granit Xhaka nổi bật với vai trò thủ lĩnh - vừa chắc chắn, vừa giàu kinh nghiệm và bản lĩnh.
Không thể phủ nhận Sunderland đã chi tiêu mạnh tay: 160 triệu bảng (213 triệu USD) cho 13 bản hợp đồng mới, dù họ cũng thu về 45 triệu bảng (60 triệu USD), đáng chú ý nhất là thương vụ bán Jobe Bellingham cho Borussia Dortmund. Tuy nhiên, điều quan trọng là họ chi tiêu hợp lý, chọn cầu thủ có thể lực và khả năng cạnh tranh cao. HLV Le Bris cùng ban lãnh đạo đã rút kinh nghiệm từ thất bại của Southampton mùa trước, khi HLV Ivan Juric thừa nhận rằng ông không ngờ đội mình lại yếu thế về thể chất so với phần còn lại của Ngoại hạng Anh. Sunderland tránh đi vào vết xe đổ đó.
Dù vậy, Sunderland không chỉ mạnh về thể lực. Họ vẫn trung thành với lối chơi thực dụng, phòng ngự chặt, phản công nhanh - nhưng có tổ chức và đầy kỷ luật. Đó là sự kết hợp giữa chiến lược chuyển nhượng khôn ngoan và tài huấn luyện của Regis Le Bris, giúp đội bóng gần như không gặp xáo trộn dù đón làn sóng tân binh lớn.
Khó có khả năng Sunderland sẽ duy trì vị trí thứ tư quá lâu. Lịch thi đấu nửa sau giai đoạn lượt đi sẽ khắc nghiệt hơn, và họ có thể mất tới bảy cầu thủ dự Cúp các quốc gia châu Phi (AFCON). Dù vậy, với khoảng cách hiện tại, họ chỉ cần thêm sáu chiến thắng nữa là đủ điểm trụ hạng - một mục tiêu mà ngay cả những cổ động viên lạc quan nhất hồi tháng Năm (sau khi họ thắng Sheffield United ở trận play-off thăng hạng) cũng chưa dám nghĩ tới.
Và đây không chỉ là tin vui cho riêng Sunderland, mà còn là tín hiệu tích cực cho cả bóng đá Anh. Sau hai mùa giải mà các đội mới lên hạng chỉ đóng vai “khách qua đường”, việc Sunderland cho thấy họ có thể chơi sòng phẳng, thậm chí tận hưởng niềm vui chiến thắng, là điều cực kỳ quan trọng. Thành công của họ khơi dậy hy vọng rằng Ngoại hạng Anh vẫn còn chỗ cho những câu chuyện cổ tích - nơi một đội bóng thăng hạng có thể không chỉ sống sót, mà còn truyền cảm hứng cho toàn bộ kim tự tháp bóng đá Anh.