Vậy làm sao để nhận diện được người quân tử và kẻ tiểu nhân? Câu trả lời có thể nằm ngay ở một điểm duy nhất – cách họ nói về người khác khi vắng mặt.
1. Lời nói sau lưng – tấm gương phản chiếu bản chất con người
Một người quân tử sẽ luôn có lòng độ lượng. Khi nói về người khác, kể cả khi người đó vắng mặt hay từng gây lỗi, họ vẫn giữ thái độ điềm tĩnh, khách quan, và tránh xúc phạm cá nhân. Họ chọn cách nói những điều đáng nói, không vì giận dữ mà thêu dệt sai sự thật hay bôi nhọ người khác.
Ngược lại, kẻ tiểu nhân luôn không ngừng soi mói, đàm tiếu, thêu dệt chuyện sau lưng người khác, đặc biệt là những người họ ganh ghét hoặc thấy hơn mình. Họ không ngại dựng chuyện, nói xấu, hoặc "bẻ cong sự thật" để hạ thấp người khác, nâng mình lên.
Quan sát cách một người nói về người vắng mặt, bạn sẽ biết nhân cách thật của họ:
-
Nếu họ chê bai, mỉa mai, thường là người nhỏ nhen.
-
Nếu họ khen ngợi hoặc giữ im lặng khi cần, thường là người có tâm.
2. Người quân tử giữ lời – Kẻ tiểu nhân đổi trắng thay đen
Người quân tử nói lời giữ lấy lời, không đem chuyện của người khác ra để “làm quà”. Dù có biết điều gì, họ cũng cân nhắc trước khi chia sẻ và chỉ nói khi thật sự cần thiết.
Còn tiểu nhân thì khác. Họ lấy chuyện riêng tư, lỗi lầm, quá khứ của người khác làm công cụ để đâm sau lưng, để hạ thấp hoặc làm trò tiêu khiển. Họ thường hay “hai mặt”, trước thì tươi cười, sau lưng thì xỉa xói.
Hãy để ý:
-
Ai thường xuyên kể chuyện xấu của người khác với bạn thì sớm muộn cũng sẽ kể chuyện của bạn cho người khác.
-
Người quân tử nói thẳng, nói thật – nhưng đầy thiện chí.
-
Kẻ tiểu nhân nói nhiều, nói độc, gieo rắc thị phi.
3. Lời nói – phản ánh trình độ và đạo đức
Không phải ngẫu nhiên mà cổ nhân có câu:
“Khẩu vi tâm sinh” – miệng nói ra điều gì, là tâm nghĩ điều đó.
Người có nội tâm an hoà sẽ không dễ nổi nóng, không ưa đàm tiếu. Người quân tử không cần phô trương mà vẫn khiến người khác kính trọng. Còn kẻ tiểu nhân thì dùng lời nói để thể hiện cái “tôi” ngạo nghễ, nhưng bên trong lại trống rỗng, toan tính.
Một người hay phán xét, hay so sánh, hay đổ lỗi là người chưa đủ sâu sắc. Người biết khoan dung, bao dung và giữ ý tứ trong lời nói mới là người có tâm có tầm.
Nếu bạn muốn biết người đó là kẻ tiểu nhân hay người quân tử, hãy lắng nghe cách họ nói về người khác, đặc biệt là khi người đó không có mặt.
Hãy luôn chọn kết giao với những người nói lời có trách nhiệm, hành xử quân tử, và biết im lặng đúng lúc. Bởi trong đời, một người bạn thật sự đáng giá hơn trăm lời tán tụng giả tạo.
