ThS.BS Nguyễn Thị An Thủy, chuyên gia tại Trung tâm Thận Tiết Niệu và Lọc Máu, Bệnh viện Bạch Mai, cho biết rằng dinh dưỡng có vai trò rất quan trọng đối với bệnh nhân suy thận, giúp kiểm soát bệnh, giảm nguy cơ biến chứng và nâng cao chất lượng sống.
Khi bị suy thận mạn tính, chức năng thận suy giảm, bao gồm khả năng lọc máu, bài tiết chất thải và duy trì sự cân bằng điện giải. Điều này dẫn đến việc thận không thể loại bỏ các độc tố và sản phẩm chuyển hóa trong cơ thể như nước, kali, phospho... từ thức ăn, gây phù nề, các vấn đề tim mạch và rối loạn điện giải. Vì vậy, dinh dưỡng rất quan trọng đối với người bệnh suy thận.
Chế độ ăn cho bệnh nhân suy thận cần phải kiểm soát các yếu tố làm tăng gánh nặng cho thận, làm chậm sự tiến triển của bệnh và kéo dài thời gian trước khi phải điều trị thay thế thận.
Dưới đây là 6 nguyên tắc dinh dưỡng cho bệnh nhân suy thận:
Ăn đủ năng lượng: 35-45 kcal/kg/ngày để ngăn ngừa suy dinh dưỡng. Vì bệnh nhân thường bị chán ăn, nên ưu tiên thực phẩm giàu năng lượng nhưng ít đạm như khoai lang, miến dong.
Giảm đạm: Bệnh nhân suy thận chỉ nên tiêu thụ khoảng 0,8g protein/kg/ngày, ưu tiên đạm chất lượng cao từ trứng, sữa, cá, thịt gia cầm. Hạn chế mỡ động vật và thực phẩm chiên rán.
Hạn chế muối: Dưới 2g natri/ngày, tránh các thực phẩm hộp và thức ăn mặn để giảm phù nề và huyết áp cao.
Kiểm soát kali: Tránh các thực phẩm giàu kali như rau xanh đậm, trái cây khô, đậu đỗ vì thận suy không thể lọc kali dư, dễ gây loạn nhịp tim. Theo bác sĩ Thủy, nhiều người thường nghĩ rau xanh không gây hại, nhưng đối với bệnh nhân suy thận, việc chọn lọc thực phẩm là rất quan trọng.
"Bác sĩ Thủy cho biết, chuối chứa nhiều thành phần tốt như kali, vitamin B6 và vitamin C, tuy nhiên kali lại không tốt cho người bệnh suy thận, vì vậy nên ăn hạn chế."
Đối với người bệnh suy thận, bác sĩ Thủy khuyến cáo nên ăn các loại rau quả ít kali như bắp cải, táo, lê và rau xanh màu nhạt.
-
Giảm phospho: Người bệnh nên hạn chế ăn thực phẩm từ nội tạng, tôm khô và sữa đặc, vì đây là những thực phẩm giàu phospho, giúp phòng ngừa loãng xương.
-
Cân bằng nước: Tùy vào giai đoạn bệnh, mức độ phù và lượng nước tiểu, bệnh nhân nên uống nước hợp lý. Nhu cầu nước trung bình của bệnh nhân suy thận trong ngày là tổng lượng nước tiểu, lượng dịch mất đi (do nôn, ói...) cộng với khoảng 300 - 500ml.
Bác sĩ Thủy cho biết, có nhiều nguyên nhân gây bệnh thận mạn tính như tiểu đường, cao huyết áp, viêm cầu thận mạn và bệnh thận đa nang. Ở giai đoạn đầu, triệu chứng bệnh thường rất mờ nhạt, như mệt mỏi, phù chân tay, tiểu đêm, chán ăn... khiến nhiều người chỉ phát hiện bệnh khi đã ở giai đoạn muộn.
Để phát hiện sớm nguy cơ mắc bệnh thận, bác sĩ khuyến nghị người dân thực hiện khám sức khỏe định kỳ. Bệnh nhân có thể được phát hiện dễ dàng thông qua xét nghiệm chức năng thận với chi phí hợp lý.
