Trong bối cảnh xã hội liên tục thúc giục con người tận dụng tối đa từng khoảnh khắc và làm việc không ngừng, lời khuyên “ngừng trì hoãn” đôi khi lại dẫn chúng ta đi lệch hướng.
Tiến sĩ Joseph Jebelli, nhà khoa học thần kinh tại Đại học College London, nhận định rằng bí quyết để nâng cao chất lượng cuộc sống và phát triển trí tuệ nằm ở việc cho bộ não nghỉ ngơi, để tâm trí được tự do “lang thang”.
Sự cô độc – mảnh đất màu mỡ cho sáng tạo
Theo Tiến sĩ Joseph Jebelli, những khoảng thời gian ở một mình có thể trở thành chất xúc tác mạnh mẽ cho sự sáng tạo. Khi ta viết lách, chơi nhạc, vẽ tranh hay thiền định trong yên tĩnh, bộ não sẽ kích hoạt “mạng lưới mặc định” (default network) – cơ chế hình thành các kết nối thần kinh mới, vừa giúp củng cố kỹ năng, tiếp thu thông tin tốt hơn, vừa nuôi dưỡng khả năng sáng tạo.
Nhiều nhân vật kiệt xuất trên thế giới đều tận dụng tối đa sức mạnh của sự cô độc. Bill Gates là một ví dụ điển hình. Trong giai đoạn đầu xây dựng Microsoft, ông duy trì “Tuần lễ Suy ngẫm” (Think Week) hai lần mỗi năm, lui về một căn nhà gỗ hẻo lánh chỉ để đọc, suy nghĩ và làm việc, tuyệt đối không để bất kỳ ai làm phiền. The Wall Street Journal cho biết, chính trong những tuần này, Gates đã nảy ra ý tưởng dẫn tới sự ra đời của trình duyệt Internet Explorer năm 1995.
Từ lịch sử, Leonardo da Vinci cũng minh chứng cho sức mạnh của sự tĩnh lặng. Ông có thể dành hàng giờ chỉ để quan sát bức “Bữa tiệc ly” trước khi vẽ thêm một nét cọ duy nhất – khoảnh khắc tưởng chừng ngưng đọng nhưng lại là thời điểm sáng tạo thăng hoa nhất.
5 cách rèn luyện sự cô độc để “nâng cấp” trí não
Tiến sĩ Joseph Jebelli nhấn mạnh rằng không có một khuôn mẫu cố định cho việc dành bao nhiêu thời gian ở một mình, nhưng ông khuyên: “Càng dành nhiều thời gian cho bản thân, bộ não bạn càng được lợi.” Dưới đây là 5 gợi ý đơn giản để bắt đầu:
-
Thử một chuyến đi solo – Ban đầu có thể hơi ngại, nhưng việc rời khỏi vùng an toàn và hòa mình vào một môi trường mới sẽ mở ra cơ hội khám phá bản thân, đồng thời khơi gợi cảm hứng sáng tạo.
-
Bắt đầu từ những khoảng lặng ngắn – Chỉ cần 10 phút mỗi ngày ở một mình, tìm một góc yên tĩnh, hít thở sâu. Thói quen nhỏ này giúp não bộ làm quen với sự tĩnh lặng và dễ dàng nảy sinh ý tưởng mới.
-
Chọn lọc các kết nối xã hội – Hãy ưu tiên những mối quan hệ mang lại năng lượng tích cực. Tránh tiếp xúc quá nhiều với người tiêu cực, bởi họ có thể làm tăng hormone căng thẳng cortisol, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe tinh thần.
-
Dành thời gian suy ngẫm – Viết nhật ký hoặc ghi lại những cảm xúc, trải nghiệm. Đây là cách giúp bạn xử lý thông tin, hiểu rõ bản thân và rèn luyện tư duy sâu sắc hơn.
-
Tận hưởng hoạt động một mình – Hãy thử những việc đòi hỏi sự tập trung và chánh niệm như đi bộ, tập yoga hay viết lách. Không chỉ giúp thư giãn, đây còn là cơ hội để nuôi dưỡng sức khỏe trí não.
