Cúng gà trống đêm giao thừa là tập tục quen thuộc ở nhiều nơi nhưng khi cúng gà nên chú ý cho đúng tâm linh.
Gà cúng là vật cúng quen thuộc trong đời sống văn hóa tâm linh người Việt. Đặc biệt người xưa thường chọn gà trống và cúng giao thừa thì nhất định là gà trống. Tuy nhiên nhiều người chưa hiểu đúng về ý nghĩa cúng gà đêm giao thừa.
Gà cúng giao thừa phải là gà trống?
Thông thường khi cúng gà người xưa thường chọn gà trống. Gà trống cúng trong quan niệm xưa biểu thị cho tính nhân, dũng, trí, nghĩa, văn của con người. Tiếng gáy của gà trống còn thể hiện sự uy phong và là sự kết nối với thần linh. Gà trống cũng là linh vật biểu trưng cho tiếng gáy gọi mặt trời, tiếng gáy của gà trống báo ngày mới, mang lại vận thế mới tốt đẹp. Thế nên đêm giao thừa việc cúng gà càng quan trọng bởi cúng gà để đánh thức chào ngày mới mang lại may mắn ánh sáng cho nhân gian. Gà mái không gáy nên việc cúng gà mái đêm giao thừa sẽ không tạo được khí thế mạnh mẽ hùng hồn và gà không gáy thì đầu năm đã không có ánh sáng sẽ là điềm báo xui rủi. Tiếng gáy của gà trống đêm giao thừa như đánh thức vạn vật, báo hiệu năm mới đã sang.
Gà cúng giao thừa nên quay ra hay quay vào?
Cúng giao thừa thường có mâm lễ gia tiên và mâm lễ ngoài trời. Theo một số quan niệm dân gian thì gà cúng khi đặt trên ban thờ gia tiên thì phải quay vào tức là chầu vào bát hương. Đặt gà cúng mà đặt quay ra thì nhìn mâm cúng, ban thờ cúng lễ trông đẹp nhưng lại là quay mông vào thần linh tổ tiên. Gà đặt quay đầu vào bát hương thể hiện sự tôn kính, đó là thế gà chầu thể hiện sự kết nối với thần linh, bề trên.
Hơn nữa người xưa cho rằng gà quay vào bát hương tức là con gà biết kêu, biết gáy, đang chầu, thể hiện sự tôn kính thần linh, gia tiên. Trong khi gà quay ra tức là gà không chịu chầu, thể hiện sự bất kính, ngang ngược.
Với mâm cúng giao thừa ngoài trời thì càng cần chú ý đặt gà bởi đây sẽ là con gà gọi mặt trời, đánh thức mọi người, báo thời khắc năm mới đã sang. Do đó khi đặt gà trong mâm lễ cúng ngoài trời đêm giao thừa thì thường sẽ hướng gà về phía mặt trời mọc. Bát hương ở trước, gà hướng về bát hương hướng về mặt trời, người cúng đứng phía sau gà.
Trong quan niệm xa xưa của người Việt, gà trống như cầu nối giữa thế giới con người với thế giới thần linh. Thế nên việc cúng gà và đặt gà đúng hướng mang ý nghĩa tâm linh.
Mách mẹo chọn gà trống cúng
Gà trồng chọn dâng cúng đặc biệt cúng lễ giao thừa thì gia chủ nên chọn con gà trống vừa phải, tránh gà cựa dài chứng tỏ cựa già. Khi đi mua gà trống nếu chọn gà còn lông thì xem lông mượt, mỏ không bị chảy nước, mào đỏ tươi đó là gà ngon. Nếu mua gà trống đã làm thịt thì chú ý chọn gà troogn da tươi tắn đàn hồi, cựa vừa phải, không bị thâm tím...
Khi làm gà dâng cúng không nên cắt rời chân và nên uốn chân vào trong và mổ moi tránh mổ phanh. Làm gà cúng nên luộc cả bộ lòng mề để đầy đủ bộ phận. Ngày nay đã có dịch vụ mổ gà chuyên nghiệp và cột thắt thành gà cánh tiên nên nhiều người không còn phải lo lắng về điều này nữa.
Gà cúng khi luộc nhớ luộc nồi rộng, ngập nước, đun sôi nước, thả gà vào và đun sôi lại rồi để lửa liu riu. Điều đó giúp cho gà không bị rách ra, gà đẹp không loang màu. Gà cúng thì nên để lại cả bộ nội tạng trong đĩa cúng, tránh thiếu xót.
*Thông tin mang tính tham khảo chiêm nghiệm.