Chỉ một năm trước, The Blues còn bị hoài nghi vì chi tiêu lớn và đội hình phình to, nhưng mùa giải 2024-25 họ đã cán đích thứ 4 Ngoại hạng Anh, trở lại Champions League, giành Europa Conference League và đánh bại PSG để vô địch FIFA Club World Cup. Thành công này phản ánh rõ dấu ấn chiến thuật mà Maresca mang lại.
1. Hệ thống chiến thuật và biến thể
Maresca xuất thân từ trường phái Pep Guardiola, áp dụng sơ đồ 4-2-3-1 khi phòng ngự và chuyển sang 3-4-3 khi tấn công. Điểm đặc biệt là hàng tiền vệ hình hộp, gồm hai tiền vệ phòng ngự (một thường là hậu vệ biên bó vào giữa) và hai tiền vệ tấn công hoạt động ở half-space. Cấu trúc này giúp Chelsea duy trì sự cân bằng, vừa đảm bảo 5 cầu thủ tham gia tấn công, vừa có 5 cầu thủ ở lại phòng ngự để chống phản công.
Marc Cucurella là nhân tố quan trọng trong cách vận hành này. Anh thường xuyên bó vào trung lộ để đá như tiền vệ trụ hoặc đẩy cao tham gia tấn công, tạo thế 6 người trên hàng công. Nhờ vậy, Cucurella đã ghi nhiều bàn quan trọng, tiêu biểu là bàn thắng vào lưới MU tại Stamford Bridge hồi tháng 5. Trong khi đó, Malo Gusto ít phù hợp khi bó vào giữa nhưng lại là mối đe dọa lớn khi chồng biên, như ở trận chung kết Club World Cup gặp PSG khi anh kiến tạo bàn mở tỷ số.
2. Linh hoạt chiến thuật và pressing
Chelsea dưới Maresca không bị bó buộc vào một sơ đồ cố định. Tại Mỹ, ông thử nghiệm 4-2-2-2 trước Flamengo nhưng không thành công, sau đó chuyển sang 4-3-3 để pressing hiệu quả hơn trước Fluminense. Ở chung kết với PSG, ông bố trí Reece James ở vị trí tiền vệ phải, sẵn sàng lùi về hậu vệ khi Gusto dâng cao.
Khả năng pressing người-đối-người của Chelsea rất ấn tượng. Trung vệ Levi Colwill và Trevoh Chalobah thường xuyên áp sát sâu vào phần sân đối phương để theo sát Ousmane Dembele, trong khi Moises Caicedo lùi xuống bọc lót khoảng trống. Khi cần giảm nhịp, Chelsea có thể chuyển sang mid-block (bố trí hàng phòng ngự ở khu vực giữa sân thay vì dồn lên cao (high press) hay lùi sâu sát khung thành (low block), dùng tiền đạo cắt đường chuyền hoặc lùi sâu với bẫy việt vị sát vòng cấm – chiến thuật Maresca học từ Manuel Pellegrini.
3. Xây dựng lối chơi và biến thể bóng chết
Trong triển khai bóng, Chelsea ưu tiên bắt đầu từ thủ môn Robert Sanchez với các đường chuyền ngắn nhằm kéo đối thủ pressing, mở khoảng trống để tận dụng tốc độ của hàng công và khả năng chuyền xé tuyến của Cole Palmer. Tuy nhiên, ở chung kết Club World Cup gặp PSG, Maresca bất ngờ yêu cầu Sanchez phát bóng dài để khai thác khoảng trống, giúp Gusto nhiều lần đối đầu trực diện Nuno Mendes – một lựa chọn chiến thuật mang lại hiệu quả cao.
Bóng chết cũng là mảng Chelsea có nhiều đổi mới. Mùa trước, họ chỉ đứng thứ 10 Ngoại hạng Anh về số bàn từ tình huống cố định và thuộc nhóm 6 đội tệ nhất trong phòng ngự bóng chết. Do hạn chế về chiều cao và sức mạnh không chiến, Maresca cùng HLV cố định Bernardo Cueva đã đẩy mạnh phương án phạt góc ngắn. Tại Club World Cup, 26/43 quả phạt góc của Chelsea được thực hiện ngắn, tiêu biểu là tình huống dẫn đến bàn phản lưới của Agustin Giay (Palmeiras). Cách này không chỉ tạo cơ hội ghi bàn mà còn giảm rủi ro phản công.
4. Tăng cường lực lượng và chiều sâu
Mùa hè 2025, Chelsea bổ sung lực lượng mạnh mẽ để gia tăng tính linh hoạt chiến thuật. Ở hàng công, Liam Delap và Joao Pedro mang lại khả năng dứt điểm đa dạng hơn Nicolas Jackson mùa trước. Cánh trái có Jamie Gittens và Pedro Neto, trong khi cánh phải được tăng cường bằng tài năng trẻ Estevao. Ở tuyến giữa, sự trở lại của Andrey Santos giúp lối chơi mềm mại hơn, còn Dario Essugo và Jorrel Hato san sẻ gánh nặng cho Caicedo, Cucurella và thay thế Colwill khi cần.
Maresca đã sử dụng tới 27 cầu thủ tại Club World Cup – nhiều nhất giải. Với đội hình dày, chiến thuật linh hoạt và bản sắc rõ ràng, Chelsea bước vào mùa giải 2025-26 với tham vọng cạnh tranh sòng phẳng ở mọi đấu trường. Đây là phiên bản Chelsea không chỉ đẹp mắt mà còn hiệu quả, sẵn sàng viết tiếp thành công dưới triều đại Enzo Maresca.
