Gan - cơ quan quan trọng trong cơ thể con người - đang phải đối mặt với nhiều nguy cơ tổn thương từ những thói quen sinh hoạt và sử dụng thuốc không đúng cách. Trong khi rượu bia thường được nhắc đến như một "kẻ thù" điển hình của gan, thì ít ai ngờ rằng việc lạm dụng thuốc giảm đau và kháng sinh cũng có thể gây hại tương tự, thậm chí âm thầm hơn.
Theo các chuyên gia y tế, tình trạng lạm dụng thuốc giảm đau và kháng sinh tại Việt Nam đang ở mức đáng báo động. PGS Nguyễn Hữu Đức (Đại học Y Dược TP.HCM) cho biết, do tâm lý muốn nhanh khỏi bệnh, nhiều người đã tự ý dùng thuốc giảm đau quá liều, dẫn đến nguy cơ tổn thương gan nghiêm trọng. Điều này đặc biệt nguy hiểm vì tác hại của thuốc không biểu hiện ngay lập tức mà tích tụ dần theo thời gian.
Tình trạng kháng sinh bị bán tràn lan tại các nhà thuốc càng khiến vấn đề trở nên phức tạp hơn. PGS.TS Lương Ngọc Khuê (Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh - Bộ Y tế) cảnh báo rằng người dân dễ dàng mua kháng sinh mà không cần đơn bác sĩ, dẫn đến việc sử dụng sai cách, sai liều lượng. Thói quen "mua thuốc uống trước, không đỡ mới đi khám" đã vô tình biến kháng sinh thành mối đe dọa lớn cho sức khỏe gan.
Tình trạng kháng sinh bị bán tràn lan tại các nhà thuốc càng khiến vấn đề trở nên phức tạp hơn
Trên trang AARP, bác sĩ Anurag Maheshwari - chuyên gia tiêu hóa và gan mật tại Mỹ - nhấn mạnh rằng acetaminophen (thành phần phổ biến trong thuốc giảm đau) là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây quá tải gan nếu sử dụng vượt mức 4.000mg/ngày. Không chỉ vậy, các loại thuốc kháng viêm như ibuprofen hay naproxen cũng có thể gây hại cho gan nếu không tuân thủ liều lượng.
Đặc biệt, kháng sinh Augmentin - loại thuốc điều trị nhiễm khuẩn phổ rộng - cũng được xác định là có khả năng gây tổn thương gan, nhất là khi sử dụng kéo dài hoặc ở những người có tiền sử bệnh gan. Nguy hiểm hơn, các vấn đề về gan thường tiến triển âm thầm, chỉ được phát hiện khi đã chuyển sang giai đoạn nặng như xơ gan.
Để bảo vệ lá gan, các chuyên gia khuyến cáo người dân cần:
- Tuân thủ chỉ định của bác sĩ khi dùng thuốc
- Tránh tự ý mua và sử dụng thuốc trong thời gian dài
- Kiểm tra chức năng gan định kỳ nếu phải dùng thuốc liên tục
- Hạn chế tối đa việc sử dụng thuốc không rõ nguồn gốc
Những biện pháp này sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ tổn thương gan và đảm bảo sức khỏe tổng thể cho người sử dụng.
