Một nghiên cứu mới từ Cơ quan An toàn thực phẩm quốc gia Pháp (ANSES) vừa công bố đã khiến không ít người tiêu dùng phải giật mình: đồ uống đóng trong chai thủy tinh có thể chứa lượng vi nhựa cao hơn gấp 5–50 lần so với chai nhựa hoặc lon kim loại – trái ngược với niềm tin phổ biến về tính “xanh” và an toàn của bao bì thủy tinh.
Vi nhựa trong đồ uống: Chai thủy tinh không “sạch” như ta tưởng
Nghiên cứu được tiến hành trên nhiều loại đồ uống như nước lọc, nước có gas, bia, nước chanh và rượu vang, với các bao bì khác nhau: chai thủy tinh, chai nhựa và lon kim loại. Kết quả cho thấy, trung bình có khoảng 100 hạt vi nhựa/lít đồ uống trong chai thủy tinh, trong khi cùng loại đồ uống đựng trong chai nhựa hoặc lon chỉ có từ 2–20 hạt/lít.
Điều đặc biệt gây bất ngờ là nguồn vi nhựa không đến từ bản thân thủy tinh, mà đến từ lớp sơn phủ trên nắp chai. Khi các nắp tiếp xúc hoặc va chạm trong quá trình vận chuyển và lưu trữ, lớp sơn có thể bong tróc, giải phóng các hạt nhựa siêu nhỏ rơi vào bên trong đồ uống.
Nhà nghiên cứu Iseline Chaib chia sẻ: Chúng tôi từng cho rằng chai nhựa sẽ ô nhiễm hơn. Nhưng kết quả phân tích cho thấy, nhiều hạt vi nhựa có hình dạng và thành phần trùng khớp với lớp sơn trên nắp chai thủy tinh.
Vi nhựa – mối nguy tiềm tàng trong từng ngụm nước
Vi nhựa – những mảnh nhựa cực nhỏ không thể nhìn thấy bằng mắt thường – hiện diện ngày càng nhiều trong môi trường sống: từ không khí, thực phẩm, nước uống, cho đến bên trong cơ thể con người. Dù chưa có bằng chứng cụ thể về mức độ gây hại, nhiều nghiên cứu đang tập trung làm rõ mối liên hệ giữa vi nhựa và sức khỏe, đặc biệt là khả năng gây rối loạn nội tiết, viêm nhiễm và tổn thương tế bào.
Ông Guillaume Duflos, giám đốc nghiên cứu tại ANSES nhấn mạnh: Hiện tại, chúng tôi chưa xác định được ngưỡng an toàn của vi nhựa trong thực phẩm. Nhưng rõ ràng, cần thêm nhiều nghiên cứu để đánh giá đầy đủ rủi ro sức khỏe.
Bao bì ảnh hưởng thế nào đến lượng vi nhựa?
Theo ANSES, mức độ vi nhựa trong các loại đồ uống phụ thuộc nhiều vào loại bao bì:
Nước lọc (có gas hoặc không gas): Chai thủy tinh: khoảng 4,5 hạt/lít, Chai nhựa: khoảng 1,6 hạt/lít
Nước ngọt: khoảng 30 hạt/lít
Nước chanh: khoảng 40 hạt/lít
Bia: đặc biệt cao, lên tới 60 hạt/lít
Tất cả các số liệu đều cho thấy một điều rõ ràng: nắp chai thủy tinh là điểm yếu khiến loại bao bì này phát sinh lượng vi nhựa cao vượt trội.
Giải pháp kỹ thuật đơn giản – Hiệu quả bất ngờ
May mắn thay, ANSES cũng đề xuất một giải pháp giảm thiểu đáng kể lượng vi nhựa: vệ sinh nắp chai bằng khí áp lực và dung dịch rửa trước khi đóng gói. Phương pháp này có thể giúp giảm lên đến 60% lượng vi nhựa phát sinh từ nắp chai.
Đây là một quy trình đơn giản và hoàn toàn khả thi cho các nhà sản xuất nếu muốn cải thiện chất lượng đồ uống và bảo vệ người tiêu dùng khỏi nguy cơ tiềm ẩn.
Trong bối cảnh toàn cầu đang khuyến khích sử dụng vật liệu thân thiện với môi trường, chai thủy tinh thường được ưa chuộng nhờ khả năng tái chế và tái sử dụng. Tuy nhiên, nghiên cứu này đã gióng lên một hồi chuông cảnh báo: tính bền vững không đồng nghĩa tuyệt đối với an toàn sức khỏe.
Người tiêu dùng cần hiểu rõ rằng bao bì “xanh” chưa chắc đã “sạch”, và các nhà sản xuất cần minh bạch hơn trong việc kiểm soát chất lượng bao bì, đặc biệt là các thành phần tưởng chừng nhỏ nhặt như lớp sơn trên nắp chai.
