Có những giai điệu không bao giờ bị lãng quên, bởi mỗi lần cất lên, chúng không chỉ đánh thức ký ức mà còn khơi dậy niềm tự hào dân tộc. Sau hơn một năm lên sóng, chương trình Anh Trai Vượt Ngàn Chông Gai 2024 đã chứng minh sức hút bền bỉ của một chương trình giải trí hướng đến những giá trị bền vững.
Bên cạnh sự đa dạng về thể loại âm nhạc, điều bất ngờ nhất chính là những phần trình diễn nhạc đỏ và dân ca lại nhận được tình cảm đặc biệt to lớn đến từ công chúng. Thành công của những ca khúc như Mẹ yêu con (19 triệu view trên YouTube), Chiếc khăn Piêu (8 triệu view), Trống cơm (14 triệu view), Đào Liễu (3.3 triệu view)... cho thấy những dòng nhạc vốn được coi là “của thế hệ trước” nay đã tìm được vị thế mới trong lòng giới trẻ.
Trong không khí cả nước đón chào lễ kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9, sự hiện diện của nhạc đỏ trên sân khấu giải trí hiện đại càng mang ý nghĩa đặc biệt. Điều đó thể hiện dòng nhạc cách mạng vẫn giữ nguyên sức sống, tiếp tục đồng hành cùng đời sống tinh thần của người Việt qua nhiều thế hệ.
Tiếng nói của lịch sử trong nhịp sống hiện đại
Nhạc đỏ (hay còn gọi là nhạc cách mạng) xuất hiện từ những ngày đầu kháng chiến chống Pháp rồi tiếp nối trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. Trong từng giai đoạn lịch sử, nhạc đỏ không chỉ là lời ca cổ vũ các chiến sĩ ngoài chiến trường mà còn là ngọn lửa tinh thần khích lệ hàng triệu người Việt Nam chiến đấu, lao động và cống hiến cho Tổ quốc.
Ngày nay, nhạc đỏ vẫn giữ chỗ đứng trong lòng khán giả Việt bởi những giá trị lịch sử và tinh thần sâu sắc, đồng thời khoác thêm diện mạo mới để tiếp tục được xem là “âm nhạc của thời đại”. Khi được hỏi về lý do đưa nhạc đỏ lên sân khấu của Anh Trai Vượt Ngàn Chông Gai, Nhà sản xuất YeaH1 chia sẻ:
“Nếu trước đây, nhạc đỏ đã khích lệ hàng triệu người Việt Nam chiến đấu, lao động thì nay đó vẫn là những bản nhạc đẹp cả về giai điệu lẫn ngôn từ, truyền tải thông điệp tích cực về cuộc sống. Nhạc đỏ không phải là âm nhạc của ký ức, nhạc đỏ vẫn là âm nhạc của thời đại.”
Thực tế đã chứng minh, Anh Trai Vượt Ngàn Chông Gai đã thành công lan tỏa mạnh mẽ khi gắn kết nhiều thế hệ khán giả. Từ ông bà, cha mẹ đến các em nhỏ, tất cả cùng quây quần bên màn hình TV để thưởng thức những tiết mục mang đậm bản sắc dân tộc hào hùng. Không chỉ dừng lại ở đó, các đêm concert còn liên tiếp tạo nên bầu không khí bùng nổ, vẽ nên bức tranh đa thế hệ cùng hòa nhịp trong những giai điệu cách mạng.
Âm nhạc truyền thống trong diện mạo mới
Nếu nhạc đỏ là “xương sống” khơi dậy tinh thần yêu nước, thì thể loại nhạc cổ truyền cũng trở thành điểm nhấn đặc biệt của Anh Trai Vượt Ngàn Chông Gai. Tiêu biểu là tiết mục “Đào Liễu” đã đem đến cho khán giả một màn kết hợp táo bạo giữa rap và chèo do nhóm Nhà Trẻ thực hiện.
Chia sẻ về quá trình chuẩn bị, nghệ sĩ Đinh Tiến Đạt cho biết: “Từ những buổi đầu ngồi lại cùng nhau để lên ý tưởng cho tiết mục Công diễn 4, Nhà Trẻ đều thống nhất rằng muốn làm điều gì đó thật đặc biệt, vừa mang dấu ấn truyền thống Việt Nam, vừa đủ sức hấp dẫn với khán giả trẻ. Trong quá trình trao đổi, ý tưởng kết hợp giữa hiphop và chèo đã nảy ra, nghe thì tưởng ‘vô lý' nhưng hóa ra lại rất hợp lý.”
Đằng sau sự thành công của tiết mục Đào Liễu là chuỗi ngày tập luyện vất vả. Các thành viên bắt đầu học sáo, tập hát chèo, vũ đạo hip hop, thậm chí Binz còn tự giam mình nhiều ngày để viết riêng phần hát chèo. Với sự hỗ trợ của NSND Thu Huyền trong xử lý cách hát và tổng đạo diễn Đinh Hà Uyên Thư trong dàn dựng sân khấu, tiết mục đã thực sự hòa quyện được tinh thần cổ truyền với hơi thở hiện đại.
Làm giàu thêm cho những giá trị truyền thống
Sự thành công của những màn trình diễn mang tính dân tộc không chỉ đến từ cảm xúc trên sân khấu, mà còn bắt nguồn từ tư duy sáng tạo của ê-kíp. Theo đại diện Nhà sản xuất YeaH1, việc đưa nhạc đỏ lên sân khấu Anh Trai Vượt Ngàn Chông Gai không đơn thuần là thử nghiệm, mà là cách khẳng định giá trị vốn có của dòng nhạc này.
“Khi làm mới những ca khúc cách mạng, chúng tôi hiểu rằng mình đang làm giàu thêm cho những giá trị tốt đẹp có sẵn, chứ không phải thay thế. Chính vì vậy, chương trình được khán giả yêu mến và có sức sống lâu dài.”
Nhận định ấy cho thấy nghệ thuật truyền thống không cần phải “chạy theo xu hướng” để tồn tại, mà chỉ cần được tiếp cận bằng sự tôn trọng và sáng tạo, để nó trở thành một phần quen thuộc trong đời sống khán giả hiện nay.
Trong vai trò Giám đốc âm nhạc, SlimV là người mang đến “hơi thở hiện đại” cho những ca khúc tưởng chừng quen thuộc. Không chỉ thay đổi hòa âm, SlimV còn nhấn mạnh sự kết nối ý tưởng của nhiều thế hệ nghệ sĩ, từ các anh tài trẻ trung đến những giọng ca dày dạn kinh nghiệm, để tạo nên tác phẩm có sức tác động sâu rộng.
Điển hình, bài hát Chiếc khăn Piêu được phối khí điện tử kết hợp âm thanh Tây Bắc đặc trưng, khiến giai điệu quen thuộc trở nên mới mẻ, hấp dẫn. Ca khúc Mẹ yêu con giữ nguyên sự sâu lắng của nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý, nhưng thêm đoạn rap và X-part như cuộc đối thoại giữa nhiều thế hệ.
Nhìn tổng thể, Anh Trai Vượt Ngàn Chông Gai đã khéo léo dung hòa hai mạch nguồn âm nhạc tưởng chừng khác biệt nhưng lại bổ trợ cho nhau một cách thuyết phục. Trên sân khấu, nhạc đỏ vang lên như tiếng nói của lịch sử, khơi dậy lòng tự hào dân tộc, tinh thần yêu nước và tình cảm thiêng liêng với quê hương đất nước.
Song hành cùng đó, dân ca lại được tái hiện với hình thức mới mẻ khi kết hợp cùng rap, EDM hay pop, để chứng minh rằng những giá trị truyền thống vẫn có thể sống động trong nhịp điệu hiện đại.
Không chỉ dừng lại ở những màn biểu diễn, Anh Trai Vượt Ngàn Chông Gai đã chạm đến trái tim khán giả. Một bình luận nổi bật trên mạng xã hội chia sẻ: “Chưa bao giờ mình thấy lòng tự hào dân tộc ở thế hệ trẻ được khơi dậy mạnh mẽ như bây giờ. Cảm ơn ê-kíp chương trình và các nghệ sĩ đã mang giá trị nghệ thuật truyền thống đến gần với giới trẻ như vậy.”
Những giai điệu quen thuộc khi được thổi vào hơi thở mới đã chạm đến khán giả nhiều thế hệ, đặc biệt là giới trẻ, khơi dậy niềm tự hào và tình yêu văn hóa dân tộc. Và cũng chính từ đó, Anh Trai Vượt Ngàn Chông Gai đã trở thành cầu nối để thế hệ hôm nay vừa được gợi nhớ lịch sử, vừa tìm thấy động lực tiếp nối hành trình dựng xây tương lai.
Quỳnh Trâm
