Trong trận Nottingham Forest vs Liverpool tại Ngoại hạng Anh tháng 3/2024, trọng tài Paul Tierney tạm dừng trận đấu vì chấn thương của Ibrahima Konate, sau đó thả bóng (drop ball) cho Liverpool dù Forest đang kiểm soát bóng trước đó. Chỉ vài giây sau, Darwin Nunez ghi bàn thắng muộn, giúp Liverpool thắng 1-0. Quyết định này gây tranh cãi lớn, với HLV Nuno Espirito Santo của Forest cáo buộc trọng tài trao drop ball sai đội, dẫn đến mất cơ hội. Tình huống này khiến khán giả thắc mắc: Drop ball là gì? Tại sao trọng tài thả bóng thay vì giao bóng trung lập? Và có thể ghi bàn trực tiếp từ đó không? Đây là luật hiếm gặp nhưng quan trọng, giúp tái khởi động trận đấu công bằng khi có sự cố bất ngờ.
Định nghĩa & Trích luật chính thức
Theo Luật 8 – Bắt đầu và tái khởi động trận đấu của FIFA (Laws of the Game 2025/2026, do IFAB công bố), drop ball là phương thức tái khởi động trận đấu khi trọng tài phải tạm dừng vì lý do không liên quan đến vi phạm luật, chẳng hạn như chấn thương hoặc vật thể lạ trên sân. Bóng được thả xuống đất tại vị trí xảy ra sự kiện, và trận đấu tiếp tục khi bóng chạm đất.
Drop ball không phải là pha tranh chấp như trước đây, mà nhằm trả lại quyền kiểm soát cho đội đang sở hữu bóng trước khi dừng. Luật nhấn mạnh: "A dropped ball is the restart when the referee stops play and the Law does not require one of the above restarts." Dễ hiểu hơn, đây như cách "reset" trận đấu mà không thiên vị bên nào, đảm bảo fair-play và an toàn.
Luật được áp dụng ra sao?
Drop ball được thực hiện theo các quy định cụ thể để đảm bảo tính công bằng và an toàn:
Khi nào trọng tài cho thả bóng?
Trọng tài sử dụng drop ball khi trận đấu bị tạm dừng vì các lý do ngoài vi phạm luật, bao gồm:
- Chấn thương nghiêm trọng của cầu thủ, trọng tài dừng để y tế can thiệp (không phải lỗi cố ý).
- Vật thể lạ (như bóng bay, khán giả ném vật, hoặc động vật) xâm nhập sân và ảnh hưởng đến bóng.
- Lỗi kỹ thuật như bóng xì hơi, cột gôn hỏng, hoặc thời tiết cực đoan (mưa lớn làm bóng không lăn).
- Công nghệ VAR can thiệp để kiểm tra nhưng không thay đổi quyết định, hoặc có nhầm lẫn không phải lỗi.
- Bóng chạm trọng tài hoặc trợ lý trọng tài, dẫn đến thay đổi sở hữu hoặc tấn công hứa hẹn.
- Theo Luật 8, drop ball không áp dụng nếu dừng do vi phạm (như việt vị hay phạm lỗi), lúc đó sẽ dùng đá phạt hoặc ném biên.
Cách thực hiện drop ball:
Nếu bóng ở trong khu vực cấm địa (penalty area) khi dừng, trọng tài thả bóng cho thủ môn đội phòng ngự trong khu vực cấm địa.
Nếu ngoài khu vực cấm địa, thả cho một cầu thủ của đội sẽ sở hữu bóng nếu trận đấu tiếp tục (nếu xác định được); nếu không, thả cho đội chạm bóng cuối cùng. Vị trí thả là nơi bóng dừng khi tạm dừng.
Các cầu thủ khác (cả hai đội) phải đứng cách ít nhất 4 m (4.5 yard) từ bóng cho đến khi nó chạm đất (in play).
Trọng tài thả bóng từ độ cao ngang đầu gối (không ném mạnh). Trận đấu được tính là bắt đầu lại khi bóng chạm đất.
Vi phạm và phạt:
Nếu bóng chạm cầu thủ trước khi chạm đất, hoặc rời sân sau khi chạm đất mà không chạm cầu thủ, drop ball được thực hiện lại.
Nếu drop ball vào lưới mà không chạm ít nhất hai cầu thủ, tái khởi động bằng phát bóng lên (goal kick) (nếu vào lưới đối phương) hoặc phạt góc (corner kick) (nếu vào lưới đội mình). Không thể ghi bàn trực tiếp từ drop ball.
Ví dụ
Ở trận đấu thuộc vòng bảng UEFA Champions League mùa giải 2022/2023 giữa Atletico Madrid và Bayer Leverkusen. Ở phút 34, đại diện La Liga đang trong tình huống tấn công, Antoine Griezmann thực hiện đường chuyền trúng mặt trọng tài Clement Turpin khiến trận đấu bị gián đoạn. Vị vua áo đen sau ít phút choáng váng đã cho bắt đầu trận đấu trở lại bằng hình thức drop ball, với quyền kiểm soát bóng của Atletico.
Hiểu lầm phổ biến/Lỗi suy luận
Người xem thường nhầm lẫn về drop ball, dẫn đến tranh cãi:
Hiểu lầm 1: Có thể ghi bàn trực tiếp từ drop ball.
Sai! Luật yêu cầu bóng phải chạm ít nhất hai cầu thủ trước khi vào lưới; nếu không, bàn thắng bị hủy và tái khởi động bằng goal kick hoặc corner kick.
Hiểu lầm 2: Drop ball luôn tranh chấp giữa hai đội.
Không đúng kể từ 2019. Bây giờ, nó trao cho đội sẽ sở hữu hoặc chạm cuối, với đối phương đứng xa 4 m để tránh xung đột.
Hiểu lầm 3: Drop ball chỉ dùng cho chấn thương.
Sai! Áp dụng cho mọi sự cố bất ngờ, như vật lạ, bóng chạm trọng tài, hoặc lỗi kỹ thuật. Những lỗi này thường từ không cập nhật luật, gây tranh cãi trên mạng xã hội.
Câu hỏi thường gặp (FAQ)
1. Có thể ghi bàn từ drop ball không?
Không thể ghi bàn trực tiếp. Nếu bóng vào lưới mà không chạm ít nhất hai cầu thủ, tái khởi động bằng phát bóng lên (goal kick) (vào lưới đối phương) hoặc phạt góc (corner kick) (vào lưới đội mình).
2. Tại sao trọng tài thả bóng cho một đội mà không tranh chấp?
Luật ưu tiên đội sẽ sở hữu bóng nếu trận đấu tiếp tục, hoặc đội chạm cuối nếu không xác định được, nhằm công bằng và giảm rủi ro chấn thương. Đối phương phải cách 4 m.
3. Drop ball có thường xuyên xảy ra không?
Hiếm, chỉ khi có sự cố bất ngờ như chấn thương, vật lạ, hoặc bóng chạm trọng tài. Trong các trận lớn, nó có thể gây tranh cãi nếu áp dụng sai.
Drop ball là luật quan trọng giúp tái khởi động trận đấu công bằng, nhấn mạnh fair-play và an toàn, nhưng đòi hỏi trọng tài chính xác để tránh tranh cãi. Hiểu rõ giúp thưởng thức bóng đá sâu sắc hơn. Để tìm hiểu thêm, đọc các bài liên quan trong chuyên mục Kiến thức bóng đá như: “Trận đấu bóng đá kết thúc thế nào? Các trường hợp hiếm gặp bị hủy trận” hoặc “Chấm 11m nằm ở đâu? Khoảng cách, kích thước và vai trò trong luật penalty”.
