Thói quen “tiện tay” và lời cảnh báo bất ngờ
Vào một buổi cuối tuần, ông Trương (65 tuổi, Trung Quốc) đang chăm chú trong bếp với chiếc nồi chiên không dầu – món quà do con cháu tặng. Ông rất thích món đồ này, cứ gì cũng bỏ vào nướng: sườn, cánh gà, khoai lang… và thứ không thể thiếu chính là tấm giấy bạc sáng loáng.
Ông Trương tâm đắc nói: “Lót thế cho đỡ bẩn nồi, tiện hơn nhiều!”.
Nhưng hôm ấy, khi một người bạn hàng xóm sang chơi, vừa thấy ông gói cánh gà vào giấy bạc liền nhắc nhỏ: “Anh Trương, nghe bảo giấy bạc chứa nhôm, dùng nhiều dễ bị sa sút trí tuệ đấy”.
Câu nói khiến ông Trương giật mình. Dùng cả đời rồi, chẳng lẽ thật sự âm thầm “hại não”? Nghĩ tới chuyện vợ gần đây hay quên, ông càng lo lắng. Đêm nằm trằn trọc, ông tự hỏi: giấy bạc – thứ gia đình nào cũng dùng – có độc như lời đồn?
Giấy bạc có thật sự gây hại?
Thực tế, nhiều nghiên cứu quốc tế chỉ ra nhôm liên quan đến các bệnh thoái hóa thần kinh, bao gồm Alzheimer (sa sút trí tuệ) và ALS (xơ cứng teo cơ). Tuy nhiên, nguy cơ phụ thuộc vào chất lượng giấy bạc và cách sử dụng.
Trên thị trường, giấy bạc – hay còn gọi là giấy nhôm – đạt chuẩn dùng cho thực phẩm thường có lớp màng oxy hóa bảo vệ, nhôm khó hòa tan. Nhưng khi nhiệt độ cao, nhôm dễ bị giải phóng; thức ăn càng chua, khả năng hòa tan càng lớn. Đặc biệt, nếu giấy bị vò, gập hoặc tái sử dụng, bề mặt càng mất ổn định.
Khi bọc thực phẩm có tính axit như cà chua, chanh, cánh gà tẩm giấm… rồi nướng ở 200 – 220°C, nhôm có thể thẩm thấu vào thức ăn. Nếu dùng loại giấy bạc trôi nổi, pha nhôm tái chế hoặc lẫn kim loại nặng, nguy cơ càng cao.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo cơ thể không nên hấp thụ quá 2mg nhôm/kg cân nặng mỗi tuần. Nếu vượt ngưỡng này lâu dài, nhôm tích tụ trong xương, gan, thận và đặc biệt là não, làm rối loạn dẫn truyền thần kinh, thúc đẩy lắng đọng beta-amyloid – đặc trưng của bệnh Alzheimer.
Lời khuyên khi dùng giấy bạc
Dùng giấy bạc không phải luôn nguy hiểm, nhưng nếu duy trì thói quen ngày nào cũng bọc đồ chua rồi nướng ở nhiệt độ cao, rủi ro sẽ tăng. Thay vì dùng giấy bạc, bạn nên sử dụng:
Giấy nướng baking paper
Khay thủy tinh chịu nhiệt
Đĩa gốm, sứ
Những lựa chọn này vừa an toàn vừa giữ được hương vị thức ăn, giúp bữa ăn ngon mà không lo hại sức khỏe.
3 món đồ bếp quen thuộc cũng tiềm ẩn nguy hại
Ngoài giấy bạc, các chuyên gia an toàn thực phẩm còn cảnh báo một số vật dụng phổ biến trong nhà bếp có thể ảnh hưởng xấu đến sức khỏe:
Nồi áp suất và muôi nhôm: Khi đun nấu thực phẩm có tính axit lâu ngày, nhôm có thể thôi nhiễm nhiều hơn, ảnh hưởng đến cơ thể. Giải pháp an toàn là dùng nồi inox hoặc nồi gốm phủ men.
Bát “giả sứ” có mùi nhựa nồng: Loại bát này khi gặp nhiệt có thể giải phóng melamine và formaldehyde – những chất có hại cho thần kinh, gan và thận.
Chảo chống dính bị tróc lớp phủ: Khi lớp Teflon sứt mẻ, nhiệt độ cao dễ sinh khí độc. Cần thay mới ngay khi lớp chống dính bị xước hoặc bong tróc.
Nhà bếp dù nhỏ nhưng lại là nơi quyết định an toàn cho mỗi bữa ăn. Đừng để thói quen tiện lợi hằng ngày vô tình gây hại sức khỏe của cả gia đình.
