Nam giới có 2 con, vợ qua đời được ưu tiên mua nhà ở xã hội
Thông tin này được ông Lê Thanh Dũng, Cục trưởng Cục Dân số, Bộ Y tế, chia sẻ tại buổi cung cấp thông tin báo chí về Luật Dân số ngày 7/11.
Theo ông Dũng, Việt Nam là quốc gia đầu tiên xây dựng Luật Dân số, vì hiện nay chưa có quốc gia nào trên thế giới có luật tương tự. Ông nhấn mạnh: “Luật Dân số không thể đáp ứng hết nguyện vọng của hơn 100 triệu dân, nhưng hướng tới tối đa hóa lợi ích cho người dân.”
Trong dự thảo luật, nhiều chính sách nhằm duy trì mức sinh thay thế, ứng phó dân số già đã được đề xuất. Quá trình xây dựng luật cũng nhận được nhiều ý kiến đóng góp từ người dân.
Một trong những chính sách được chú ý là ưu tiên mua nhà ở xã hội. Trước đó, dự luật quy định: phụ nữ sinh đủ hai con hoặc nam giới có hai con mà không có vợ (vợ mất hoặc ly hôn) sẽ được ưu tiên chính sách nhà ở xã hội, nhằm giảm gánh nặng về nhà ở để tập trung chăm sóc con cái.
Tuy nhiên, nhiều ý kiến phản ánh còn tồn tại kẽ hở, khi nam giới ly hôn vẫn có thể mua nhà xã hội rồi kết hôn lại.
Để khắc phục, dự thảo mới nhất quy định chỉ nam giới có 2 con và vợ đã qua đời mới được ưu tiên mua nhà ở xã hội. Những trường hợp nam giới có 2 con nhưng không có vợ sẽ không được ưu tiên như trước, nhằm loại bỏ các khoảng trống pháp lý liên quan, theo ông Dũng.
Nhiều chính sách hỗ trợ khác
Bà Đặng Quỳnh Thư, chuyên gia Cục Dân số, cho biết dự luật nhấn mạnh quyền quyết định thời điểm, số con và khoảng cách sinh của mỗi cặp vợ chồng, cá nhân, đồng thời Nhà nước khuyến khích duy trì mức sinh thay thế.
Theo dự thảo, phụ nữ sinh con thứ hai được nghỉ thêm một tháng thai sản; nam giới được nghỉ thêm 5 ngày làm việc khi vợ sinh. Phụ nữ sinh đủ hai con trước 35 tuổi, phụ nữ dân tộc thiểu số và người sống ở địa phương có mức sinh thấp sẽ nhận hỗ trợ tài chính theo chính sách của Nhà nước.
Dự luật cũng bổ sung quy định ưu tiên mua hoặc thuê nhà ở xã hội đối với phụ nữ sinh đủ hai con, hoặc nam giới nuôi hai con khi vợ đã mất. Bà Thư cho biết, thực tế phụ nữ đã thuộc nhóm ưu tiên mua nhà ở xã hội, nhưng việc bổ sung vào dự thảo Luật Dân số nhằm tăng khả năng tiếp cận cho các gia đình sinh đủ hai con, đồng thời khuyến khích sinh con.
“Hiện quỹ nhà ở xã hội còn hạn chế, nhiều đối tượng ưu tiên nhưng vẫn khó tiếp cận. Trong tương lai, khi quỹ nhà ở tăng, luật sẽ giúp các gia đình sinh đủ hai con có cơ hội mua hoặc thuê nhà,” bà Thư nhấn mạnh.
Ngoài ra, các địa phương được giao quyền căn cứ điều kiện kinh tế – xã hội từng thời kỳ để quy định cụ thể, bảo đảm tính linh hoạt và phù hợp với ngân sách. Chính quyền cũng có thể mở rộng phúc lợi cho gia đình sinh đủ hai con, như giảm học phí, ưu tiên dịch vụ giữ trẻ và hỗ trợ giáo dục mầm non.
“Các chính sách này nhằm khuyến khích sinh con, giúp các gia đình an cư, giảm bớt gánh nặng tài chính, tập trung chăm sóc và nuôi dạy con cái,” bà Thư nói.
Đại diện Cục Dân số cho biết, mục tiêu ban hành luật là tạo cơ sở pháp lý thống nhất, góp phần thể chế hóa chủ trương, chính sách của Đảng về dân số, khắc phục các hạn chế tồn tại và đáp ứng yêu cầu phát triển dân số trong tình hình mới.
