Căn cước hoặc CCCD là giấy tờ tùy thân cần thiết khi cơ quan chức năng yêu cầu xuất trình để xác minh nhân thân một người.
Căn cước hoặc CCCD là những loại giấy tờ để xác minh nhân thân của công dân. Do đó trong một số trường hợp cơ quan chức năng kiểm tra thì công dân cần xuất trình Căn cước hoặc CCCD, CMND còn hiệu lực.
Một số trường hợp cần xuất trình Căn cước, CCCD, CMND như:
- Khi cơ quan công an kiểm tra cư trú, tạm trú
- Khi công an kiểm tra bắt quả tang người co hành vi vi phạm
- Cảnh sát giao thông tuần tra, kiểm tra xử lý vi phạm
- Công an xử lý vi phạm hành chính...
Cơ quan chức năng yêu cầu mà không xuất trình được sẽ là vi phạm
Không xuất trình được hoặc xuất trình Căn cước, CCCD hết hiệu lực bị xử phạt thế nào?
Theo Nghị định 144/2021/NĐ-CP quy định về xử phạt hành chính trong một số lĩnh vực an ninh trật tự... thì cũng quy định phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 300.000 - 500.000 đồng trong tường hợp không xuất trình được Chứng minh nhân dân, căn cước công dân khi có yêu cầu kiểm tra.
Cụ thể Khoản 1 Điều 10 Nghị định 144 quy định:
"1. Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 300.000 đồng đến 500.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:
a) Không xuất trình Giấy chứng minh nhân dân, Chứng minh nhân dân, thẻ Căn cước công dân hoặc Giấy xác nhận số Chứng minh nhân dân khi có yêu cầu kiểm tra của người có thẩm quyền;
b) Không thực hiện đúng quy định của pháp luật về cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân;
c) Không nộp lại Giấy chứng minh nhân dân, Chứng minh nhân dân hoặc thẻ Căn cước công dân cho cơ quan có thẩm quyền khi được thôi, bị tước quốc tịch, bị hủy bỏ quyết định cho nhập quốc tịch Việt Nam; không nộp lại Giấy chứng minh nhân dân, Chứng minh nhân dân hoặc thẻ Căn cước công dân cho cơ quan thi hành lệnh tạm giữ, tạm giam, cơ quan thi hành án phạt tù, cơ quan thi hành quyết định đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc".
Như vậy nếu công dân không xuất trình được Căn cước, CCCD khi cơ quan chức năng yêu cầu sẽ bị cảnh cáo hoặc phạt tiền. Nếu Căn cước, CCCD hết hạn thì sẽ bị xử phạt vì không thực hiện đúng quy định cấp đổi cấp lại.
Hiện nay Bộ Công an gần đây đã hoàn thiện dự thảo đề xuất sửa đổi bổ sung Nghị định 144/2021/NĐ-CP, trong đó cũng ghi rõ Cảnh cáo hoặc phạt tiền 300.000-500.000 đồng đối với các hành vi:
+ Không xuất trình thẻ Căn cước công dân, thẻ căn cước hoặc căn cước điện tử, giấy chứng nhận căn cước hoặc giấy xác nhận thông tin số CMND 9 số với số định danh cá nhân, giấy xác nhận số định danh cá nhân đã hủy với số định danh cá nhân đã xác lập lại khi có yêu cầu kiểm tra của người có thẩm quyền.
+ Không thực hiện đúng quy định của pháp luật về cấp, đổi, cấp lại thẻ căn cước, giấy chứng nhận căn cước; cấp căn cước điện tử.
+ Không nộp lại thẻ CCCD, thẻ căn cước hoặc giấy chứng nhận căn cước cho cơ quan thi hành lệnh tạm giữ, tạm giam, cơ quan thi hành án phạt tù, cơ quan thi hành quyết định đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc.
Do đó hiện nay hay tiếp tục sau năm 2025, việc công dân ra đường vẫn phải mang theo căn cước, CCCD còn hiệu lực.
Không mang bản cứng dùng bản điện tử được không?
Hiện nay Bộ Công an đã phát triển ứng dụng VNeid để phát triển định danh điện tử.
Khoản 5, 6 Điều 13 Nghị định 59/2022/NĐ-CP có quy định như sau:
- Việc sử dụng tài khoản định danh điện tử mức độ 2 được tạo lập bởi hệ thống định danh và xác thực điện tử đối với chủ thể danh tính điện tử là công dân Việt Nam có giá trị tương đương như việc sử dụng thẻ Căn cước công dân trong thực hiện các giao dịch có yêu cầu xuất trình thẻ Căn cước công dân; có giá trị cung cấp thông tin trong các loại giấy tờ của công dân đã được đồng bộ vào tài khoản định danh điện tử để cơ quan, tổ chức có thẩm quyền đối chiếu khi thực hiện các giao dịch có yêu cầu xuất trình giấy tờ đó.
- Việc sử dụng tài khoản định danh điện tử mức độ 2 được tạo lập bởi hệ thống định danh và xác thực điện tử đối với chủ thể danh tính điện tử là người nước ngoài có giá trị tương đương như việc sử dụng hộ chiếu hoặc giấy tờ có giá trị đi lại quốc tế trong thực hiện các giao dịch có yêu cầu xuất trình hộ chiếu hoặc giấy tờ có giá trị đi lại quốc tế; có giá trị cung cấp thông tin trong các loại giấy tờ của người nước ngoài được đồng bộ vào tài khoản định danh điện tử để cơ quan, tổ chức có thẩm quyền đối chiếu khi thực hiện các giao dịch có yêu cầu xuất trình giấy tờ đó.
Do đó so với trước đây thì hiện nay công dân có sự tiện lợi hơn là không mang bản Căn cước, CCCD bản cứng nhưng xuất trình được trên ứng dụng VNeID thì không bị vi phạm.
