Jack Grealish đang trải qua những ngày tháng tươi đẹp trong màu áo Everton. Chỉ sau hơn hai trận tại Ngoại hạng Anh mùa 2025/26, tiền vệ này đã có đến bốn đường kiến tạo, gấp đôi tổng số kiến tạo mà anh có trong hai mùa giải gần nhất tại Manchester City. Đây là con số cho thấy sự hồi sinh mạnh mẽ, đồng thời mở ra hy vọng để Grealish trở lại đội tuyển Anh sau gần một năm vắng bóng.
Thực tế, thống kê kiến tạo chưa bao giờ phản ánh chính xác toàn bộ năng lực sáng tạo của Grealish. Trong thời gian khoác áo Man City, tân binh Everton thường xuyên nằm trong nhóm cầu thủ có chỉ số kiến tạo kỳ vọng (xA) cao nhất Ngoại hạng Anh, nhưng hiệu suất thành tích thực tế lại kém xa. Điều này cho thấy nhiều cơ hội Grealish tạo ra đã không được đồng đội tận dụng.
Tại Everton, bước ngoặt đến từ sự khác biệt chiến thuật giữa Pep Guardiola và David Moyes. Guardiola xây dựng lối chơi kiểm soát chặt chẽ với những nguyên tắc vị trí nghiêm ngặt. Cầu thủ sinh năm 1995 khi đó chủ yếu làm nhiệm vụ giữ bóng, thu hút đối phương và trả ngược để duy trì thế trận. Anh ít khi được phép mạo hiểm, đồng nghĩa với việc bị hạn chế trong việc tạo ra sự bùng nổ.
Ngược lại, dưới thời Moyes, Everton chọn cách kiểm soát không bóng và chờ đợi cơ hội trong chuyển trạng thái. Grealish không còn phải lo giữ an toàn mà được khuyến khích tạo ra rủi ro. Trong trận gặp Wolves, tình huống anh phối hợp với Kiernan Dewsbury-Hall để thoát pressing và tung cú sút ngay sau đó là minh chứng rõ ràng. Grealish được phép thử nghiệm những pha bóng táo bạo, thậm chí chấp nhận mất bóng nếu cần thiết.
Bên cạnh đó, khả năng kiếm phạt của ngôi sao người Anh tiếp tục là một vũ khí quan trọng. Từ mùa 2019/20 đến nay, không ai tại Ngoại hạng Anh bị phạm lỗi nhiều hơn anh. Everton vốn là đội tận dụng tình huống cố định tốt nhất giải mùa trước, đạt trung bình gần sáu bàn mỗi 100 pha bóng chết. Vì vậy, Grealish càng khiến hàng thủ đối phương khó xử: lùi sâu thì để anh thoải mái tấn công, áp sát thì dễ mắc lỗi và trao cơ hội cho Everton.
Nhìn từ góc độ thống kê, cựu cầu thủ Aston Villa đang hưởng phần nào sự “đền bù” sau những mùa giải kém may mắn tại City. Chỉ số xA của anh từng ổn định trong nhiều năm, và việc số kiến tạo thực tế bùng nổ ở Everton là điều hợp lý. Khi kết hợp với phong cách chơi chuyển đổi giàu khoảng trống của Moyes, anh tìm lại cảm giác chơi bóng tự do như thời còn khoác áo Aston Villa.
Sự khởi đầu thăng hoa này chưa thể khẳng định Grealish đã hoàn toàn trở lại đỉnh cao, nhưng nó phản ánh sự phù hợp giữa cầu thủ và hệ thống chiến thuật mới. Everton không chỉ có một người kiến tạo lợi hại mà còn sở hữu cầu thủ biết cách thu hút sự chú ý, tạo ra khác biệt từ cả bóng sống lẫn tình huống cố định. Nếu duy trì phong độ, tiền vệ sinh năm 1995 không chỉ giúp Everton tiến xa mà còn mở lại cánh cửa lên tuyển Anh dưới thời HLV Thomas Tuchel.
