Loài hoa đó được gọi là Thiên Sơn Tuyết Liên- hoa sen trên núi tuyết. Người ta đã thấy loài hoa này mọc giữa vùng núi cao lạnh giá, nơi tuyết phủ quanh năm. Bông hoa mang vẻ đẹp thanh khiết và cao quý. Loài hoa này không chỉ xuất hiện trong các bộ phim kiếm hiệp Trung Hoa với những công dụng kỳ diệu như cải lão hoàn đồng, tăng cường công lực, mà còn là thực vật có thật, tồn tại giữa thiên nhiên khắc nghiệt, được ví như báu vật của vùng núi tuyết.
Loài hoa từ truyền thuyết bước ra ngoài đời
Từng được xem là loài hoa trong truyền thuyết, nhưng vào năm 2018, giới khoa học đã chính thức xác nhận sự tồn tại của sen tuyết Thiên Sơn tại đỉnh núi Thiên Sơn, Trung Quốc. Đến năm 2020, người ta tiếp tục phát hiện loài hoa này ở vùng Gobi Dzungarian, núi Baitag Bogd – thuộc khu vực Mông Cổ, cách Thiên Sơn khoảng 250km. Những ghi nhận này khẳng định rằng sen tuyết không chỉ là một biểu tượng trong văn hóa dân gian, mà còn là một thực thể sinh học vô cùng quý hiếm.
Điều đặc biệt của loài hoa này nằm ở chu kỳ sinh trưởng vô cùng chậm chạp. Sen tuyết cần đến 5-7 năm mới nở một lần, và mỗi lần nở cũng chỉ kéo dài trong vài ngày ngắn ngủi. Chính vì vậy, việc tìm kiếm và thu hoạch hoa sen tuyết trở nên vô cùng khó khăn, tốn nhiều công sức và thời gian.
Vẻ đẹp tinh khiết và sức sống mãnh liệt
Thiên Sơn tuyết liên gây ấn tượng bởi vẻ ngoài thanh thoát, mang vẻ đẹp rất riêng. Cánh hoa thường có màu trắng pha vàng nhẹ, nhụy hoa ánh đỏ tím nổi bật giữa nền tuyết trắng xóa. Hoa mọc ra từ những khe đá, đỉnh núi phủ tuyết quanh năm, ở độ cao từ 2.500 – 4.000m, nơi có điều kiện khắc nghiệt khiến ít loài sinh vật nào tồn tại được.
Sen tuyết chỉ nảy mầm ở mức 0 độ C, phát triển trong khoảng 3 - 5 độ C, và có thể chịu lạnh tới -21 độ C. Tỷ lệ nảy mầm của hạt chỉ đạt khoảng 5%, điều đó càng khẳng định sức sống kiên cường và quý giá của loài hoa này.
Sen tuyết và công dụng thần kỳ trong truyền thuyết
Trong dân gian, hoa sen tuyết được thêu dệt với nhiều giai thoại thú vị. Người ta tin rằng chỉ cần ăn một bông sen tuyết, cơ thể có thể chống chọi với giá rét, thậm chí có khả năng cải lão hoàn đồng. Hình ảnh những cao thủ võ lâm ăn sen tuyết để gia tăng công lực, chữa lành vết thương đã in sâu vào tâm trí người yêu phim kiếm hiệp Trung Hoa.
Dù những công dụng kỳ diệu ấy phần lớn chỉ dừng ở truyền thuyết, nhưng trong thực tế, sen tuyết được coi là một loại thảo mộc quý. Theo y học cổ truyền, loài hoa này có khả năng hỗ trợ điều trị thận hư, đau lưng, phong thấp, giúp thông kinh và cải thiện tuần hoàn máu. Chính vì vậy, vào mùa nở (tháng 7 – 8 hằng năm), người ta thường tìm hái hoa để phơi khô, giữ lại dược tính quý giá.
Giá trị kinh tế cao và nguy cơ tuyệt chủng
Vì đặc tính sinh trưởng chậm, môi trường sống khắc nghiệt và nhu cầu sử dụng trong y học cổ truyền, giá sen tuyết trên thị trường rất cao. Loại được trồng nhân tạo tại Trung Quốc có giá dao động vài chục tệ một bông, nhưng sen tuyết tự nhiên được thu hái trên núi có thể lên tới hàng trăm, thậm chí hàng nghìn tệ. Tại Việt Nam, một số đại gia còn săn lùng mua hoa sen tuyết với giá từ 4 – 5 triệu đồng một bông, hoặc từ 100 – 120 triệu đồng mỗi kg khi mua số lượng lớn.
Sự săn lùng quá mức khiến loài hoa này rơi vào tình trạng bị đe dọa nghiêm trọng. Năm 2020, Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN) đã lên tiếng cảnh báo về nguy cơ tuyệt chủng của sen tuyết liên, do tình trạng khai thác ồ ạt để làm thuốc cổ truyền. Trung Quốc hiện cũng đã đưa loài hoa này vào danh sách thực vật hoang dã cần được bảo vệ đặc biệt.
Ngày nay, những ai có dịp du lịch đến Tây Tạng hay Tân Cương vẫn mong muốn được tận mắt ngắm nhìn sen tuyết liên, một loài hoa mang vẻ đẹp kiêu sa giữa núi tuyết lạnh giá. Không chỉ là loài hoa quý hiếm, sen tuyết còn tượng trưng cho sức sống bền bỉ, vượt qua mọi gian nan để nở rộ trong điều kiện khắc nghiệt nhất – như một biểu tượng của sự mạnh mẽ, thanh cao và thuần khiết.
