Trong thờ cúng, chuối là loại trái cây phổ biến và còn là trái cây quan trọng giữ vai trò trung tâm trên mâm ngũ quả. Với hình dáng cong mềm mại như vòng tay che chở, nải chuối tượng trưng cho sự bao bọc, may mắn và sung túc trong năm mới. Chính vì vậy, việc chọn một nải chuối đẹp để thắp hương không đơn giản là thói quen, mà còn là nét đẹp văn hóa đầy ý nghĩa.
1. Chuối có ý nghĩa linh thiêng trên mâm ngũ quả
Vào những dịp quan trọng như Tết Nguyên đán, Rằm tháng Giêng, Rằm tháng Bảy hay lễ Vu Lan, chuối luôn hiện diện trên ban thờ tổ tiên. Đặc biệt trong dịp Tết, hình ảnh nải chuối xanh ôm lấy các loại quả khác như bưởi, cam, phật thủ… đã trở thành biểu tượng quen thuộc. Nải chuối cong lên như bàn tay đỡ lấy lộc trời, hàm ý mang đến sự ấm no, đủ đầy và bảo vệ các thành viên trong gia đình.
Chính vì ý nghĩa đặc biệt đó, nhiều gia đình, đặc biệt là các bà, các mẹ thường dành nhiều thời gian để tìm mua cho bằng được một nải chuối to, đẹp, đủ cong, đủ quả. Có khi chuối xanh lên tới cả trăm nghìn đồng một nải vẫn được săn lùng, vì quan niệm rằng nếu mâm ngũ quả không có chuối đẹp thì cả năm sẽ không hanh thông, gặp nhiều điều không may.
2. Vì sao ghép 2 nải chuối thắp hương là đại kỵ?
Do nhu cầu chọn chuối đẹp, nhiều người khi không tìm được nải chuối như ý đã nghĩ tới việc ghép hai nải nhỏ lại thành một cho đủ to. Về mặt thẩm mỹ, điều này có thể giúp mâm quả trông cân đối, bề thế hơn. Tuy nhiên, xét về yếu tố phong thủy và tâm linh thì đây là điều kiêng kỵ.
Trong thờ cúng, các con số lẻ được ưu tiên vì tượng trưng cho sự phát triển, là số dương. Còn số chẵn, đặc biệt là số 2 và số 4, thường bị xem là không may mắn, mang ý nghĩa âm tính. Việc ghép hai nải chuối vô tình tạo ra số chẵn – điều không hợp phong thủy. Hơn nữa, hành động ghép nải chuối thường cần đến đinh, dây thép hoặc các vật sắc nhọn, mà đây lại là một trong những đại kỵ trên bàn thờ vì kim loại có thể gây sát khí, không phù hợp với không gian linh thiêng.
Ngoài ra, nếu ghép không khéo, các nải chuối có thể bị rời nhau sau vài ngày hoặc không đủ vững để ôm trọn các loại quả khác, gây đổ vỡ khi đang thắp hương – điều không ai mong muốn trong dịp Tết.
3. Những điều đại kỵ cần tránh khi chọn chuối thắp hương
Để mâm ngũ quả thêm phần trang trọng và mang lại may mắn, khi chọn chuối thắp hương, bạn cần lưu ý những điều sau:
- Tránh chọn chuối chín hoặc sắp chín: Chuối chín nhanh bị rụng cuống, mềm nhũn hoặc thối, gây ảnh hưởng đến các loại quả xung quanh. Đặc biệt, mâm ngũ quả thường để nhiều ngày nên chuối chín dễ làm mâm lễ mất đi sự trang nghiêm.
- Không chọn nải chuối số chẵn: Nhiều người chỉ nhìn hình dáng, màu sắc mà quên đếm số quả. Tuy nhiên, theo quan niệm phong thủy, nên chọn nải có số quả lẻ để tượng trưng cho sự phát triển, sinh sôi.
- Không chọn nải chuối cong vẹo, mất cân đối: Dáng nải cong quá mức hoặc lệch bên sẽ khiến mâm quả trông kém đẹp, mất tính thẩm mỹ và làm giảm ý nghĩa phong thủy.
- Không dùng chuối sai loại: Ở miền Bắc và miền Trung, chuối tiêu (chuối lùn) được ưa chuộng để thắp hương vì dáng cong, quả đều, đẹp. Tuy nhiên, người Huế lại kiêng chuối tiêu và chọn chuối sứ, chuối mốc hoặc chuối ngự thay thế. Còn ở miền Nam, chuối lại không có mặt trong mâm ngũ quả do cách phát âm "chuối" nghe giống "chúi", gợi cảm giác đi xuống, không may mắn.
- Không dùng nải chuối thâm xỉn, còn non hoặc già quá: Chuối thắp hương nên có màu xanh vừa phải, căng mọng, không lốm đốm hoặc bị dập. Chuối quá non sẽ không phát triển, còn chuối già dễ chín nhanh.
Việc thờ cúng tổ tiên không nằm ở hình thức nhiều hay ít, đẹp hay xấu, mà ở cái tâm của người dâng lễ. Tuy nhiên, với những gia đình coi trọng nghi lễ, đặc biệt là nàng dâu mới, việc chuẩn bị một mâm ngũ quả chỉn chu, đầy đủ, chọn đúng nải chuối hợp phong thủy sẽ giúp tạo ấn tượng tốt và mang đến cảm giác an tâm hơn cho cả nhà.
Mỗi vùng miền có tập tục khác nhau, có niềm tin khác nhau. Do đó khi chọn chuối thắp hương, bạn nên tham khảo thêm ý kiến người lớn trong nhà, hiểu rõ phong tục nơi mình sống để không phạm phải những điều kiêng kỵ trong văn hóa tâm linh.
*Thông tin tham khảo chiêm nghiệm
