Định nghĩa luật
Hiệp phụ (extra time) là phần thời gian thi đấu bổ sung được sử dụng trong các trận đấu loại trực tiếp, khi hai đội hòa nhau sau 90 phút chính thức. Theo Luật 7 – Thời lượng trận đấu trong bộ Laws of the Game 2024–2025, hiệp phụ gồm 2 hiệp, mỗi hiệp 15 phút, tổng cộng 30 phút. Nếu kết thúc hiệp phụ vẫn hòa, trận đấu sẽ tiếp tục với loạt sút luân lưu (theo Luật 10). Thời gian nghỉ giữa hai hiệp phụ là ngắn, thường không quá 1–2 phút, không có thêm thời gian kỹ thuật dài như giữa hai hiệp chính. Ngoài ra, trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt, các đội có thể được phép nghỉ uống nước tối đa 1 phút trong hiệp phụ.
Luật áp dụng thế nào?
Luật về hiệp phụ chỉ được áp dụng trong các giải đấu có yêu cầu phân định thắng thua sau một trận đấu duy nhất – thường là các trận đấu loại trực tiếp hoặc chung kết.
Khi nào áp dụng hiệp phụ:
- Trận đấu kết thúc 90 phút thi đấu chính thức (bao gồm cả thời gian bù giờ) mà hai đội có tỷ số hòa.
- Trận thuộc giải đấu có quy định rõ ràng trong điều lệ: cần xác định đội thắng ngay sau trận đấu.
- Không áp dụng trong vòng bảng, trừ khi điều lệ giải quy định đặc biệt.
Thời lượng thi đấu:
- Gồm hai hiệp: mỗi hiệp 15 phút, tổng cộng 30 phút.
- Giữa hai hiệp có khoảng nghỉ ngắn, không kéo dài như giữa hai hiệp chính (thường chỉ khoảng 1–2 phút).
Các quy định đặc biệt:
- Trong hiệp phụ, mỗi đội được phép thêm 1 lượt thay người, ngoài số lượt thay người thông thường.
- Hiện nay không còn áp dụng “golden goal” (bàn thắng vàng) hay “silver goal” như trước kia. Hiệp phụ phải đá đủ 30 phút, bất kể có bàn thắng hay không.
- Sau hiệp phụ, nếu tỷ số vẫn hòa, loạt sút luân lưu sẽ được tiến hành theo Luật 10 – Xác định kết quả trận đấu.
- Trọng tài có thể cộng thêm thời gian bù giờ trong từng hiệp phụ nếu có gián đoạn như chấn thương hoặc kiểm VAR.
Một trong những trận hiệp phụ kinh điển nhất trong lịch sử bóng đá hiện đại chính là chung kết UEFA Champions League 2014 giữa Real Madrid và Atlético Madrid. Sau khi bị dẫn 0–1 suốt phần lớn thời gian, Real gỡ hòa 1–1 ở phút 90+3 nhờ cú đánh đầu của Sergio Ramos. Trận đấu bước sang hiệp phụ, và đây là lúc Real Madrid bùng nổ. Trong 30 phút hiệp phụ, họ ghi liên tiếp 3 bàn để ấn định chiến thắng 4–1, giành chiếc cúp thứ 10 (La Décima) trong lịch sử.
Tại World Cup 2006, trận chung kết giữa Ý và Pháp cũng kéo dài sang hiệp phụ. Trong thời gian này, một trong những sự kiện gây sốc nhất xảy ra: Zinedine Zidane bị truất quyền thi đấu vì húc đầu vào ngực Materazzi. Trận đấu không có thêm bàn thắng, và Ý sau đó giành chiến thắng 5–3 trong loạt sút luân lưu.
Những trận hiệp phụ như vậy không chỉ căng thẳng về mặt tỷ số mà còn đậm đặc yếu tố tâm lý và thể lực, khiến nó trở thành phần đặc biệt nhất của các trận đấu cúp.
Sai lầm thường gặp
Hiểu lầm giữa hiệp phụ và giờ bù giờ: Nhiều người nhầm rằng hiệp phụ chính là khoảng bù giờ sau 90 phút thi đấu chính thức. Thực tế, giờ bù giờ (stoppage time) chỉ kéo dài vài phút và được cộng vào mỗi hiệp để bù thời gian chết (chấn thương, VAR…). Còn hiệp phụ là thời gian thi đấu bổ sung riêng biệt, chỉ áp dụng khi hai đội hòa nhau.
Tưởng rằng có bàn thắng là kết thúc hiệp phụ: Một sai lầm phổ biến nữa là cho rằng luật “bàn thắng vàng” vẫn còn hiệu lực. Trên thực tế, FIFA đã bãi bỏ luật này từ năm 2004. Tất cả các trận hiệp phụ hiện nay đều thi đấu đủ 30 phút, bất kể tỷ số có thay đổi thế nào trong hiệp phụ.
Coi nhẹ vai trò thể lực: Không ít đội bóng thất bại vì không chuẩn bị tốt về thể lực, khiến hiệp phụ trở thành “cơn ác mộng” về cuối trận.
Câu hỏi phổ biến
Q1: Hiệp phụ có bao nhiêu phút?
Gồm 2 hiệp, mỗi hiệp 15 phút, tổng cộng 30 phút. Nếu vẫn hòa sau đó, sẽ đá luân lưu.
Q2: Có còn luật “bàn thắng vàng” không?
Không. FIFA đã bãi bỏ luật “golden goal” từ năm 2004. Hiệp phụ luôn đá đủ 30 phút.
Q3: Thay người trong hiệp phụ có được tính thêm không?
Có. Theo luật FIFA mới nhất, mỗi đội được thêm 1 lượt thay người trong hiệp phụ, nâng tổng số lên tối đa 6 lượt nếu trận đấu kéo dài.
Hiệp phụ không chỉ là phần kéo dài trận đấu mà là giai đoạn thử lửa cuối cùng về thể lực, tinh thần và chiến thuật. Việc hiểu rõ luật hiệp phụ giúp người xem nắm bắt tốt hơn diễn biến trận đấu
