Trong cuộc sống, không gì khó xử bằng việc bị người khác nợ tiền lâu ngày không chịu trả. Lúc cho vay, họ khẩn khoản hứa hẹn, nói đủ lời ngọt ngào. Nhưng khi đến hạn, người thì im lặng, người thì khất lần, thậm chí “biến mất” hoặc giả vờ quên.
Đòi nợ thì sợ mất tình cảm, không đòi thì thiệt hại rơi vào mình. Tuy nhiên, người khôn ngoan biết rằng: đòi nợ không phải la hét hay đe dọa, mà là nói đúng lời, đúng lúc. Nếu gặp người cố tình nợ dai, chỉ cần khéo dùng 3 câu dưới đây – mềm mà cứng, bình tĩnh nhưng đủ lực ép, họ sẽ tự xoay xở để hoàn tiền sớm.
1. “Cậu chưa trả thì tôi vẫn phải tính theo cam kết, để sau này khỏi phiền phức cho cả hai.”
Đây là câu nói vừa nhẹ nhàng vừa có “mùi pháp lý”. Nó cho người kia hiểu rằng bạn không còn dễ dãi như trước, nhưng vẫn giữ thái độ lịch sự.
Cách nói này có ba tác dụng:
Một là nhắc họ nhớ rằng có thỏa thuận rõ ràng, dù bằng miệng hay bằng tin nhắn.
Hai là ngầm cảnh báo rằng bạn có thể chuyển hướng sang biện pháp mạnh hơn, ví dụ ghi nhận nợ, khởi kiện hoặc công khai nếu cần.
Ba là giữ thể diện cho họ, vì bạn không nói thẳng “tôi sẽ kiện” hay “tôi sẽ báo công an”, nhưng hàm ý đủ khiến họ hiểu.
Thực tế, nhiều người cố tình nợ lâu là vì họ thấy bạn hiền, không dám làm lớn chuyện. Nhưng chỉ cần bạn nói đúng giọng cứng cáp, dứt khoát như trên, họ sẽ thấy bạn bắt đầu “ra bài”, và ngay lập tức phải tính chuyện trả.
2. “Tôi không ép, chỉ cần cậu nói rõ thời điểm cụ thể. Nếu lần này không giữ lời, tôi buộc phải có cách khác.”
Đây là câu “chốt hạ”, giúp bạn đặt ranh giới rõ ràng giữa việc thương lượng và hành động. Người cố tình nợ lâu thường lợi dụng lòng tin, nên nếu bạn cứ im lặng hoặc nói chung chung, họ sẽ kéo dài mãi.
Câu nói này cho họ thấy:
Bạn vẫn cho cơ hội, nhưng đây là cơ hội cuối cùng.
Nếu họ thất hứa thêm lần nữa, bạn sẽ không ngại áp dụng biện pháp cứng.
Bạn không đe dọa, mà chỉ nói nguyên tắc, rất hợp lý và khó bắt bẻ.
Khi nói câu này, bạn nên dùng giọng bình tĩnh, rõ ràng, không năn nỉ. Nếu họ vẫn vòng vo, bạn có thể tiếp thêm:
“Tôi cần cậu xác nhận bằng tin nhắn, để tôi chủ động sắp xếp tài chính.”
Một tin nhắn xác nhận là bằng chứng hợp pháp nếu sau này cần xử lý bằng luật. Đôi khi, chỉ riêng việc bạn nói “có bằng chứng” cũng khiến họ không dám dây dưa nữa.
3. “Tôi từng tin cậu, nhưng đừng để chuyện tiền bạc khiến tôi phải đổi cách nhìn.”
Đây là đòn tâm lý nặng nhưng tinh tế, đánh vào lòng tự trọng của người nợ. Ai cố tình chiếm dụng tiền người khác cũng biết mình sai, nhưng họ thường “tự ru ngủ” bằng lý do riêng. Khi nghe bạn nói vậy, họ sẽ cảm thấy bị chạm tự ái, đồng thời hiểu rằng bạn đã hết kiên nhẫn.
Câu nói này vừa đánh vào danh dự, vừa giữ khoảng cách tình cảm, khiến người nợ nhận ra nếu tiếp tục im lặng, họ sẽ mất luôn mối quan hệ lẫn uy tín.
Đừng quên, danh dự đôi khi còn đáng sợ hơn cả tiền. Với người từng thân thiết hoặc có chút sĩ diện, đây là “cú chốt” cực mạnh, buộc họ phải xoay sở để trả, ít nhất là một phần.
Khi nào nên dùng “rắn” và khi nào nên “mềm”?
Dùng lời mềm khi người nợ chỉ chậm vì khó khăn thật, nhưng vẫn còn liên lạc, còn giữ phép lịch sự. Khi ấy, nên nói theo hướng chia sẻ, gợi mở, nhắc khéo.
Dùng lời rắn khi người nợ đã nhiều lần thất hứa, cố tình né tránh, hoặc viện cớ vô lý. Lúc đó, bạn cần tạo sức ép tâm lý và ranh giới pháp lý rõ ràng.
Sự kết hợp giữa “mềm và rắn” chính là nghệ thuật đòi nợ thông minh. Mềm để người ta không phản ứng tiêu cực; rắn để họ hiểu bạn không dễ bị qua mặt.
Một số chiến lược khôn ngoan để lấy lại tiền mà vẫn giữ thế chủ động
Luôn giữ bằng chứng liên lạc: tin nhắn, ghi âm, giấy nợ, sao kê – bất kỳ thứ gì chứng minh khoản vay. Đây là “vũ khí mềm” cực kỳ quan trọng nếu phải nhờ pháp luật can thiệp.
Không xin xỏ, không năn nỉ: một khi đã là người cho vay, bạn ở vị thế có quyền. Càng mềm yếu, họ càng kéo dài.
Đặt thời hạn rõ ràng: nói cụ thể “tôi cần cậu trả trước ngày…”, thay vì “bao giờ rảnh thì trả”. Khi có thời hạn, áp lực sẽ tăng.
Giữ bình tĩnh, không công kích cá nhân: nói lời có lý, không xúc phạm. Khi bạn điềm đạm, họ sẽ cảm thấy “không thể cãi lại được”.
Nếu họ vẫn cố tình không trả, hãy gửi văn bản nhắc nợ hoặc trao đổi qua email/tin nhắn có xác nhận. Sau đó, có thể nhờ luật sư tư vấn cách xử lý dân sự.
