Cầu thủ – những nhân vật tạo nên giá trị thương mại và thành tích cho CLB – ngày càng biết cách tận dụng vị thế của mình để đạt mục tiêu, đặc biệt là khi muốn rời đội bóng.
Kể từ khi “hiệu ứng cánh bướm” Jean-Marc Bosman làm thay đổi toàn bộ cấu trúc thị trường chuyển nhượng vào giữa thập niên 1990, sự tự do và sức ảnh hưởng của cầu thủ đã tăng lên rõ rệt. Không ít trường hợp, những ngôi sao đã sử dụng nhiều biện pháp gây áp lực, từ từ chối thi đấu, viết tâm thư đến hành động công khai tại nơi công cộng, để buộc CLB phải nhượng bộ.
Và Ngoại hạng Anh – giải đấu giàu tính cạnh tranh và có sức hút tài chính lớn nhất thế giới – là nơi chứng kiến nhiều câu chuyện tiêu biểu cho “quyền lực cầu thủ” này.
Alexander Isak – vụ việc mới nhất
Alexander Isak là ví dụ đang gây chú ý. Tiền đạo người Thụy Điển, thần tượng của cổ động viên Newcastle, đã bị loại khỏi đội hình với lý do “không ở trạng thái tâm lý phù hợp” khi tìm cách ép chuyển sang Liverpool.
Với các CĐV vùng Tyneside, đây là cú sốc và hành động phản bội niềm tin. Nhưng dưới góc nhìn cầu thủ, đó là chiến thuật gây sức ép: tạo ra môi trường khó chịu đến mức CLB buộc phải cân nhắc lời đề nghị từ đội bóng khác.
Pierre Van Hooijdonk – tiên phong đình công
Mùa 1997-98, Pierre Van Hooijdonk đang cùng Nottingham Forest hướng tới mục tiêu lên hạng nhưng lại muốn rời đội để gia nhập PSV Eindhoven. HLV Dave Bassett thuyết phục anh ở lại, kèm lời hứa sẽ cho đi vào mùa hè. Newcastle sẵn sàng trả 7 triệu bảng, nhưng Bassett kiên quyết đòi 10 triệu bảng – mức giá mà Van Hooijdonk cho là “vô lý như bán ly cappuccino 25 bảng”.
Tiền đạo người Hà Lan phản ứng bằng cách đình công. Forest giữ lập trường không bán, và đến tháng 11 anh mới trở lại. Kết quả, Forest xuống hạng, còn giá trị của Van Hooijdonk tụt dốc mạnh. Mùa hè sau, anh sang SBV Vitesse với giá 3,5 triệu bảng.
Dimitar Berbatov – “Không đủ tinh thần”
Mùa hè 2008, Manchester United tiếp cận Dimitar Berbatov. Sir Alex Ferguson tin rằng thương vụ sẽ sớm hoàn tất, nhưng chủ tịch Tottenham, Daniel Levy, nổi tiếng là người đàm phán cứng rắn.
Khi mùa giải bắt đầu, Berbatov vẫn là người của Spurs và viện lý do “không đủ tinh thần” để từ chối ra sân ở trận gặp Sunderland. Hành động này dẫn tới án phạt nội bộ, nhưng cũng mở đường để MU hoàn tất thương vụ vào ngày cuối kỳ chuyển nhượng.
Carlos Tevez – vụ Munich nổi tiếng
Ngày 27/9/2011, trong trận gặp Bayern Munich tại Champions League, Carlos Tevez bị HLV Roberto Mancini cáo buộc từ chối vào sân thay người. Mancini lập tức treo giò và phạt tiền đạo Argentina, còn Tevez bay về quê nhà.
Tevez sau đó khẳng định anh chỉ từ chối khởi động lại chứ không phải từ chối thi đấu. Dù vậy, sự việc đã khiến hình ảnh của anh xấu đi. Đến tháng 3, Tevez trở lại, xin lỗi và góp công lớn giúp Manchester City giành chức vô địch Ngoại hạng Anh đầu tiên. Năm 2013, anh rời sang Juventus.
Moises Caicedo – khi mạng xã hội trở thành “sân khấu”
Trong bóng đá hiện đại, cầu thủ không chỉ gây áp lực qua hành động trên sân mà còn sử dụng mạng xã hội như một công cụ mạnh mẽ. Tháng 1/2023, Arsenal hỏi mua Moises Caicedo nhưng Brighton từ chối. Ngay lập tức, tiền vệ người Ecuador đăng tâm thư trên Twitter, kể lại xuất thân nghèo khó và bày tỏ mong muốn giúp CLB thu về khoản phí kỷ lục để tái đầu tư.
Brighton đáp trả bằng cách cấm anh tập luyện, khiến thương vụ sang Arsenal đổ bể. Sáu tháng sau, Caicedo gia nhập Chelsea với giá gần gấp đôi con số 60 triệu bảng mà Arsenal từng đề nghị.
Peter Odemwingie – lái xe tới CLB mới
Một trong những câu chuyện “kỳ lạ” nhất xảy ra tháng 1/2013. Khi QPR muốn có Peter Odemwingie, tiền đạo West Brom lập tức lái xe xuống London, đỗ ngay trước sân Loftus Road với hy vọng được ra mắt.
Thương vụ thất bại, Odemwingie phải quay về Midlands và chịu cảnh bị la ó mỗi khi vào sân. Mùa hè sau, anh rời West Brom để tới Cardiff City.
Khi quyền lực cầu thủ chạm ngưỡng
Những ví dụ trên cho thấy một thực tế: cầu thủ hiện đại có nhiều cách để buộc CLB phải ngồi vào bàn đàm phán. Từ việc bỏ tập, viện lý do tâm lý, công khai chỉ trích, cho tới hành động gây chú ý tại nơi công cộng – tất cả đều nhằm một mục tiêu: rời CLB theo ý muốn.
Tuy nhiên, hiệu quả của những chiêu thức này không phải lúc nào cũng đảm bảo. Pierre Van Hooijdonk thất bại và mất giá trị. Peter Odemwingie trở thành trò cười của truyền thông. Ngược lại, Dimitar Berbatov và Carlos Tevez cuối cùng vẫn đạt được điều mình muốn. Moises Caicedo thì phải chờ thêm nửa năm để rời Brighton.
Tuy nhiên, CLB ngày nay cũng có nhiều công cụ để phản kháng: phạt tiền, loại khỏi đội hình, hoặc cứng rắn từ chối bán. Vụ Caicedo hay Isak cho thấy nếu CLB kiên định, cầu thủ có thể phải chờ đợi và chấp nhận rủi ro.
